«Orta Azıa jahandyq geosaıası pazldyń mańyzdy bólshegi bolady» degen áýlıe Bjezınskııdiń boljamy aqıqatqa aınalýda.
AQSH muqym aımaq elderimen, sonyń ishinde Qazaqstanmen myqtap aınalyspaq. Aımaqtaǵy gegemondar Beıjiń men Máskeýge qarsy hard power pozısıasyn ustanatyn Aq úı bizdi soft power strategıasymen baýraıtyn bolady.
Ámirıkanyń medıa keńistigine barlaý jasaǵan DALA INSIDE kelesideı jaǵymdy tendensıanyń qarqyn alyp jatqanyn qýana habarlaıdy. Bul eki arasyndaǵy qarym-qatynas kodeksinde buryn-sońdy baıqalmaǵan úrdis...
Ótken apta AQSH-tyń birqatar bedeldi basylymdary Baıden ákimshiliginen Qazaqstanǵa shyndap kóńil bólýdi surap, arty-artynan birneshe materıal jarıalady.
Áıgili Atlantic Council (Atlantıka keńesi) analıtıka ortalyǵy bizge qatysty tereń taldaý jasap, 78 mln turǵyny bar aımaqty Qytaı men Reseıdiń talaýyna berip qoımaýdy úndegen eken.
Quramyna Aq úıge sózi júretin yqpaldy saıasatkerler men tisqaqqan dıplomattar, tanymal lobbısterdi toptastyrǵan ortalyq ótken 30 jylda AQSH-tyń birde-bir prezıdenti aımaqqa at basyn burmaǵanyn, Pýtın men Sıdiń ekspansıasy kúsheıip jatqanyn áıbáttap jazypty.
«Qazaqstannyń geosaıası potenısalymen sanasatyn kez keldi. Ekonomıkadaǵy (biz aıtqan soft power) áriptestik budan bylaı AQSH-taǵy mınıstrler kabınetiniń deńgeıinde qaralýy tıis, ony jumys tobyna ysyra salýdy doǵarý qajet. Sáıkesinshe, qarjylandyrý kólemi ulǵaıýy kerek», – deıdi Atlantic Council.
Ámirıkanyń halyqaralyq saıasattaǵy baǵyt-baǵdaryna yqpal etetin The National Interest jýrnaly da osy sarynda sóılepti. Basylym «az ýaqyttan keıin Qazaqstanda orystyń pensıonerleri ǵana qalady...» dep boljaıdy. İshimizden «láıim aıtqanyń kelsin» dedik.
Bul ekeýin biriktiretin bir dúnıe bar. Ol – atyshýly Jekson jáne Venık zańy. Sonaý qyrǵı qabaq soǵys kezinde qabyldanǵan kóne qujat Qazaqstannyń AQSH-pen júıeli saýda baılanysyn ornatýyna kedergi keltirip keledi.
Máseleni búıirinen qoıǵan Atlantic Council men National Interest Kongresten Qazaqstandy bloktan shyǵaryp, «Ámirıkanyń turaqty saýda seriktesi» degen statýs berýdi suraýda. Kongres Jekson jáne Venık zańyna termination (kúshin joısa) jasasa, Qazaqstanǵa aǵylatyn aqsha men ınvestısıa, taýar ataýly ondaǵan, júzdegen ese ósedi. Reseıdiń ekonomıkalyq ekspansıasyn tejeıtin parıtet paıda bolady. AQSH el naryǵyna ense, eski Qazaqstannan qaıtarylǵan iri kompanıalar amerıkalyq kásipkerlerdiń ıeligine berilýi múmkin.
Onyń jalǵyz joly – Jekson jáne Venık zańynyń kúshin joıý.
DALA INSIDE-qa jetken málimet boıynsha osy aıdyń ortasynda ótetin Orta Azıa – AQSH samıtinde (C5+1) osy másele jan-jaqty talqylanady. Nú-Iorkten jaqsy jańalyq kútemiz. Baıden ata bastaǵan, Orta Azıanyń bes prezıdenti qostaǵan basqosý taǵdyrsheshti bolmaq.
Aq úı ekonomıkalyq ıntegrasıaǵa jol ashatyn joba usynady dep kútilýde. Álbette, buǵan Máskeý demarsh jasaýǵa tyrysady. «Qarǵysy qara basyna kórinsin» dep tileıik. Bir aptadan keıin shymyldyq túretin shara Ámirıka úshin aımaqtan aıyrylyp qalmaýdyń sońǵy múmkindigi.
