BUU-nyń turaqty damý maqsattary 13 baǵyty klımattyń ózgerýimen kúreske arnalǵan.
Demek,barlyq elde ózekti máseleniń biri ekendigin ańǵarýǵa bolady.
Klımattyń ózgerýiniń tikeleı áser etýi tómendegideı kórinis tabýy múmkin:
* Tabıǵı apattarda: mysaly, jer silkinisi, sý tasqyny, kóshkin, sel, orman jáne dala órtteri jáne t.b. Nátıjesinde el turǵyndary arasynda ólim men jaraqat alý qaýpi artady.
* Aýyz sý mólsheriniń tómendeýi men sapasynyń nasharlaýy. Sarapshylardyń pikirinshe, Qazaqstandaǵy sý resýrstarynyń tapshylyǵy tabıǵı jaǵdaılarmen, tıimsiz jáne qaıtarymsyz tutynýmen jáne aǵynnyń jartysyna jýyǵy kórshi memleketterdiń aýmaǵynda qalyptasýymen baılanysty.
* Qorshaǵan orta temperatýrasynyń joǵarylaýy júrek-qan tamyrlary aýrýlarynan bolatyn ólim-jitimdi, psıhıkalyq aýrýdyń órshýin arttyrýy múmkin.
* Aýa sapasynyń nasharlaýy túrli respıratorlyq, alergıalyq jáne onkologıalyq aýrýlarmen syrqattanýshylyq sanynyń ósýine alyp keledi.
* Klımattyń jylynýy tabıǵı-oshaqtyq ınfeksıalyq aýrýlardyń, mysaly, tyrysqaq, A gepatıti, dızenterıa, kene ensefalıti, bezgektiń taralý jıiligine áser etedi.
Klımat ózgerisi jaHandyq sıpat aldy. Tabıǵattaǵy bolatyn apattar aýanyń sapasyn, azyq-túlik pen sý qaýipsizdigine de áser etip, eleýli ózgeriske ushyratady.Bunyń adamdarǵa tikeleı áseri kóp.Joǵaryda aıtyp ótken aýrý túrleri osyǵan dálel.
Kedeılik,sonyń saldarynan durys tamaqtanbaý, jumys joqtyq, tabystyń azdyǵy jáne nashar kúnkóris genderlik faktorǵa, bilimi men baspana jaǵdaıyna tikeleı nemese janama áser etedi. Osyndaı áleýmettik faktorlarǵa yqpal etetin klımat ózgerisi adamdardyń aýqymdy mıgrasıasyna alyp kelýi múmkin. Klımat ózgerisinen aýylsharýashylyǵy, sý resýrstary jáne energetıka salasy eń kóp zardap shegedi. Tabıǵatqa adal bolaıyq, al adaldyq tabıǵat úılesimindegi qatynastardyń shynaıylyǵy men tabıǵılyǵyn aıqyndaıtyn kategorıa ekeni sózsiz. «Tabıǵatsyz adamzattyń kúni joq, ony aıtýǵa tabıǵattyń tili joq» dep halyq danalyǵynda aıtylǵandaı, tabıǵatty qorǵaý bizdiń mindetimiz, bolashaq urpaqqa qaldyrar baılyǵymyz. Sondyqtan tabıǵattyń janashyry bolý ár adamnyń mindetti boryshy ekenin bilip júreıik!
Temirbolat Nuraısha
Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń zań fakúlteti qylmystyq quqyq, qylmystyq is júrgizý jáne krımınalısıka kafedrasynyń aǵa oqytýshysy
