Elimizde otbasylyq zorlyq-zombylyq máselesi údep tur

Dalanews 09 qaz. 2023 06:13 903

 Resmı statısıka boıynsha elimizde jyl saıyn otbasyndaǵy zorlyq-zombylyqtan kóz jumatyn áıelder sany jyl saıyn orta eseppen 400 adamnan asady.Joǵaryda atalǵan statıskany  eskere otyra, ál-Farabı atyndaǵy  zań fakúlteti Memleket jáne quqyq teorıasy men tarıhy,konstıtýsıalyq jáne ákimshilik quqyq kafedrasynyń 3 kýrs stýdentteri   16 Turaqty damý maqsattary  aıasynda dóńgelek ústel ótkizgen bolatyn.

Bul resmı statısıka, al beıresmı odan da kóp bolýy múmkin. Turmystyq zorlyq-zombylyq problemalary qoǵam úshin ózekti máselege aınaldy. Elimizdiń Prezıdenti byltyrǵy Joldaýynda áıelderge qarsy turmystyq zorlyq-zombylyq úshin jazany qatańdatýdy mindettedi. Osy oraıda balalar quqyǵyn qorǵaý jáne turmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy is-qımyl basym bolýy qajet. Qazirgi kezde Májiliste «Otbasylyq-turmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy is-qımyl týraly» jáne «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine otbasylyq-turmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy is-qımyl máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrý engizý týraly» zań jobalary qaralyp jatqanyn barshaǵa málim.Dóńgelek ústel barysynda stýdentter oıyn ashyq jetkizdi:

-Qoldanystaǵy zańǵa sáıkes, turmystyq zorlyq-zombylyqqa jol bermeýge jaýapty ýákiletti organ joq. Sol sebepti bul baǵyttaǵy jumys shashyrańqy júrip jatyr. Osyǵan baılanysty, azamattardyń quqyqtaryn qorǵaýdy qamtamasyz etý jáne otbasylyq turmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy is-qımyldyń tıimdi tetikterin ázirleý qajettigin aıtyp ótti.

-Otbasyndaǵy zorlyqtyń san túri bar. Ol tipti otbasyn qurǵan sátte de bastalýy múmkin. Mysaly,BUU boıynsha Ortalyq Azıada qyzdyń óz erkinen tys, kelisiminsiz alyp qashý faktileri jıi kezdesetini aıtylady. Kórshiles Qyrǵyzstan bul qylmystan kósh bastap tur. Qazaqstanda da bul faktiler bar. Tipti ómirge ul bala kelmegeni úshin, tamaqtyń dámsiz bolǵany úshin, erte uıqydan turmaǵany úshin de jaryna zorlyq kórsetetin otbasylar bar. Bul tym qarapaıym taqyryp bolýy múmkin, biraq onyń artynda taǵdyrlar jatyr.

-Zorlyq zombylyq jasaýǵa birneshe negizgi sebepter bar. Eń qarapaıymdary –  ishimdikke, nashaqorlyqqa, qumar oıyndarǵa táýeldilik zorlyq-zombylyqqa ıtermeleıdi. Alaıda, statısıkaǵa sáıkes  otbasylyq janjaldarǵa  basqa da sebepter áser etip jatady.


Dóńgelek ústel barysynda barlyq stýdentter tyńdalyp,oı bólisip,pikir almastyq.Sóz sońynda aıtpaǵym,Qazaqstan álemniń órkenıetti elderi ispettes, damýdyń dańǵyl jolyna túsýdi maqsat etken memleket. Ol úshin túrli zańnamalardy jetildirý men árqashan izdenis ústinde bolý mańyzdy. Damyǵan memleketter úshin eń mańyzdy qundylyq adam bolyp tabylady. Onyń ishinde adamnyń bilim alý, densaýlyǵyn kútý, ózin damytý men baqytty bolýyna tıisti faktorlar eskerilýi tıis. Ol otbasylyq zorlyq-zombylyqty azaıtýǵa da tikeleı baılanysty.

 

             Mereke Araı


ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetiniń zań fakúlteti 


Memleket jáne quqyq teorıasy men tarıhy,konstıtýsıalyq jáne ákimshilik quqyq kafedrasynyń oqytýshysy


 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar