Almaty oblysynyń tilderdi damytý jónindegi basqarmasynyń uıytqy bolýymen Til saraıynda ótken «Latyn grafıkasyndaǵy jazýdyń tıimdiligi» atty dóńgelek ústelde jańa álipbıge qatysty oı-pikirler ortaǵa salyndy.
Basqosýdy aqyn, oblystyq «Jetisý» gazeti bas redaktorynyń orynbasary Núsipbaı Ábdirahym ashyp, júrgizdi. Óz sózinde ol Elbasy latyn álipbıine ótý týraly Jarlyqqa qoıa otyryp bolashaǵymyzǵa degen úlken ári naqty qadam jasap otyrǵandyǵyn aıtty. Sonymen qatar bul ultymyzdyń rýhanı kodeksi ekenin jáne bastamanyń máni zor, maqtanarlyq nárse dedi.
Jańa álipbıge qatysty ótkizilip otyrǵan basqosý barysynda aqyn, aýdarmashy, Halyqaralyq ádebı syılyǵynyń ıegeri Júkel Hamaı: «Biz latynǵa jańadan kelip jatqan joqpyz, onymen qaıta qaýyshýdamyz. Iaǵnı, ótkenimizdi jańǵyrtyp, rýhanı jańǵyrý jolyna túsip kelemiz. 1929-1940 jyldary qoldanylǵan latyn qarpine ózgerister engizý arqyly jańa kezeńge aıaq basqaly otyrmyz», – dedi. Bul jaıynda keń aýqymda pikir bildirgen aqyn aǵamyz latyn álipbıine kóshý túrki álemimen qarym-qatynasymyzdy nyǵaıtyp, dostyǵymyzdy údete túsetinin de aıtty.
– Syrtta júrgen baýyrlarymyz bul bastamany qoldap, qýanýda. Endeshe, biz de sol qýanyshqa ortaq bolyp, el bolashaǵy úshin jasalyp jatqan jańalyqty qýattaıyq, – dedi J. Hamaı.
Elbasymyz latyn grafıkasyna kóshýdiń negizgi nusqasyn bekitti. Endigi jerde talqylaýǵa emes, osy nusqany múmkindiginshe qalaı qoldanysqa engizý máselesine tereńnen úńilýimiz qajet dedi jıynǵa qatysýshylar.
Basqosýdyń kezekti sózin aqyn, oblystyq «Jetisý» gazetiniń tilshisi Qajet Andas aldy.
«Ǵalymdar birneshe úlgidegi grafıkany tıanaqty talqydan ótkizdi. Nátıjesinde kóptegen usynys eskerilip, apostroftar arqyly jasalǵan grafıkalyq nusqasy tıimdi dep tabyldy. Ǵalymdarmen bas qosqan Elbasy latyn qarpine negizdelgen qazaq álipbıiniń sońǵy jobasy qyzý talqylanyp, qoǵam tarapynan qoldaý tapqanyn atap ótip, kóp uzamaı qazaq tili álipbıin kırılısadan latyn grafıkasyna kóshirý týraly Jarlyqqa qol qoıdy.
Jalpy, osy qaripke dúnıejúzindegi xalyqtardyń 70 paıyzy kóshkeni belgili. Sol sebepten bul bizge qajet dúnıe. Qazirdiń ózinde elimiz álem kóshimen qatar damý ústinde. Halyqaralyq deńgeıde EKSPO kórmesin ótkizýimizdiń ózi memleketimizdiń qýattylyǵyn kórsetse, latyn qarpine kóshý sony nyǵaıta túsedi» – dedi ol.
«Elbasynyń Jarlyǵyn jáne sheshimin qoldaýshylardyń birimin», – deıdi jıynda sóz alǵan ardager ustaz Pármenbek Jumabaıuly. Onyń aıtýynsha, qazaq álipbıin latyn qarpine kóshirý der kezinde qabyldanǵan sheshim . Qazaq tili óte baı til, latynǵa kóshý arqyly biz sony kórsete alamyz. Osy jasaǵan qadamnan biz jaqsylyq bolmasa, jamandyq kórmeımiz.
Dóńgelek ústel basynda oblystyq «Jetisý» telearnasynyń tilshisi Muhıt Toqtasyn qazaq tiliniń latyn qarpine kóshkenin qos qoldap qoldaıtynyn, qazaq tiliniń jazylýy men dybystalý kezinde sózder qoldanysyndaǵy artyq kirme sózderden arylatynyn aıtty.
Jıyndy Almaty oblysynyń tilderdi damytý jónindegi basqarmasynyń bólim basshysy Týǵanaı Rahymberlına qorytyndylap, latyn grafıkasyna qatysty oılaryn ortaǵa salǵan qatysýshylarǵa alǵysyn bildirdi.
