Genderlik ekonomıkany zertteý ortalyǵynyń dırektory Maıgúl Nuǵymanovanyń atap ótkenindeı, prezıdent tapsyrmasyn iske asyrý ynta-yqalastan bólek, úlken qajyr-qaıratty qajet etedi.
Sebebi, áıelderdiń bılik minberindegi úlesin arttyrý sóz júzinde ońaı kóringenmen, is júzinde buǵan tejeý bolatyn búrokratıalyq kedergiler kóp.
«Úkimettegi 19 mınıstrdiń arasynda tek ekeýi ǵana áıel. Elimizde tutastaı alǵanda qyz-kelinshekterdiń tabysy er-azamattarǵa qaraǵanda kóp tómen. Áıelderdiń tabysyna karantın de keri áser etti. Jumys pen úıdiń sharýasyn qatar alyp júrgen áıelderdiń kásibi tolyq toqtap qaldy. Kásip toqtaǵannan keıin kiris te azaıatyny aıdan anyq», – deıdi sarapshy.
Onyń atap ótkenindeı áıelderdiń qarym-qabileti er-azamattardan kem túspeıdi. Áıelder saıasatta, bızneste, ekonomıkanyń barlyq salalarynda adal jumys istep, tabys taba alatyn áleýetke ıe. Alaıda tolyq múmkindigin kórsetýge kelgende kedergi kóp.
«Joǵary jalaqy tólenetin laýazymdy oryndarda áıelderdiń sanyn saýsaqpen sanap alasyz. Aqy tólenbeıtin úı sharýasyndaǵy «áıelder armıasy» óz múmkindigin pash ete almaı otyr.
Qazaqstandyq áıelder bala kútimi men úı sharýasyna erlerge qaraǵanda 2,6 ese kóp ýaqyt jumsaıdy. Eger kúıeýi bul mindetke molyraq kóńil bólse, áıelderdiń tabys taýyp, jumys isteýine jol ashylar edi», – deıdi Maıgúl Nuǵymanova.
Toqaev tapsyrmasyna saı elimizdegi memlekettik ári korporatıvtik saladaǵy áıelder qaýymynyń úlesi 2023 jylǵa 25 paıyzdy quraýy tıis. Al 2030-shy jylǵa deıin bul kórsetkish 30 paıyzǵa jetýi kerek.
Sarapshynyń pikirinshe bıliktegi áıelderdiń úlesi artqan jaǵdaıda er-azamattar eleı bermeıtin máselelerge kóńil bólinedi.
«Aıtalyq, aqy tólenbeıtin úı jumysy, turmystaǵy zorlyq-zombylyq, kóshedegi qysym kórsetý nemese qalalarda qol arbaǵa, múgedekterge arnalǵan pandýstardyń bolmaýy sıaqty problemalar Májilis minberinde nemese Úkimet otyrysynda sóz etelip, kemshilikter der kezinde túzeler edi», – deıdi Nuǵymanova.
Sarapshynyń pikirinshe saıası sheshimge yqpal etetin áıelderdiń úlesi jylma-jyl artyp otyr. Aıtalyq, Májilistegi áıelderdiń úlesi 27 paıyzdy quraıdy, bul jahandyq kórsetkishten joǵary (24 paıyz).
«Jalaqy máselesinde jer men kókteı aıyrmashylyq genderlik ádiletsizdikten arylmaı otyrǵanymyzdy kórsetedi. Qazaqstandyq áıelderdiń tabysy erlerge qaraǵanda 33 paıyzǵa tómen.
Áıelderge ınjenerlik sala, ǵylymı baǵytta ter tógýge jol ashý qajet. Jeke bıznesin ashýǵa yntalandyrǵan jón. Úı sharýasyndaǵy áıel óz potensıalyn ómir baqı kórsete almaı ketýi múmkin. Al bul óz kezeginde memlekettiń ekonomıkalyq áleýetine keri áser etedi.
Bul turǵyda Batystyq qundylyqtardy qabyldap úırengenimiz jón. Er-azamattar úı sharýasyn shetke ysyra salmaı, kelinshegine qol ushyn sozsa, áıelder shyǵarmashylyq shabyty ashylady», – deıdi Nuǵymanova.
