ج.جابايەۆ – 175 جىل: جامبىلدا حالىقارالىق كونفەرەنسيا ءوتتى

Dalanews 19 قار. 2021 14:29 579

اقىن ەسكەرتكىشىنە گۇل قويىپ، رۋحىنا تاعزىم ەتۋ راسىمىنەن باستالعان «ۇلى دالا اقىنى» اتتى حالىقارالىق كونفەرەنسياعا ق ر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى داۋرەن ابايەۆ، مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆا، ەلىمىزدەن جانە قىرعىز رەسپۋبليكاسىنان بەلگىلى جازۋشى، عالىمدار، جامبىلتانۋشىلار، دەپۋتاتتار مەن اقىن ۇرپاقتارى بارلىعى 150-گە جۋىق ادام قاتىستى.

ق ر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى داۋرەن ابايەۆ شارانىڭ ماڭىزدىلىعىن باسا ايتتى.

جامبىلدىڭ ونەگەلى ءومىرى مەن ونەرى – تۋعان حالقىن شەكسىز ءسۇيۋدىڭ، وعان قالتقىسىز قىزمەت قىلۋدىڭ وزىق ۇلگىسىن ايشىقتايدى.

– «جامبىل مەنىڭ ءجاي اتىم، حالىق – مەنىڭ شىن اتىم» دەپ جىرلاعان جىر الىبى – جامبىل جابايەۆتىڭ ەسىمى قازاقپەن بىرگە ماڭگى جاساي بەرەدى. ۇلى اقىن ءاردايىم جۇرتىنىڭ جانىنان تابىلىپ، قامىن جەدى. ەل باسىنا كۇن تۋعان ساتتە جالىندى سوزىمەن كوپشىلىكتىڭ رۋحىن كوتەرىپ، جىگەرىن جانىدى.قوس عاسىردا عۇمىر كەشىپ، تالاي اۋمالى-توكپەلى زاماننىڭ كۋاسى بولعان ابىز بابامىز ەشقاشان ادامدىقتىڭ اسقاق بيىگىنەن تومەندەمەگەن.قوقان بەكتەرىنىڭ دە، پاتشالىق رەسەيدىڭ دە، كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ دە ەكپىنىنەن ىقپاي، ءاردايىم قالىڭ قازاقتىڭ ءسوزىن سويلەۋى جامبىلدىڭ تەك اقىن ەمەس، ازامات رەتىندەگى تاۋ تۇلعاسىن اڭعارتادى. دالا داناگويىنىڭ دارا جولى ەلدىك مۇددەگە قىزمەت ەتىپ جۇرگەن ءاربىر ادامعا ۇلگى-ونەگە، – دەدى د. ابايەۆ.

– مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت كەمەل ۇلى توقايەۆتىڭ جارلىعىمەن ۇلى اقىننىڭ مەرەيتويىن جوعارى دارەجەدە ۇيىمداستىرۋ ءۇشىن ارناۋلى مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرىلدى. بۇل ايتۋلى داتانىڭ بىلتىرعى اباي جىلىمەن ساباقتاسىپ، بيىلعى تاۋەلسىزدىك مەرەيتويىمەن تۇسپا-تۇس كەلۋىنىڭ سيمۆولدىق ءمانى زور. سەبەبى قازاقتىڭ قوس ۇلى اقىنىنىڭ دا اسقاق ارمانى – جۇرتىنىڭ دەربەستىگى مەن وسىپ-وركەندەۋى ەدى. ولار وسى ىزگى تىلەكتى ولەڭىنە وزەك، شىعارماشىلىعىنا ارقاۋ ەتتى. ءبىز بۇگىن ابىزدارىمىزعا ارمان بولعان ازاتتىقتىڭ ايشىقتى بەلەسىنە شىعىپ، بابالار ميراسىن دارىپتەپ وتىرمىز. بايىپتاپ قاراعانعا بۇل – تاريحي ءسات، – دەپ اتاپ ءوتتى ق ر پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى.

كونفەرەنسيا بارىسىندا جامبىل وبلىسىنىڭ اكىمى بەردىبەك ساپاربايەۆ تۇلعانىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي اتقارىلىپ جاتقان اۋقىمدى شارالارعا جان-جاقتى توقتالدى.

– ەلىمىزدە اقىن اتىمەن اتالاتىن ءبىر عانا وبلىس بار. ول – جامبىل وبلىسى. قازاقستاندا عانا ەمەس، جالپى الەمدە دە ادام اتىمەن اتالاتىن، وبلىس، قالالار ساناۋلى. جىر الىبى – جامبىل جابايەۆتىڭ ەسىمىن ەنشىلەگەن ءوڭىرىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىمەن قاتار، رۋحاني-مادەني سالاسىندا دا وڭ وزگەرىستەر، اتقارىلىپ جاتقان اۋقىمدى شارۋالار از ەمەس. سولاردىڭ  ءبىرقاتارى  ۇلى جىراۋدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالدى. جامبىل وبلىسىندا اقىن ەسىمى بەرىلگەن 1 اۋدان، 3 اۋىلدىق وكرۋگ، 3 ەلدىمەكەن، 1 داڭعىل مەن 83 كوشە، 10 مەكتەپ جانە 1 كىتاپحانا بار. سونداي-اق، وڭىردە تۇلعانىڭ قۇرمەتىنە بارلىعى 8 ەسكەرتكىش ورناتىلعان. جىل بويى  ارنالىپ 784 ءىس-شارا ءوتتى. مۇنىڭ ءبارى اقىن ەسىمىن كەيىنگى ۇرپاققا لايىقتى تۇردە تانىتىپ، ونىڭ رۋحاني ومىرشەڭ مۇراسىن كەڭىنەن ناسيحاتتاۋ جولىندا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ ءبىر پاراسى عانا، – دەدى ايماق باسشىسى.

ءوز كەزەگىندە مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى اقتوتى رايىمقۇلوۆا دا ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىمەن قاتار كەلگەن ۇلى جىراۋدىڭ مەرەيتويىنا وراي ۇيىمداستىرىلعان تاعىلىمدى شارالارعا توقتالدى.

فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، اكادەميك، جامبىلتانۋشى قاليجان ۋاليحان، اقىن، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ءتوراعاسى ۇلىقبەك ەسداۋلەت عاسىر جاساعان ابىز اقىننىڭ شىعارماشىلىق قۋاتى، شەتەلدىڭ ادەبيەت مايتالماندارىنىڭ جوعارى باعاسى تۋرالى تىلگە تيەك ەتتى.

– ءبىز – باتىرى دا، اقىنى دا بار ەلمىز. ءبىزدىڭ قازاقتىڭ مىقتىلىعى سوندا. الەمدەگى ەڭ بيىك تاۋدىڭ ءبىرى الاتاۋ بولسا، الەمدەگى ەڭ ۇلى اقىنداردىڭ ءبىرى جامبىل جابايەۆ. عالامشاردىڭ اسپانىن الاتاۋ قالاي بيىكتەتسە، ادامزاتتىڭ اسپانىن جامبىل اقىن سولاي بيىكتەتكەن. سوندىقتان الاتاۋ دەسەك جامبىل بابامىز ەسكە تۇسەدى، جامبىل دەسەك الاتاۋ كوزگە ەلەستەيدى. ءبىز جامبىلدىڭ زاڭعار مۇزتاۋىن ءالى تەرەڭ زەرتتەپ بولعان جوقپىز دەپ ەسەپتەيمىن. جامبىل جىرلارى كەزىندە الەمنىڭ 160 تىلىنە اۋدارىلىپ، جارىق كورگەن، – دەگەن ۇلىقبەك ەسداۋلەت شەتەلدىك جازۋشىلار جامبىلدى حح-عاسىردىڭ گومەرى دەپ باعالانىڭ ايتتى.

سونداي-اق، قوعام قايراتكەرلەرى، سەنات دەپۋتاتى نۇرتورە ءجۇسىپ پەن ءماجىلىس دەپۋتاتى بەكبولات تىلەۋحان، جازۋشى جۇماباي شاشتاي ۇلى، جازۋشى-دراماتۋرگ ەلەن ءالىمجان، ءماجىلىس دەپۋتاتى مەيرامبەك تولەپبەرگەن، اقىن داۋلەتكەرەي كاپ ۇلى، ج.جابايەۆتىڭ شوبەرەسى مۇراتحان جامبىلوۆ ءوز كەزەگىندە تۇلعانىڭ قازاق ادەبيەتىنە قوسقان وراسان ۇلەسى، ايتىسكەرلىگى مەن كەمەڭگەرىلىگى تۋرالى تەبىرەنە ءسوز قوزعادى.

قىرعىزستاننان كەلگەن ش.ايتماتوۆ اتىنداعى ءتىل جانە ادەبيەت ينستيتۋتىنىڭ جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەرى كەلدىبەك قويلىبايەۆ پەن اقىن، «ماناسشىلار» تەاترىنىڭ ديرەكتورى ازيز بيمىرزا ەكى ەلدىڭ ادەبي-مادەني بايلانىسىنداعى جامبىل جابايەۆتىڭ ءرولىن ايرىقشا اتاپ ءوتتى.

باسقوسۋ بارىسىندا قاتىسۋشىلار جىر الىبى تۋرالى تىڭ مالىمەتتەرمەن ءبولىسىپ، شىعارماشىلىعىن تەرەڭىرەك زەرتتەۋ، كەلەشەككە ۇرپاققا لايىقتى ناسيحاتتاۋ بويىنشا ءبىرقاتار وي-ۇسىنىستارىن ورتاعا سالدى.

«جامبىل جىراۋ» اتتى كىتاپتىڭ تۇساۋى كەسىلدى. وعان قىرعىز رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق عىلىمي اكادەمياسى مەن كىتاپحاناسىنىڭ ارحيۆتەرىنەن تابىلعان، بۇعان دەيىن باسپا بەتىن كورمەگەن، عىلىمي اينالىمعا تۇسپەگەن تىڭ جامبىلدىڭ قىرعىز اقىندارىمەن ايتىستارى، ارناۋ ولەڭدەرى، كورشى ەل عالىمدارىنىڭ تۇلعا جايىنداعى زەرتتەۋلەرى توپتاستىرىلعان.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار