«ورتا ازيا جاھاندىق گەوساياسي پازلدىڭ ماڭىزدى بولشەگى بولادى» دەگەن اۋليە بجەزينسكييدىڭ بولجامى اقيقاتقا اينالۋدا.
اقش مۇقىم ايماق ەلدەرىمەن، سونىڭ ىشىندە قازاقستانمەن مىقتاپ اينالىسپاق. ايماقتاعى گەگەموندار بەيجىڭ مەن ماسكەۋگە قارسى hard power پوزيسياسىن ۇستاناتىن اق ءۇي ءبىزدى soft power ستراتەگياسىمەن باۋرايتىن بولادى.
امىريكانىڭ مەديا كەڭىستىگىنە بارلاۋ جاساعان DALA INSIDE كەلەسىدەي جاعىمدى تەندەنسيانىڭ قارقىن الىپ جاتقانىن قۋانا حابارلايدى. بۇل ەكى اراسىنداعى قارىم-قاتىناس كودەكسىندە بۇرىن-سوڭدى بايقالماعان ءۇردىس...
وتكەن اپتا اقش-تىڭ ءبىرقاتار بەدەلدى باسىلىمدارى بايدەن اكىمشىلىگىنەن قازاقستانعا شىنداپ كوڭىل ءبولۋدى سۇراپ، ارتى-ارتىنان بىرنەشە ماتەريال جاريالادى.
ايگىلى Atlantic Council (اتلانتيكا كەڭەسى) اناليتيكا ورتالىعى بىزگە قاتىستى تەرەڭ تالداۋ جاساپ، 78 ملن تۇرعىنى بار ايماقتى جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ تالاۋىنا بەرىپ قويماۋدى ۇندەگەن ەكەن.
قۇرامىنا اق ۇيگە ءسوزى جۇرەتىن ىقپالدى ساياساتكەرلەر مەن ءتىسقاققان ديپلوماتتار، تانىمال لوببيستەردى توپتاستىرعان ورتالىق وتكەن 30 جىلدا اقش-تىڭ بىردە-بىر پرەزيدەنتى ايماققا ات باسىن بۇرماعانىن، پۋتين مەن ءسيدىڭ ەكسپانسياسى كۇشەيىپ جاتقانىن ءايباتتاپ جازىپتى.
«قازاقستاننىڭ گەوساياسي پوتەنيسالىمەن ساناساتىن كەز كەلدى. ەكونوميكاداعى (ءبىز ايتقان soft power) ارىپتەستىك بۇدان بىلاي اقش-تاعى مينيسترلەر كابينەتىنىڭ دەڭگەيىندە قارالۋى ءتيىس، ونى جۇمىس توبىنا ىسىرا سالۋدى دوعارۋ قاجەت. سايكەسىنشە، قارجىلاندىرۋ كولەمى ۇلعايۋى كەرەك»، – دەيدى Atlantic Council.
امىريكانىڭ حالىقارالىق ساياساتتاعى باعىت-باعدارىنا ىقپال ەتەتىن The National Interest جۋرنالى دا وسى سارىندا سويلەپتى. باسىلىم «از ۋاقىتتان كەيىن قازاقستاندا ورىستىڭ پەنسيونەرلەرى عانا قالادى...» دەپ بولجايدى. ىشىمىزدەن «ءلايىم ايتقانىڭ كەلسىن» دەدىك.
بۇل ەكەۋىن بىرىكتىرەتىن ءبىر دۇنيە بار. ول – اتىشۋلى جەكسون جانە ۆەنيك زاڭى. سوناۋ قىرعي قاباق سوعىس كەزىندە قابىلدانعان كونە قۇجات قازاقستاننىڭ اقش-پەن جۇيەلى ساۋدا بايلانىسىن ورناتۋىنا كەدەرگى كەلتىرىپ كەلەدى.
ماسەلەنى بۇيىرىنەن قويعان Atlantic Council مەن National Interest كونگرەسستەن قازاقستاندى بلوكتان شىعارىپ، «امىريكانىڭ تۇراقتى ساۋدا سەرىكتەسى» دەگەن ستاتۋس بەرۋدى سۇراۋدا. كونگرەسس جەكسون جانە ۆەنيك زاڭىنا termination (كۇشىن جويسا) جاساسا، قازاقستانعا اعىلاتىن اقشا مەن ينۆەستيسيا، تاۋار اتاۋلى ونداعان، جۇزدەگەن ەسە وسەدى. رەسەيدىڭ ەكونوميكالىق ەكسپانسياسىن تەجەيتىن پاريتەت پايدا بولادى. اقش ەل نارىعىنا ەنسە، ەسكى قازاقستاننان قايتارىلعان ءىرى كومپانيالار امەريكالىق كاسىپكەرلەردىڭ يەلىگىنە بەرىلۋى مۇمكىن.
ونىڭ جالعىز جولى – جەكسون جانە ۆەنيك زاڭىنىڭ كۇشىن جويۋ.
DALA INSIDE-قا جەتكەن مالىمەت بويىنشا وسى ايدىڭ ورتاسىندا وتەتىن ورتا ازيا – اقش سامميتىندە (C5+1) وسى ماسەلە جان-جاقتى تالقىلانادى. نيۋ-يوركتەن جاقسى جاڭالىق كۇتەمىز. بايدەن اتا باستاعان، ورتا ازيانىڭ بەس پرەزيدەنتى قوستاعان باسقوسۋ تاعدىرشەشتى بولماق.
اق ءۇي ەكونوميكالىق ينتەگراسياعا جول اشاتىن جوبا ۇسىنادى دەپ كۇتىلۋدە. البەتتە، بۇعان ماسكەۋ دەمارش جاساۋعا تىرىسادى. «قارعىسى قارا باسىنا كورىنسىن» دەپ تىلەيىك. ءبىر اپتادان كەيىن شىمىلدىق تۇرەتىن شارا امىريكا ءۇشىن ايماقتان ايىرىلىپ قالماۋدىڭ سوڭعى مۇمكىندىگى.
