Kirme sózderden arylamyz

Dalanews 18 qaz. 2017 17:41 769

«Rýxanı jańǵyrý jańa dáýir bastaýy»  atty Almaty oblysynyń jumys toby músheleri  Esik qalasyndaǵy Tumanbaı Moldaǵalıev atyndaǵy Mádenıet úıinde «Qazaq tilin latyn álipbıine kóshýi – órkenıetke jol ashady»  atty taqyrypta aýdan xalqymen basqosý ótkizdi.

Kezdesýdi aýdan ákiminiń orynbasary Aıbek Bıdaev ashyp, Elbasynyń «Bolashaqqa baǵdar: rýxanı jańǵyrý» baǵdarlamalyq maqalasy aıasynda aýdanda atqarylyp jatqan jumystardy baıan etip, baǵdarlamalyq maqaladaǵy qazaq  tilin  latyn álipbıine kóshirýge qatysty oıyn da aıtty.
Halyqpen basqosýda sóz alǵan toptyń beldi músheleri İ.Jansúgirov atyndaǵy Jetisý memlekettik ýnıversıteti qazaq tili men ádebıeti kafedrasynyń oqytýshysy, fılologıa ǵylymdarynyń kandıdaty, dosent Saılaý Qojaǵulov, fılosofıa doktory Aına Raxımova   qazaq tilin latyn álipbıine  kóshirýge qatysty oń kózqarastary men  tujyrymdy oı pikirlerin  bildirdi. Jıynǵa qatysýshylar tarapynan qoıylǵan saýaldarǵa  jaýap berdi.

Jıynda Túrgen aýyldyq okrýgi ákimi apparatynyń jetekshi mamany Anastasıa  Vezner qazaq tilin latyn árpine kóshirýge qatysty oıyn bildirdi.

– Latyn álipbıine kóshý  – qazaq halqynyń  alǵa jyljýyna, jańa zaman talabyna saı ósip-órkendeýine, bolashaqta elimizdiń jan-jaqty damýyna úlken úles qosyp, jemisi men jeńisin ákeleri sózsiz. Biz latyn álipbıine kóshe otyryp, órkenıetti elderdiń qataryna qosylyp, tilimizdegi dybystyq júıelerdi naq anyqtap, qazaq tiliniń jazylýy men dybystalý  kezinde sózder qoldanysyndaǵy artyq kirme sózderden arylamyz. Sondyqtan latyn álipbıine kóshý biz úshin, bolashaq úshin áldeqaıda mańyzdyraq, – deıdi.

Jıynǵa qatysýshy   jastar tarapynan «latyn grafıkasyna kóshýde óleńdegi  uıqastan  aıyrylyp qalmaımyz ba?» degen   saýal qoıyldy. Bul turǵyda fılosofıa doktory Aına Maratqyzy  ondaı qaýiptiń bolmaıtynyn aıtyp, naqty túsinikteme berdi.

– Bizdiń sózimiz ózgermeıdi, bizdiń dybysymyz ózgermeıdi, bizdiń tilimiz de ózgermeıdi. Ózgeretini  tek jazýymyz ǵana , – dedi ol.

Osy jıynda sóz alǵan  aqyn, oblystyq «Jetisý» gazeti bas redaktorynyń orynbasary Jumataı  Ospanuly latyn álipbıine kóshýge qatysty  kópshilik qoıǵan saýaldarǵa   óleńmen jaýap  qaıtarýdy uıǵardy.

Keri pikir oıyńdy kóktetpeıdi,

Alǵyr urpaq bıikke jetsek deıdi.

Qazaq eli latyn tiline kóshse eger,

Rústem   «Rýıstem» bolyp ketpeıdi.

 

Demeımin jastar sózin maıdalady,

Alǵyr jas bolashaqqa saı bolady.

Qazaq eli latynǵa kóshken kúni

Alfıa  Álfıaǵa  aınalady.

 

Qudaıǵa shúkir, alǵa qaraı kósh júredi,

Kósh júrgen saıyn elge es kiredi.

Qazaq eli latynǵa kóshken kúni,

Asel degen bizge  Ásel  bolyp  estiledi.

«Qazaq tilin latyn álipbıine kóshýi – órkenıetke jol ashady»  atty taqyrypta ótken  basqosý  aýdan  ónerpazdarynyń  konserttik baǵdarlamasyna  ulasty.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar