QR Prezıdenti Ákimshiligi basshysynyń birinshi orynbasary Dáýren Abaev sharanyń mańyzdylyǵyn basa aıtty.
Jambyldyń ónegeli ómiri men óneri – týǵan halqyn sheksiz súıýdiń, oǵan qaltqysyz qyzmet qylýdyń ozyq úlgisin aıshyqtaıdy.
– «Jambyl meniń jáı atym, Halyq – meniń shyn atym» dep jyrlaǵan Jyr alyby – Jambyl Jabaevtyń esimi qazaqpen birge máńgi jasaı beredi. Uly aqyn árdaıym jurtynyń janynan tabylyp, qamyn jedi. El basyna kún týǵan sátte jalyndy sózimen kópshiliktiń rýhyn kóterip, jigerin janydy.Qos ǵasyrda ǵumyr keship, talaı aýmaly-tókpeli zamannyń kýási bolǵan abyz babamyz eshqashan adamdyqtyń asqaq bıiginen tómendemegen.Qoqan bekteriniń de, Patshalyq Reseıdiń de, Keńes úkimetiniń de ekpininen yqpaı, árdaıym qalyń qazaqtyń sózin sóıleýi Jambyldyń tek aqyn emes, azamat retindegi taý tulǵasyn ańǵartady. Dala danagóıiniń dara joly eldik múddege qyzmet etip júrgen árbir adamǵa úlgi-ónege, – dedi D. Abaev.
– Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń Jarlyǵymen uly aqynnyń mereıtoıyn joǵary dárejede uıymdastyrý úshin arnaýly memlekettik komısıa quryldy. Bul aıtýly datanyń byltyrǵy Abaı jylymen sabaqtasyp, bıylǵy Táýelsizdik mereıtoıymen tuspa-tus kelýiniń sımvoldyq máni zor. Sebebi qazaqtyń qos uly aqynynyń da asqaq armany – jurtynyń derbestigi men ósip-órkendeýi edi. Olar osy izgi tilekti óleńine ózek, shyǵarmashylyǵyna arqaý etti. Biz búgin abyzdarymyzǵa arman bolǵan azattyqtyń aıshyqty belesine shyǵyp, babalar mırasyn dáriptep otyrmyz. Baıyptap qaraǵanǵa bul – tarıhı sát, – dep atap ótti QR Prezıdenti Ákimshiligi basshysynyń birinshi orynbasary.
Konferensıa barysynda Jambyl oblysynyń ákimi Berdibek Saparbaev tulǵanyń 175 jyldyq mereıtoıyna oraı atqarylyp jatqan aýqymdy sharalarǵa jan-jaqty toqtaldy.
– Elimizde aqyn atymen atalatyn bir ǵana oblys bar. Ol – Jambyl oblysy. Qazaqstanda ǵana emes, jalpy álemde de adam atymen atalatyn, oblys, qalalar sanaýly. Jyr alyby – Jambyl Jabaevtyń esimin enshilegen óńirimizdiń áleýmettik-ekonomıkalyq damýymen qatar, rýhanı-mádenı salasynda da oń ózgerister, atqarylyp jatqan aýqymdy sharýalar az emes. Solardyń birqatary uly jyraýdyń 175 jyldyq mereıtoıyna arnaldy. Jambyl oblysynda aqyn esimi berilgen 1 aýdan, 3 aýyldyq okrýg, 3 eldimeken, 1 dańǵyl men 83 kóshe, 10 mektep jáne 1 kitaphana bar. Sondaı-aq, óńirde tulǵanyń qurmetine barlyǵy 8 eskertkish ornatylǵan. Jyl boıy arnalyp 784 is-shara ótti. Munyń bári aqyn esimin keıingi urpaqqa laıyqty túrde tanytyp, onyń rýhanı ómirsheń murasyn keńinen nasıhattaý jolynda atqarylyp jatqan jumystardyń bir parasy ǵana, – dedi aımaq basshysy.
Óz kezeginde Mádenıet jáne sport mınıstri Aqtoty Raıymqulova da el Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵymen qatar kelgen Uly Jyraýdyń mereıtoıyna oraı uıymdastyrylǵan taǵylymdy sharalarǵa toqtaldy.
Fılologıa ǵylymdarynyń doktory, akademık, jambyltanýshy Qalıjan Ýalıhan, aqyn, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń tóraǵasy Ulyqbek Esdáýlet ǵasyr jasaǵan abyz aqynnyń shyǵarmashylyq qýaty, sheteldiń ádebıet maıtalmandarynyń joǵary baǵasy týraly tilge tıek etti.
– Biz – batyry da, aqyny da bar elmiz. Bizdiń qazaqtyń myqtylyǵy sonda. Álemdegi eń bıik taýdyń biri Alataý bolsa, álemdegi eń uly aqyndardyń biri Jambyl Jabaev. Ǵalamshardyń aspanyn Alataý qalaı bıiktetse, adamzattyń aspanyn Jambyl aqyn solaı bıiktetken. Sondyqtan Alataý desek Jambyl babamyz eske túsedi, Jambyl desek Alataý kózge elesteıdi. Biz Jambyldyń zańǵar muztaýyn áli tereń zerttep bolǵan joqpyz dep esepteımin. Jambyl jyrlary kezinde álemniń 160 tiline aýdarylyp, jaryq kórgen, – degen Ulyqbek Esdáýlet sheteldik jazýshylar Jambyldy HH-ǵasyrdyń Gomeri dep baǵalanyń aıtty.
Sondaı-aq, qoǵam qaıratkerleri, Senat depýtaty Nurtóre Júsip pen Májilis depýtaty Bekbolat Tileýhan, jazýshy Jumabaı Shashtaıuly, jazýshy-dramatýrg Elen Álimjan, Májilis depýtaty Meırambek Tólepbergen, aqyn Dáýletkereı Kápuly, J.Jabaevtyń shóberesi Murathan Jambylov óz kezeginde tulǵanyń qazaq ádebıetine qosqan orasan úlesi, aıtyskerligi men kemeńgeriligi týraly tebirene sóz qozǵady.
Qyrǵyzstannan kelgen Sh.Aıtmatov atyndaǵy Til jáne ádebıet ınstıtýtynyń jetekshi ǵylymı qyzmetkeri Keldibek Qoılybaev pen aqyn, «Manasshylar» teatrynyń dırektory Azız Bımyrza eki eldiń ádebı-mádenı baılanysyndaǵy Jambyl Jabaevtyń rólin aıryqsha atap ótti.
Basqosý barysynda qatysýshylar Jyr alyby týraly tyń málimettermen bólisip, shyǵarmashylyǵyn tereńirek zertteý, keleshekke urpaqqa laıyqty nasıhattaý boıynsha birqatar oı-usynystaryn ortaǵa saldy.
«Jambyl jyraý» atty kitaptyń tusaýy kesildi. Oǵan Qyrǵyz Respýblıkasynyń Ulttyq Ǵylymı Akademıasy men Kitaphanasynyń arhıvterinen tabylǵan, buǵan deıin baspa betin kórmegen, ǵylymı aınalymǵa túspegen tyń Jambyldyń qyrǵyz aqyndarymen aıtystary, arnaý óleńderi, kórshi el ǵalymdarynyń tulǵa jaıyndaǵy zertteýleri toptastyrylǵan.
