28 naýryzda QR Ulttyq Banki aıyrbastaý pýnktterinde valúta baǵamdary bar jaryq tablolaryn ornalastyrýǵa tyıym salýǵa bastamashylyq jasady. Jol boıynda, ǵımarattardyń qasbetterindegi ádettegi elektrondy belgilerge shekteý qoıylmaqshy. Qaýly jobasy «Ashyq NQA» portalynda jarıalanyp, qoǵamdyq talqylaý 14 sáýirge deıin jalǵasady.«Atameken» Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq kásipkerler palatasy 2025 jyldyń tamyzynda engizilýi kútiletin atalmysh sharalarǵa qarsylyǵyn bildirdi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
UKP sarapshylary «bul máseleni bıznes-qaýymdastyq ókilderimen, tutynýshylar, sáýlet jáne qala qurylysy isteri jónindegi ýákiletti organdardyń jáne jol polısıasynyń qatysýymen muqıat pysyqtaý qajet» dep atap ótti.
Negizdeme retinde Ulttyq Bankte júrgizilgen taldaýǵa silteme jasalady: derekterge súıensek, valúta aıyrbastaýdy júzege asyratyn ýákiletti uıymdardyń aqparattyq stendteri kólik quraldarynyń qozǵalysy qaýipsizdiginiń talaptaryn buzady. Alaıda, apatqa ne jol belgileriniń kórinbeı qalýyna tablonyń áseri týraly naqty statısıkalyq málimet pen dálelder keltirilmegen.
«Valútalardy satyp alý/satý baǵamy týraly aqparat jalpyǵa qoljetimdi aqparat bolyp tabylady. Ǵımaratqa kire beristen tys ornalastyrylatyn derekter syrtqy (kórneki) jarnamaǵa jatady jáne olardy zańnama talaptaryna sáıkes jalpy negizderde valúta aıyrbastaýdy júzege asyratyn ýákiletti uıymdar belgileıdi», - dep atap ótti UKP sarapshylary.
Sonymen qatar, shara tutynýshylardyń quqyǵyn buzady. Zańnamaǵa sáıkes azamattardyń taýar (jumys, qyzmet) jáne olardyń jetkizýshileri (daıyndaýshy, oryndaýshy) týraly tolyq, durys jáne ýaqtyly aqparat alýǵa quqyǵy bar. Kóshe taqtalaryna tyıym salý aıyrbastaý pýnktine barǵanǵa deıin valúta baǵamdary týraly aqparatqa qol jetkizýdi shekteıdi. Bul, «Atameken» sarapshylarynyń pikirinshe, ashyqtyq qaǵıdattaryna qaıshy keledi jáne tutynýshyǵa básekelestik naryqtaǵy jaǵdaılardy obektıvti baǵalaý men salystyrýdy qıyndatýy múmkin.
Atalmysh bastama QR Konstıtýsıasyna sáıkes, árkimniń erkin aqparat alýǵa jáne taratýǵa quqyǵy bar degen jáne QR Kásipkerlik kodeksinde kózdelgen adal básekelestik qaǵıdattaryna qaıshy keledi.
Máselen, EYDU jáne TMD elderinde aıyrbastaý pýnktteri qaýipsizdik normalary men kórneki oqylym saqtalǵan jaǵdaıda úı-jaılardan tys jerlerde valúta baǵamyn erkin ornalastyrady. Polsha, Grýzıa, Chehıa, Armenıa jáne Ózbekstanda kýrstarǵa qatysty aqparat jarnama emes, qoǵamdyq aqparattyń elementi bolyp esepteledi. Bul óz kezeginde naryqtyń ashyqtyǵy men adal básekelestik prınsıpterin qoldaıdy.