Ǵylym men ınovasıa – el ekonomıkasyn damytýdyń tetigi

Jarbol Kentuly 24 maý. 2024 19:15 2106

Jáńgir han atyndaǵy Batys Qazaqstan agrarlyq-tehnıkalyq ýnıversıtetinde ótken «Ǵylym men ınovasıa – el ekonomıkasyn damytýdyń tetigi» atty baspasóz májilisinde ǵylym men joǵary bilim salalary boıynsha atqarylǵan ister men aıshyqty jobalar, olardyń agrarlyq salany damytýǵa jáne el ekonomıkasyn ilgeriletýge tıgizetin paıdasy, nátıjeleri sóz boldy.


Jıynǵa ýnıversıtettiń basqarma tóraǵasy-rektory Asqar Nametov, prorektorlar, ǵalymdar, ǵylymı baǵytta seleksıalyq jumystar júrgizilgen sharýashylyqtardyń ıeleri jáne BAQ ókilderi qatysty. Aldymen sóz alǵan ýnıversıtet basshysy Asqar Myrzahmetuly:


– Memleket basshysy jýyrda Ǵylym ordasynda ǵalymdarmen ótken kezdesýinde «Aýyl sharýashylyǵyndaǵy barlyq múmkindikti iske asyrý maqsatynda eńbek ónimdiligin edáýir arttyrý qajet. Sondyqtan agrarlyq ǵylymdy damytýdyń, agroónerkásip keshenine zamanaýı tehnologıalardy engizýdiń máni zor» dep, agrarlyq ǵylym salasyna basymdyq bergen bolatyn. Qazirgi ýaqytta ekonomıka azyq-túlik qaýipsizdigi, ashtyqpen kúres, klımattyq ózgerister syndy álemdik daǵdarystardyń yqpalynan jáne sıfrlandyrý, jasandy ıntellekt sekildi jańa baǵyttardyń engizilýine baılanysty jańa betburystarǵa qadam basýda.

Agrarlyq ǵylymnyń ǵylymı jetistikteri de ekonomıkadaǵy osyndaı ózgeristerge jáne memlekettiń júrgizip otyrǵan saıasatyna baǵyttalýda. Osy rette bizdiń ýnıversıtetimizdiń ǵalymdary elimizdiń aýyl sharýashylyǵyn, agrarlyq ǵylymyn damytýda qomaqty ǵylymı jetistikterge qol jetkizdi, – deı kele, osy saıasatty iske asyrý úshin ýnıversıtet basymdyq bergen negizgi baǵyttarǵa toqtaldy. Aıtýynsha, ýnıversıtet ǵalymdary ǵylymı dárejedegi zertteýlermen shektelmeı, ǵylymı izdenisterin ekonomıkaǵa baǵyttaýda jáne onyń birneshe tásilderin qoldanýda. Sonymen qatar joǵary oqý orny óz ınfraqurylymyn ózgertip, ǵylymı zerthanalardyń jumysyn kásiptik baǵytqa beıimdep, ǵylymı dárejede qyzmet kórsetýge kóshken.


Jáńgir han ýnıversıtetiniń ǵalymdary sýdy únemdeý, jaıylymdylyq jerlerdi sýlandyrý, tıimdi jáne ekologıalyq jaǵynan taza mal sharýashylyǵyn qurý, qoı júnin paıdaǵa asyrý sekildi elimiz boıynsha ózekti máselelerdi ǵylymı jolmen sheshýge atsalysýda. Mysaly, qus sharýashylyǵyn damytý maqsatynda úırektiń jańa krosyn ashyp, olardy Petropavl qalasyndaǵy «Beskól» qus fabrıkasyna engizgen. Búginde úırektiń jańa krostary sol óńirde satylýda. Al ýnıversıtet ǵalymdary
úırekterdiń qazaqstandyq tuqymyn ashý baǵytynda jumys jasaýda.

Sondaı-aq BQATÝ ǵalymdary sońǵy úsh jylda iri qara ósirýmen aınalysatyn 15 sharýashylyqta seleksıalyq jumystar júrgizgen. Endi jasandy uryqtandyrý jolymen jappaı asyldandyrý jumystaryna kirisýde. Al jaıylymdyq jerlerdi qalpyna keltirý, qunarlylyǵyn arttyrýdy birneshe sharýashylyqqa engizip, iske asyrǵan.

Jem-shóp daqyldary máselesin de qolǵa alǵan ǵalymdar olardyń tıimdiligin ári qunarlylyǵy joǵary bolýyn júzege asyrý maqsatynda shetelden dándi daqyldardyń túrli sorttaryn oblysymyzǵa ákelip, onyń jergilikti jerge beıimdiligin tekserýde. Zertteý baǵyttarynyń taǵy biri – maldyń tóli týa salysymen genotıpteý negizinde oldardyń mýtasıalyq ózgergishtigin, taza tuqymdylyǵyn, aýrýlarǵa tózimdiligin, ónimdilik qasıetterin anyqtaý. Júrgiziletin zertteýler mal tabyndaryn qurýdyń teorıalyq jáne praktıkalyq aspektilerin keńeıtýde úlken mańyzǵa ıe, sebebi asyldandyrý salasyndaǵy jańa seleksıalyq sheshimder negizinde qarqyndy tıpti mal ósirýge múmkindik týady.

Ǵalymdar jerasty sýlaryn sharýashylyqqa jáne turmysqa paıdalanýǵa qoljetimdi etý úshin sýdy arnaıy sorbentter arqyly súzgiden ótkizip, onyń quramyndaǵy kermektiligi men tuzdylyǵyn azaıtý baǵytynda ǵylymı jumystar júrgizgeni de aıtyldy.
Rektor óz baıandamasynda ýnıversıtet kadr daıarlaý máselesinde de elimizdegi ekonomıkalyq ózgeristerdi eskere otyryp, bolashaq mamandardyń kásibı quzyrettiligi men daǵdylaryn qalyptastyrý maqsatynda bilim berý salasyna ózgerister engizilgenin jetkizdi. Zaman talabyna saı bilim berý júıeleri engizilip, sonymen birge kásipkerlik bilim berilip, bitirýshi túlekterdi keıin óziniń bıznesin ashatyndaı nemese iri bıznes kompanıalarda jetekshi maman qyzmetin atqara alatyndaı dárejege baǵyttaýda. – Jáńgir han ýnıversıtetiniń qyzmeti memleketpen jáne agrarlyq-tehnıkalyq beıindegi bıznes ındýstrıasynyń ókilderimen ózara is-qımylǵa negizdelgen.

Ýnıversıtetti damytýdyń negizgi baǵyttary – agroónerkásiptik keshen salasyndaǵy ınovasıalyq zertteýler jáne bilim men ǵylymdaǵy zamanaýı aqparattyq tehnologıalar bolyp tabylady. Óńirimizdegi iri kásiporyndarmen jáne óndiris oshaqtarymen túrli baǵytta kelisimsharttarǵa otyryp, óz maqsat-múddelerimizdi iske asyryp kelemiz, – dedi rektor A.Nametov.


Baspasóz májilisinde jýrnalıser tarapynan qoıylǵan suraqtar da jaýapsyz qalmaı, ǵylymı jobalar boıynsha qosymsha aqparattar berildi.

 


Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar