Sondyqtan, Táýelsizdiktiń alǵashqy kúnderinen bastap Elbasy N.Á.Nazarbaev zamanaýı, strategıalyq mindetterdi tıimdi iske asyratyn memlekettik apparatty qurý máselesin nazarynan tys qaldyrǵan emes. Bul oraıda, birinshi kezekte Prezıdenttiń bastamasymen kólemdi ári tıimsiz basqarýdyń ákimshilik toby ońtaılandyrylyp, táýelsiz Qazaqstannyń jańa jaǵdaıyndaǵy saıası baǵytyn sapaly júzege asyra alatyn memlekettik apparat qurý baǵytynda jumys júrgizile bastady.
Táýelsiz Qazaqstannyń memlekettik qyzmetiniń ınstıtýsıalanýynyń bastamasy retinde 1995 jyly qabyldanǵan zańdyq kúshi bar «Memlekettik qyzmet týraly» Elbasy Jarlyǵyn atap ótýge bolady. Burynǵy Keńes Odaǵynyń quramynda bolǵan elderdiń ishinde sol kezderi mundaı ınovasıalyq qujat qabyldaǵan alǵashqy memleket Qazaqstan boldy. Bul qadam memlekettik qyzmettiń kadrlyq quramyn nyǵaıtyp, damýynyń negizine aınaldy.
Qazirgi tańda memlekettik qyzmet júıesinde oqytýdyń ınfrastrýktýrasy qalyptastyrylǵan, onyń quramyna Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy memlekettik basqarý Akademıasy, óńirlik qaıta daıarlaý jáne biliktiligin arttyrý ortalyqtary jáne taǵy basqa bilim berý mekemeleri enedi. Jyl saıyn orta eseppen qaıta daıarlaý jáne biliktiligin arttyrý kýrstarynda memlekettik qyzmetshilerdiń úshten biri oqytylady, nátıjesinde úsh jyl saıyn memlekettik qyzmetshiler júz paıyz oqytý kýrstarymen qamtamasyz etiledi.
Jańa ǵasyrda – Qazaqstannyń aldynda myqty ekonomıka, saıası jáne áleýmettik júıeni qalyptastyrý boıynsha jańa mindetter turdy. Ol úshin qoǵam suranystaryna, zaman talabyna jaýap beretin memlekettik qyzmet modelin qurý qajet boldy.
Merıtokratıa, tıimdilik pen nátıjelik, transparenttilik pen qoǵam aldynda esep berý ustanymdaryna negizdelgen memlekettik qyzmet júıesiniń qalyptasýyn 1999 jyly qabyldanǵan Qazaqstan Respýblıkasynyń «Memlekettik qyzmet týraly» Zańy qamtamasyz etti. Atalǵan Zańǵa sáıkes, eldiń biryńǵaı kadrlyq saıasaty aıqyndaldy, al eń bastysy mindetti konkýrstyq irikteýdi engizý arqyly azamattardyń memlekettik qyzmetke túsýdegi teń qoljetimdiligin qamtamasyz etý boıynsha Konstıtýsıalyq quqyqtary júzege asyryla bastady.
2000 jyly el aýmaǵynda memlekettik qyzmet salasyndaǵy biryńǵaı saıasatty júzege asyratyn memlekettik qyzmet isteri jónindegi ýákiletti organ jáne onyń aýmaqtyq bólimsheleri quryldy.
Elbasy usynǵan «100 naqty qadam» Ult jospary aıasynda memlekettik qyzmet salasynda birqatar reformalar júzege asyrylyp jatyr. Bul reformalardyń basty maqsaty – avtonomdy, shaǵyn, nátıjege baǵyttalǵan, qoǵamnyń suranystaryna jaýap bere alatyn kásibı memlekettik apparat qurý. Búgingi kúni elimizde shtat boıynsha 99 myńǵa jýyq memlekettik qyzmetker bolsa, naqty sany 91 myń adamdy qurap otyr. Bizdiń oblysymyzda 8 myńnan asa memlekettik qyzmetker eńbek etýde.
Ult josparyna sáıkes «Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik qyzmeti týraly» jańa Zań qabyldanyp, memlekettik apparattyń qyzmetin úılestiretin zańnamalyq baza tolyǵymen jańartyldy, merıtokratıa prınsıpine negizdelgen memlekettik qyzmettiń mansaptyq modeline aýystyryldy. Mansaptyq model memlekettik qyzmetten tys adamdarǵa joǵary laýazymdarǵa taǵaıyndalýǵa múmkindik bermeıdi, tek jyldar boıy tájirıbe jınaǵan, bilimi men biliktiligi saı memlekettik qyzmetkerler ǵana mansaptyq ósý múmkindigine ıe bolady. Sonyń nátıjesinde memlekettik qyzmetkerdiń bedeli artyp, memlekettik apparatta jumys isteýge nıet bildirýshilerdiń qatary kóbeıip keledi. Mysaly, ótken jylmen salystyrǵanda memlekettik qyzmetten úmitkerlerdiń sany 5 ese artsa, jumystan óz erkimen ketkenderdiń sany 2 ese azaıǵan.
Bul oraıda, júrgizilgen reformalar halyqtyń memlekettik apparatqa senimin arttyrýǵa, barynsha ashyq, qabyldaǵan sheshimderi aıqyn memlekettik qyzmet júıesin qurýǵa baǵyttaldy. Jańa ózgeristerge sáıkes, memlekettik qyzmetke barynsha qabiletti, óz qyzmetin adal da abyroıly atqaratyn, jaýapty, halyqtyń ál-aýqatyn arttyrý jolynda tynbaı eńbek etetin azamattardy tartý kózdelgen.
Shırek ǵasyrda qyrýar jumys atqaryldy, alaıda Elbasy «Qazaqstan-2050» Strategıasynda mejelengen mindetterge qol jetkizý úshin odan kóp jumys atqarý qajet. El egemendigin eseleý jolynda árbir memlekettik qyzmetshi tynbaı eńbek etse, Táýelsizdigimiz máńgilik bolary sózsiz.
T.Q. Jumaǵulov, SHQO boıynsha memlekettik qyzmet isteri departamentiniń basshysy, ádep jónindegi keńes tóraǵasy.
