Májilis depýtaty, zańger Abzal Quspan eks-mınıstr Bıshimbaevqa qatysty qozǵalǵan eki sot isine pikir bildirdi, - dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Zańgerdiń sózine súıensek, Bıshimbaevqa 20 jyldan asa jaza berilgeni kútpegen jaıt bolmaǵan.
"Ashyǵyn aıtatyn bolsaq, ózimizdiń bir-eki ortada jıyrma jyldan joǵary beredi (Bıshimbaevqa jaza - esk.) degen pikirdi aıtqanmyn. Sondyqtan maǵan kútpegen jaǵdaı boldy dep aıta almaımyn. Bul jerde sottalýshynyń jeke basy da eskeriledi. Eń bastysy buryn sotty bolǵany, sodan tıisti qorytyndy shyǵarmaǵany degen másele eskeriledi. Árbir qylmystyq istiń óziniń ereksheligi bar. Zańdy, zańsyz dep aıtýdan bas tartamyn (Bıshimbaevqa shyqqan sot úkimi týraly - esk.), ol múmkin emes nárse, áli zańdy kúshine enbegen dúnıe. Ekinshiden, apelásıa qandaı sheshim qabyldaıdy, zańsyz dep buzyp qaıtadan jibere me?! Sondyqtan qazirgi tańda áli de erterek dep esepteımin", - dedi sarapshy Abay Live-qa.
Abzal Quspan Bıshimbaevqa qatysty sot isi nelikten qoǵam nazaryn aýdarǵanyna toqtaldy.
"Negizi mundaı sot prosesteri buryn-sońdy boldy. Mysaly, Saıragúl Saýytbaı isin alyp qaraıyq. Men ózim júrgizgen, Ulttyq qaýipsizdik komıteti tergegen, óte-móte mańyzdy sot prosesi. Teledıdardan tikeleı qosqan joq. Biraq kelip otyrǵan jýrnalıser sot prosesin júrgizdi. Myna jerde (Bıshimbaev isinde - esk.) ereksheligi Joǵarǵy sot ózi qosyp qoıdy. Sonymen qatar, Atyraýdaǵy Bergeı Rysqalıevtiń komandasyna qarsy júrgen iste bastan-aıaq qatystym. 2012 jyly qozǵaldy. 2014 jyly sotqa jetti. 2014 jyly sot prosesi úsh aı jarym boıy boldy. Biraq qoǵamnyń qyzyǵýshylyǵy bolmady. Iaǵnı burynda da sot tarapynan "el bilsin, kórsin" degen talpynystar boldy. Biraq bul is jeke basyna baılanysty, onyń burynǵy atqarǵan qyzmetine baılanysty, jábirlenýshi taraptyń da ashyqtyǵyna baılanysty qoǵamda keń talqylandy. Munyń ereksheligi de sol. ...Shyndyǵy kerek, (bul is - esk.) búkil aýrýymyzdy qoǵamnyń betine shyǵardy. "Aýrýyn jasyrǵan óledi" degen qazaqtyń maqaly bar. Osy turǵydan keletin bolsaq, bul jerde úlken qadamǵa bardyq dep esepteımin. Óz aýrýymyzdy jasyrmaı shyǵaryp, qoǵamnyń talqysyna ashyq usyndyq", - dep túsindirdi zańger suhbatta.
Abzal Quspan Qýandyq Bıshimbaevqa qatysty qozǵalǵan birinshi sot otyrysy týraly da aıtty. Onyń sózinshe, birneshe jyl burynǵy Qýandyq pen qazirgi Qýandyqtyń jer men kókteı aıyrmashylyǵy bar.
"Ol kezde sybaılas jemqorlyq qylmysy boıynsha aıyp taǵylsa da, óte saýatty, bilimdi, durys azamat degen, Qýandyq týraly pikirim óte joǵary boldy. Óıtkeni uzaq ýaqyt sot tergeýi júrgen kezde kózimiz jetti. Ony qorǵamasam da kóptegen suhbatymda ol týraly joǵary pikirimdi aıtyp júrdim. Ol oıymnan bas tartpaımyn.
Nege Qýandyqqa jaqtas boldym?! Jaı ǵana advokattyq turǵyda emes, másele oǵan taǵylǵan aıyptyń absýrdtyǵynda boldy. "Para aldy" deıdi. Antıkordy bir azamattar basqarǵan kezde óte jeńildetip aldy. Para berýdi burynǵydaı dáleldeý qıyn bolmaıtyn boldy. Qoldaǵy bılikti paıdalanyp, para berý qylmysyn dáleldeýdi jeńildetip aldy. Bıshimbaevty para berip jatqan kezde eshkim ustaǵan joq. "Anaý aıtty, mynaý aıtty" dep, ol aıtqan adamdardyń ózderin májbúrlep, olardyń keıbireýleri bas tartyp edi, oǵan qysym kórsetip, sóıtip júrip sottady. Ony kózimiz anyq kórip otyrdy. Qyzylordada áınek (zaýytyn - esk.) salyp jatqan amerıkalyq kompanıa sotta kelip aıtqany qatty áser etti. "Biz túsinbeımiz, zaýytty salyp bolyp qaldyq. Mınıstrlerińiz para aldy ma, almady ma, bizdiń sharýamyz joq. Biraq jumysymyzdy nege toqtatasyńdar?" dedi. Sol kezde barlyq jaǵdaı anyq boldy. Sol kezde men ashyq aıtqanmyn. Qazir de ol oıymnan bas tartpaımyn. Kórshiles elderdegi lobbısterdiń áreketi boldy dep esepteımin, saıası tapsyrys boldy. Kezinde dál osyndaı málimdemelerdi Muhtar Jákishev te aıtqan bolatyn. "Qazaqstanda ýran óndirý isi bulaı damyp bara jatqany kórshi elderge unamady, solardyń tapsyrysymen sottaldym" dedi. Dál osyndaı jaǵdaı Bıshimbaevtyń sol isinde de qaıtalandy.
Men depýtat bolǵan ekenmin, memleketke qyzmet jasaıdy ekenmin dep ol oıymnan bas tartpaımyn. Ol isim boıynsha pikirim ózgerissiz qalady. Qazirgi myna isi boıynsha jantúrshigerlik jaǵdaılardy kórip, úlken psıhologıalyq kúızeliske túsken adam dep esepteımin. Aqyl-esi kem adam dep eseptemeımin. Tárbıe jaǵynan aıta almaımyn, qalaı bolǵanda da tárbıesinde kemshilik ketken dep esepteımin. Al maman retinde áınek zaýytyn salyp bolǵan kezde Qazaqstan qandaı paıdaǵa batqan bolar edi?! Syrtqa, shetelge ketip jatqan dúnıeni únemdegen bolar edik. Sony saldyryp, aıaqtatpaý úshin jasalǵan proses dep esepteımin. Memleketshil tulǵa retinde Bıshimbaevqa qatty janym ashyǵan bolatyn. Sotta da óte saýatty boldy. Myna sot prosesinde (Núkenovanyń ólimi boıynsha - esk.), árıne, birdeńe aıtý múmkin emes. Ol kezde kórgen Qýandyq pen myna Qýandyq - aspan men jerdeı aıyrmashylyq. Tipti keıbir sózderin aıaǵyna deıin tyńdap otyrý múmkin bolmady", - dedi Abzal Quspan.
Sonymen qatar, depýtat Qazaqstan túrmeleriniń jaı-kúıi týraly aıtyp, "shendiler túrmede ózine jaǵdaı jasap alady" degen bos sóz ekenin jetkizdi.
"Qazaqstannyń túrmelerinen qashý óte qıyn. Kúni búgin Másimovtiń qamaý ornynda otyrǵanyn senimdilikpen aıta alamyn. Bizdiń komıtetimiz, zańnama jáne sot quqyqtary reformasy komıteti - osy salada profıldi komıtet. Bizdiń basqa aqparattardy alý múmkindigimiz bar. Bir ǵana mysal aıta qoıaıyn. 2023 jyly jeltoqsan aıynda Baqytjan Bazarbek, Murat Ábenov, taǵy da bir top depýtatty alyp, Astananyń tergeý ızolátoryn kórsettim. Sol kezde úsh eks-mınıstr tergeý ızolátorynda otyrdy. "Olar (buryn shendi laýazym atqaryp, sottalǵandar) ózine erekshe jaǵdaı jasap alǵan" degen áńgime paıda boldy. Olar (depýtattar túrmege kelgende - esk.) kelgende eshkim daıyndalyp qoıǵan joq.
Tergeý ızolátoryna aıaq asty barǵan kúni habarlastyq ta bardyq. Sonda Qýandyq ta otyrdy. Beketaev, Arystanbek Muhamedıuly - osylardyń bári kóppen birge "hata" deıdi óz tilderinde, bylaısha aıtqanda, qamaý ornynda otyrǵanyna kózderin jetkizdi", - dedi Abzal Quspan.
