Ekonomıs sarapshy Jankeldi Shymshyqov qazirgi tótenshe jaǵdaıdyń ekonomıkalyq saldary qandaı bolatynyn aıtty, - dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Sarapshynyń sózinshe, sý apaty adam shyǵynan bastap materıaldyq shyǵynǵa deıin ushyratyp otyr.
"Eń birinshi kezekte adam shyǵyny. Onǵa tarta shyǵyn boldy. Ekinshi janýarlar dúnıesinen tórt-túlik mal kóp shyǵyn boldy. Eń birinshi kezekte jylqy maly kóp qyryldy. İri qara mal ketti, usaq qara mal - qoı, eshki ol da ketti. Olardyń sanyn ataý ońaı emes. Árbir óńirde, árbir aýdanda óz esebi bolýǵa tıisti. Qusty qosqan joqpyz, talaı taýyq, úırek ol da ketti. Qanshama úıdi sý shaıyp ketti?! Jaramsyz qalǵan, qulap qalǵan úıler bar. Qanshama joldardy jýyp ketti?!
...Jalpy bizdiń baryp turǵan soraqylyǵymyz - statısıkanyń ótirik bolýy. Aıtýdan sharshadym. Osy ótirik statısıkadan biz kúıreımiz, osydan qurımyz. Óıtkeni aýrýyn jasyrǵan óledi. Búgin be, erteń be, báribir óledi. Jasyryp, ne kerek?! Bizdiń satqyn statısıka, bárin búldirip otyrǵan - solar", - dedi ol "Qasqa jolǵa" suhbatynda.
Sondaı-aq, Jankeldi Shymshyqov bul rette qarapaıym halyqtyń bankterge qaryzy eselep kóbeıip bara jatqanyn jetkizdi.
"Qazir halyqtyń alǵan kredıti, bankterge qaryzy 7 trıllıonnan asyp jyǵylady. Jylyna ár adam orta eseppen 1 mıllıon 100 myń teńge jumsaıdy. Mundaı kórsetkish Almaty sıaqty qalada 1,5 mıllıon dep sońǵy derek kelip otyr", - dedi sarapshy.
Ekonomıs tótenshe jaǵdaı kezinde memleket bólgen aqsha ádil bólinýi úshin ashyq komısıa kerek degen pikirde.
"Birinshi kúnnen bastap tótenshe jaǵdaıǵa baılanysty memlekettik qoǵamdyq komısıa qurylýy kerek edi. Óıtkeni jasyryn emes. Ábden qunyqqan bılik taǵy da qolyn salyp, búdjetten tys bólingen qarajatty urlap jatqany belgili boldy. 1 mıllıard urlanyp ketip, ...qazir is júrgizip jatyr. Bul ne degen masqara?! Bıliktiń ábden irip-shirip ketkeniniń belgisi, halyq qınalyp, jan ushyryp jatqan ýaqytynda paıda tabý urlyǵyn odan saıyn órshitý - ábden halyqty basynǵandyq. Árbir tıyndy esepteý kerek, árbir tıynnyń qaı baǵytta jumsalatynyn qadaǵalaý kerek, baqylaý kerek. Sol úshin esep berýdi qamtamasyz etý kerek", - dedi Shymshyqov "Qasqa jolǵa" suhbatynda.
Ol tótenshe jaǵdaı kezinde halyq qınalǵandarǵa ózderi aqsha jınaýy qanshalyq durys ekenin de aıtty.
"Úkimettik turǵydan alsaq, eshqandaı qısyny joq nárse. Ár memlekettiń búdjeti bolady. Búdjette shyǵyny, túsimi belgili balans bolady. Onda mindetti túrde tótenshe jaǵdaılarda jumsalatyn qarjy rezervteri salynady. Ol - ǵasyrlar boıy qalyptasqan tájirıbe. Kez kelgen memlekettiń tıisýge bolmaıtyn qory bolady. Tótenshe jaǵdaılarda saqtalǵan qorlar ashylýy kerek. Odan bólinýi kerek. Qajettiń bárin memleket qamtamasyz etýi kerek. Biraq adamgershilik turǵysynan bizdiń halqymyz qaıyrymdylyq, meıirimdilik arqasynda tiri qalǵan. Ókinishke qaraı, sonyń tarıhyn tilmen, mádenıetimen boıyna sińirgen adamdar bılikte joq. Bılikte tek ústirt bilim alǵandar, orys bilim, eýropalyq bilim, basqa bilim alǵan. İshteı bizdiń myń ólip, myń tirilgen psıhologıamyzdy túsinbeıtin adamdar bılikte otyr. Bul - halqymyzdyń óte úlken tragedıasy", - dedi ol.
Aıta keteıik, Qazaqstannyń birqatar óńirinde sý tasqyny boldy. Myńdaǵan adam úıinen aıryldy.
Keıingi derekterge súıensek, 37 myńnan asa adam úıine oraldy. Al 6 myńnan asa tam adam evakýasıalaý pýnktterinde ornalasqan.
