Búginde «kún saıyn 10 myń qadam» júrý qaǵıdasy salaýatty ómir saltynyń uranyna aınaldy. Biraq bul kórsetkish qaıdan shyqty jáne shyn máninde aǵzaǵa qansha qadam qajet?
10 myń qadam jasaý ıdeıasy qaıdan paıda boldy?
Bul uǵym alǵash ret 1965 jyly Japonıada paıda bolǵan. Sol jyly japon kompanıasy jańa qadam sanaǵysh qurylǵysyn (pedometr) jarnamalaý úshin «10 000 qadam júr» degen urandy qoldanǵan. Keıin bul kórsetkish álem boıynsha densaýlyq sımvolyna aınaldy.
2000-jyldary ǵalymdar zertteýler júrgizip, kún saıyn 10 myń qadam júrgen adamdardyń:
-
júrek soǵysy men qan aınalymy jaqsarǵanyn;
-
holesterın deńgeıi tómendegenin;
-
býyn qozǵalysy men ıkemdiligi artqanyn anyqtady.
Degenmen, keıingi zertteýler kórsetkendeı, mindetti túrde dál 10 myń qadam júrý shart emes — paıdaly áseri az qadamnan-aq baıqalady.
Qansha qadam jetkilikti?
Jas ereksheligine qaraı densaýlyqqa paıdaly qadam sany ártúrli:
-
60 jasqa deıingi adamdarǵa: kúnine 8 000–10 000 qadam;
-
60 jastan asqandarǵa: 6 000–8 000 qadam jetkilikti.
Garvard ýnıversıtetiniń zertteýine sáıkes, kúnine 4 400 qadam júrgen áıelderde ólim-jitim qaýpi aıtarlyqtaı tómendegen, al 7 500 qadamnan keıin qosymsha artyqshylyq baıqalmaǵan.
Iaǵnı bastysy — qozǵalý, al naqty san – ekinshi orynda.
Durys júrýdiń erejeleri
Júrý barynsha paıdaly bolý úshin myna keńesterdi ustanǵan jón:
-
Qyzdyryný. Bulshyqetter tartylmas úshin aldymen jeńil jattyǵý jasańyz.
-
Yńǵaıly aıaq kıim kıińiz. Tabany tegis, jumsaq ári aýa ótkizetin krosovka tańdańyz.
-
Durys qalyp saqtańyz. Arqańyzdy túzý ustap, ıyqty túsirińiz, qadamdy tabıǵı qarqynmen jasańyz.
-
Júrek soǵysyn baqylańyz. Qalypty júrispen júrgende júrek soǵysy mınýtyna shamamen 30–40 soqqyǵa jıileıdi.
-
Birtindep arttyryńyz. Birden 10 myń qadamǵa umtylmaı, kún saıynǵy normany 1,5–2 myń qadamǵa arttyryńyz.
Úı jaǵdaıynda belsendi bolý joldary
Eger syrtta júrýge múmkindik bolmasa, qozǵalys deńgeıin úıde de arttyrýǵa bolady:
-
Tańerteń 10–15 mınýttyq jattyǵý jasańyz.
-
Ofıste nemese úıde uzaq otyrmańyz — ár saǵat saıyn turyp, qozǵalyńyz.
-
Telefonmen sóıleskende ornyńyzdan turyp, ári-beri júrińiz.
-
Kúnine birneshe ret jeńil sozylý nemese 20 ret otyryp-turý sekildi shaǵyn belsendilikter qosyńyz.
Júrý arqyly aryqtaýǵa bola ma?
Bir saǵat ortasha qarqynmen júrgen adam shamamen 200–300 kılokalorıa jumsaıdy. Biraq aryqtaý úshin tek júrý azdyq etedi — ony durys tamaqtanýmen jáne basqa belsendilik túrlerimen qatar alyp júrgen jón.
Jyldam júrý — aǵzadaǵy maı qorynyń erýin jedeldetedi, biraq bul proses 30 mınýttan keıin ǵana bastalady. Sondyqtan kem degende jarty saǵat belsendi júrý usynylady.
