Osyndaı syrtqy ári ishki jaǵdaılar halyq kóńiline alań kirgizgen syn saǵatta Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń «Ádiletti memleket. Birtutas ult. Berekeli qoǵam» atty Qazaqstan halqyna kezekti joldaýyn buqara asyǵa kútti deýge bolady.
El erteńine senim kúsheıtip, bolashaqtyń kókjıekterin kókeıge qondyrǵan baǵdarlamalyq qujatqa tatıtyn Joldaýda kópten beri halyqtyń oıynda júrgen ótkir de ózekti máselelerdiń deni qamtylǵan. Áleýmettik salada buqaranyń basym bóliginiń problemasyn naqty sheshetin qadamdar jasaldy. Qoǵam tarapynan aıtylyp jáne de jıi talqylanyp júrgen suraqtarǵa da naqty jaýaptar berildi.
Máselen, eń tómengi jalaqy deńgeıin 60 myń teńgeden 70 myń teńgege deıin kóterý týraly sheshim 1,8 mıllıon azamattyń tabysyna tikeleı áser etedi.
Buǵan qosa, Birikken Arab Ámirlikterinde dúnıege kelgen árbir balanyń atyna esep-shoty ashylyp, shıkizattan túsken qarjynyń belgili bir bóligi óskeleń urpaqqa aýdarylyp turatyny týraly ańyz ispetti áńgimeni estimegen qazaqstandyq joq bolar. Elimizde de sondaı ıgilikti is jasalady dep otyz jylda oılaýdyń ózi múmkin emesteı kórinetin.
Prezıdent bolsa, balalar jyly aıasynda «Ulttyq qor – balalarǵa» atty erekshe baǵdarlama júzege asyrylatynyn atap ótti. Iaǵnı Ulttyq qordyń jyl saıynǵy ınvestısıalyq tabysynyń 50 paıyzy balalardyń arnaýly jınaqtaýshy esepshotyna aýdarylmaq. 18 jasqa tolǵanǵa deıin jınaqtalǵan túsimine jastar keıin baspana alyp, bilim alýǵa jumsaı alady. Bul Qazaqstan baılyǵynyń shyn mánindegi ıesi halyq ekenin, bolashaǵymyz - jastar ekenin kórsetetin úlken qadamdardyń basy dep baǵamdadym. Endigi másele, Ulttyq qordyń Norvegıa elindegideı tıimdi ınvestısıalyq túsim tabýy úshin qarjylyq SAÝATTY jumys júrgizý.
Áıel-analardyń zeınetke shyǵý jasyn tómendetý jaıy da qoǵamda jıi kóterilip, narazalyqtarǵa sebep bolyp kele jatqan máselelerdiń biri bolatyn. Olardyń zeınet jasyn 2028 jylǵa deıin 61 jas deńgeıinde qaldyrý da durys boldy. Qazirgi kásibı mamandar jetimsizdigi kezeńinde úlken betpurystardy birden jasaý ońaı emestigin de kópshilik túsinedi. Bul qadam memleket basshysynyń halyqty alańdatatyn mańyzdy máselelerge qulaq asyp, únemi nazarda ustaıtynynyń bir dáleli dese bolady.
Sondaı-aq árbir aımaq pen eldi mekende bos jatqan nemese maqsatyna saı ıgerilmeı jatqan jerdi arnaıy komısıanyń qaıtaryp alýy kásipkerlerdiń ǵana emes, jalpy ekonomıkanyń básekege qabiletin arttyra túsedi. Sot júıesine, qańtar oqıǵasyna, salyq, memlekettik tapsyrys taǵy basqa úlken bastamalar ÁDİLETTİ QAZAQSTAN qurýdyń negizgi baspaldaqtary ekeni aıqyn.
Respýblıka Prezıdenti keler jyly eń aldymen, aýyl turǵyndarynyń suranysyn qanaǵattandyrýǵa arnalǵan ulttyq jobany júzege asyrýdy tapsyrdy. Aldaǵy eki jylda jyraqtaǵy aýyldarda medısınalyq jáne feldsherlik-akýsherlik bólimsheler salynyp, qajetti qural-jabdyqtarmen tolyq qamtamasyz etiledi. Memleket osylaısha, bir mıllıonnan astam adamnyń alǵashqy medısınalyq-sanıtarlyq kómek alýyna múmkindik týǵyzbaq. Bunyń ózi Prezıdenttiń ortalyqtardaǵy ǵana emes, eldiń ár qıyryndaǵy problemalardy jaqsy biletinin, olardy sheshýge tapsyrma bere otyryp shalǵaıdaǵy eldi meken turǵyndarynyń da ıgilikke bólenýine jaǵdaı jasap otyrǵanyn naqty kórsetedi.
Sonymen qatar, joldaýda tipti mektep formasyna, sıntetıkalyq esirtkige qatysty áńgimeniń aıtylýy da Prezıdenttiń buqaralyq aqparat quraldary jıi kóterip júrgen, qoǵam turaqty aıtyp kele jatqan árbir ótkir máseleni jaýapsyz qaldyrmaýǵa degen maqsaty baıqalady.
Jasyratyny joq, biz kóbinese Joldaýlardy pafosqa toly áńgimeler, bitpeıtin strategıalar men alyp ýádeler men joba - josparlardy estip úırenip qalǵanymyz ras.
Al myna joldaý Prezıdenttiń tipti árbir balanyń taǵdyryna qatty alańdaıtynyn ashyq kórsetti. Sondaı-aq máseleniń usaq-túıek bolyp bólinbeıtinin, memleket barlyǵyn sheshý kerek ekenin naqty uqtyrdy.
Qurmetti áriptester, bul jerde buqaralyq aqparat quraldary ádettegideı qur nasıhat retinde joldaýdyń mańyzyn joǵaltpaı, kerisinshe mánin ashyp, zerdelep, halyqqa adam tilinde naqty túsindirýge kóńil bólse jaqsy bolar edi. Halyqqa qazir qur nasıhat emes, el-jurtpen birge talqylaý, aıta - jaza otyryp, oı tastaý, túsindirý mindeti tur. Joldaýdyń ár jolynyń astarynda ne jatqanyn, naqty qandaı máselelerdi sheshý meńzelip turǵanyn jáne oǵan qandaı organdar jaýapty ekenin zerttep, zerdeleı otyryp, aqparatty zamanýı tásilderdi qoldana otyryp búgingi kontent tutynýshylardyń psıhologıasyna beıimdep berý kerek. Sonymen qatar, árbir BAQ qoǵamdyq baqylaý mısıasyna jaýapty bolý kerek. Joldaý júktegen mindetterdi iske asyrý qandaı deńgeıde, kim, qalaı, qashan qandaı jumystar qolǵa alatyndyǵyna monıtorıń jasap, baqylap, qadaǵalap otyrýy tıis.
Árbirden soń jýrnalıser qaýymy el erteńine degen janashyrlyq pen jaýapkershilikti árqashan aıqyn sezinýi tıis. Jyldar boıǵy qumǵa sińgen qur nasıhat jumysynan arylyp, joldaýdy birlese iske asyrýǵa qatysty jýrnalıserdi de, halyqty da shaqyryp, jumyldyra alý kerek dep oılaımyn. Osy turǵyda, Bas redaktorlar klýby elimizdiń barlyq BAQ-tarymen birigip jumys isteýge daıyn.
Jalǵan aqparattyń dáýiri júrip jatyr. Aqparat jasaýshy ár adam túrli medıa arqyly manıpýlásıa jasap, jalǵan aqpar qany jerge tambaıtyn «taýarǵa» aınaldyratynyn talaı kórip kelemiz.
Qazir jańa medıa men áleýmettik jeliler qaryshtap damyp, taralyp, aıqaıǵa attan qosyp, jel sózder kóbeıip turǵan kezeń. Sondyqtan halyqqa túsinikti oı aıtyp, shyndyqty durys jetkizý arqyly aqparattyq saýattylyǵyn arttyrý da bizdiń negizgi mindetimiz dep oılaımyn. Árıne, osyndaı tarıhı sátte joldan qosylǵan blogerler nemese ózge aqparat daıyndaýshylar emes, naǵyz kásibı jýrnalıser jaýapkershilik júgin sezine otyryp bul iske belsendi túrde atsalysýy tıis.
Ólara kezeńde júrgendegideı kúıdegi halyqtyń erteńge nyq senimmen ári úkili úmitpen qaraýy kóbine bizdiń kásibı deńgeımiz ben Otan aldyndaǵy jaýapkershiligimizge baılanysty ekenin umytpaıyq. Sonda biz, ádiletti memleket qalyptastyryp, birtutas ultymyzdyń berekeli qoǵamda jasaýyna óz úlesimizdi qosamyz.
Bıbigúl JEKSENBAI, Bas redaktorlar klýbynyń prezıdenti, Ulttyq quryltaı tóraǵasynyń orynbasary
