Onyń oıynsha, teńgeni erkin baǵamǵa jiberý Qazaqstan ekonomıkasyn devalvasıanyń shoǵynan qutqara almady.
Bıyl naýryzda dollar baǵamy 320 teńge bolsa, bes aıdyń ishinde teńge 14 prosentke arzandaǵan. Bul baıaǵy bir rettik devalvasıalarmen birdeı ǵoı. 2009 jyldyń aqpanynda teńge 18 paıyzǵa devalvasıalanǵan (122 teńgeden 144 teńgege), al 2014 jyldyń aqpanynda — 19 paıyzǵa (155 teńgeden 185 teńgege). Qazir bolsa Ulttyq bank baǵam «aýytqyp» tur deıdi. Shyn máninde mundaı aýytqý devalvasıa dep atalady. Tek burynǵydaı bir rettik emes, onyń «baıaý» túri«, – dedi depýtat.
Ol taǵy dollarsyzdandyrý saıasatyn da synǵa aldy.
«Ulttyq bank depozıtterdi dollarsyzdandyryp, dollarlyq depozıtterdi 2016 jyldyń qańtar aıyndaǵy 70 paıyzdan bıyl jazda 45 paıyzǵa deıin tómendetti.
Sonda Ulttyq bankke sengender aldanyp qalyp otyr. Olardyń teńgeleri qunsyzdanyp barady.
Buryn teńge baǵamy munaımen baılanysty dep keldi. Naýryzda munaı barreli 65-70 dollar turǵanda dollardyń baǵamy 320 teńge bolǵan, qazir munaı 72 dollar turady, al teńgeniń baǵamy – 360 teńge. Bul degenimiz, baǵam munaı baǵasynan tolyqtaı bas tartty.
Bizge endi federaldyq júıeniń saıasaty men antıreseılik sanksıalar dep «qulaqtan teýip» otyr.
Syrtta bireý túshkirip qalsa da devalvasıany sodan kórýdi qashan doǵaramyz«, — dep qosty Májilis depýtaty.
Onyń oıynsha, qazirgi jaǵdaıda halyq pen kásipkerler abdyrap tur.
«Valúta baǵamynyń erteń qandaı bolatynyn eshkim bilmeıtin kezde bıznes qalaı kelisimsharttar jasaspaq? Halyq ta áne-mine bolady degen devalvasııalar men ınflásııany kútip otyr. Importqa táýeldi elmiz. Árbir devalvasıa bizde ınflásıany kúsheıte túsedi. Biz bárin ózi óndiretin Túrkıa da emespiz, Reseı de emespiz. Olar ǵoı, ımporttyń ornyn óz óndirisimen almastyra alady«, — deıdi depýtat Jamalov.
Depýtat jaǵdaı qıyn deıdi.
«Álsiz baǵam eldiń básekege qabiletin arttyrady deıdi.
Biraq Qazaqstan syrtqa shıkizat satqannan basqa nesimen básekeles? Endi búdjettik baǵdarlamalar toqtap qalýy múmkin.
Bıýdjetti bir dollar 340 teńge dep eseptep qoıǵanbyz. Ulttyq bank óz mindetin oryndaı almady, almaıdy da. Qazir bıznesten bastap barlyǵymyz devalvasıa bolady dep kútip otyrmyz, spekýlásıalyq sıpat órship tur. Qazirgi jaǵdaıda shuǵyl da naqty bir sheshimder kerek«, — dedi depýtat.
- Sońǵy jańalyqtarda dollar baǵamy 363 teńge boldy delinedi.
