Búgin, 30 shildede Astana qalasynda ǵylym jáne sarapshylar qaýymdastyǵy ókilderiniń qatysýymen kámeletke tolmaǵan azamattarǵa LGBT nasıhatynyń yqpaly týraly zertteý qorytyndylaryn talqylaý ótkizildi,- dep habarlaıdy Dalanews.kz
Atalǵan zertteý 2024 jylǵy 6 tamyzdaǵy «Biz Qazaqstan Respýblıkasynda LGBT-nyń ashyq jáne jasyryn nasıhatyna qarsymyz» petısıasyn qaraý boıynsha jumys tobynyń sheshiminde kózdelgen QR Parlamentiniń Májilisi depýtattarynyń bastamasy boıynsha ótkizildi.
Zertteý qorytyndylary zertteý taqyryby boıynsha áleýmettanýlyq saýalnamalar men ǵylymı-quqyqtyq taldaý júrgizgen zertteý uıymdary jáne sarapshylar tobymen usynyldy.
Zertteýdi júrgizý jáne onyń qorytyndysy boıynsha esepti daıyndaý jumysy «Órkendeýge járdemdesýdiń Ulttyq qory» QQ úılestirýimen qordyń jeke jáne zertteý uıymdary men sarapshylardan tartylǵan resýrstary esebinen júrgizildi.
Órkendeýge járdemdesýdiń Ulttyq qory – adam quqyqtaryn qorǵaýǵa, demokratıany nyǵaıtýǵa jáne azamattyq qoǵamdy damytýǵa arnalǵan, osy salalarda jobalar men bastamalardyń keń spektrin iske asyratyn, shetelde moıyndalǵan Qazaqstannyń aldyńǵy qatarly quqyqqorǵaýshylary men sarapshylaryn biriktiretin táýelsiz qoǵamdyq uıym.
Talqylaýǵa usynylǵan esepte kámeletke tolmaǵan azamattarǵa syrtqy aqparattyq ortanyń psıhologıalyq yqpaly jáne dástúrli emes qatynastardy nasıhattaýdyń qoǵamdyq qabyldaýy máseleleri boıynsha qazaqstandyq jáne sheteldik ǵylymı jáne áleýmettanýlyq zertteýleriniń qorytyndylary, sondaı-aq halyqaralyq tájirıbeni esepke ala otyryp kámeletke tolmaǵandar arasyndaǵy dástúrli emes qatynastardy nasıhattaýdy retteýdiń quqyqtyq aspektileri jalpylandyrylǵan.
Sarapshylardyń pikiri boıynsha:
- dástúrli emes jynystyq qatynastar taqyrybymen mazmundy turaqty túrde tutynatyn jasóspirimder jeke genderlik nemese jynystyq sáıkestikke qatysty ishki shatasý, mazasyzdyq jáne yńǵaısyzdyq sezimin sezinedi;
- sıfrlyq keńistik jasóspirimder kózqarasynyń qalyptasýyna kúrdeli yqpal etedi, sonyń ishinde jynystyq baǵdar jáne genderlik sáıkestikke qatysty taqyryptardy qabyldaýdy qosa;
- aýdıtorıanyń jastyq jáne psıhologıalyq erekshelikterin esepke almaı, dástúrli emes jynystyq qatynastar taqyrybyna toly aqparattyq shý jasóspirimder tulǵasynyń qalyptasýynda destrýktıvtik faktor bolýy múmkin;
- balalarǵa arnalǵan múltfılmder, kitaptar men serıaldar arqyly dástúrli emes jynystyq qatynastardy sımvoldyq zańdastyrý jasóspirimniń turaqtylyq jáne aıqyndyq sezimin buzýy múmkin.
Osylaısha, Respýblıkalyq psıhıkalyq densaýlyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵynyń ókili N.B. Esimovtyń aıtýynsha, «jynystyqqa qatysty ıdeologıalanǵan mazmunmen jasóspirimderdi psıhologıalyq shamadan tys júkteý:
- mazasyzdyq pen senimsizdiktiń joǵary deńgeıine;
- emosıonaldy turaqsyzdyq jáne depressıalyq kóńil-kúıge;
- sán murattaryna sáıkes kelmeıtin áleýmettik oqshaýlaný sezimine;
- tulǵaaralyq qarym-qatynas pen ózin-ózi anyqtaýdaǵy qıyndyqtarǵa alyp kelýi múmkin».
Sonymen qatar zertteý barysynda áleýmettik medıada LGBT taqyryby boıynsha birshama jarıalanymdar anyqtaldy. Atap aıtsaq, zertteý júrgizý kezeńinde atalǵan taqyryp boıynsha 1559 materıal jarıalandy. Buǵan qosa, áleýmettik medıanyń tanymal alańdarynda dástúrli emes baǵdar suraqtaryna qatysty, LGBT qundylyqtaryn nasıhattaýmen materıaldardy jarıalaıtyn blogerler men tutynýshylardyń belsendiligi baıqaldy.
LGBT týraly aqparatty alýdyń qaınar kózi boıynsha saýalnamaǵa qatysýshylardyń kóbi atalǵan taqyryp boıynsha málimetti dál osy áleýmettik jelilerden (63,7%) alatynyn habarlady, al dástúrli BAQ – teledıdar, radıo, baspa basylymdary – ekinshi deńgeıde (42,6%) bolyp qalýda.
«Jasóspirimder, sáıkestikti qalyptastyrý kezeńinde bola otyryp, medıa-mazmunǵa sezimtaldyqtyń joǵary deńgeıin kórsetedi, bul mazasyzdyqty, ishki shatasýdy jáne ózin-ózi anyqtaýda qıyndyqtardy týyndatýy múmkin. Jas azamattar úshin dástúrli emes jynystyq qatynastar týraly aqparattyń negizgi kózi áleýmetik jeliler bolyp tabylady, bul sıfrlyq táýeldiliktiń joǵary deńgeıin jáne tekserilmegen nemese ıdeologıalyq boıalǵan aqparat aldyndaǵy osaldyǵyn kórsetedi», - dep esepte aıtylady.
Júrgizilgen zertteý boıynsha esep balalardyń quqyqtary men ál-aýqatyn qorǵaýdy qamtamasyz etý jumysynda esepke alý maqsatynda zertteý avtorlarymen ýákiletti organdarǵa jáne QR Parlamentine berildi.
Osy másele boıynsha qoǵamdyq talqylaýlar QR Parlamentiniń qabyrǵasynda a.j. qyrkúıekte jalǵastyrylady dep kútilýde.
