Belgıa astanasy Brússelge lańkestik shabýyl jasaldy. Áýejaı men metrodaǵy jarylystyń saldarynan 34 adam kóz jumdy jáne 250 adam jaraqat alǵan.
Kirispe
Áýejaıdaǵy jarylys 14 adamnyń, al metrodaǵy bomba 20 adamnyń ómirin qıǵan. Birqatar aqparat quraldarynyń habarlaýynsha, kóz jumǵandardyń sany budan kóp bolýy múmkin, sebebi 17 adam ómir men ólimniń ortasynda jatyr.
Belgıa premer-mınıstri Sharl Mıshel jýrnalısermen kezdesýde: «Biz qaýiptengen jáne kútip otyrǵan oqıǵa oryn aldy», – depti.
Brússeldegi jarylysty (Qazaqstanda ekstremıstik uıym dep tanylǵan) «Islam memleketi» moınyna alypty. «Bul lańkestik shabýyldyń basy ǵana» degen habar taratypty atalǵan uıym.
Belgıa polısıasy jarylysty uıymdastyrýy múmkin degen kúdiktini quryqtap úlgerdi. Alaıda onyń aty-jóni ázir habarlanǵan joq.
Aıta ketelik, Brússeldiń qaq ortasyndaǵy jarylys byltyrǵy jyldyń qarasha aıynda Parıjdegi 130 adamnyń ómirin qıǵan lańkestik shabýyldy uıymdastyrýshy Salah Abdeslamdy quryqtaǵannan keıin tórt kúnnen soń oryn aldy. Quqyq qorǵaýshylar lańkesti dál osy Brússelde qolǵa túsirgen.
Jarylys bolǵan «Maalbek» metrosynyń janynda Eýroodaqtyń birneshe shtab-páteri ornalasypty.
Terrorıster nege Brússeldi tańdady?
Muny Ulybrıtanıanyń The Guardian basylymy tarazylaǵan eken.
Jarylys bolardan birneshe kún buryn, ıaǵnı ilgeride aıtyp ketken Salah Abdeslam quryqtalǵannan keıin Belgıa İshki ister mınıstri Jan Jambon «Abdeslamnyń jaqtastary kek alýy múmkin ekenin» aıtady. Bul lańkes Parıjdegi terraktiniń negizgi kúdiktisi sanalǵan.
Belgıa ishki ister qurylymdary terorıstik shabýyldyń bolaryn bilgen nemese kútken.
«Belgıada musylmandar kóp. Olardyń barlyǵy qaýipti degen sóz emes. Alaıda aralarynda radıkaldy kózqarastaǵy toptar jetip artylady. Musylman jastarynyń arasynda jumyssyzdyq deńgeıi joǵary. Bir qyzyǵy bertinge deıin Brússelde qandaı da bir oqys oqıǵalar bolǵan joq. Bul ýaqytta Parıj ben Madrıd lańkesshilerdiń nazaryna alynyp, sonyń saldarynan beıbit turǵyndar kóz jumdy», – deıdi The Guardian.
Basylymnyń dereginshe, Sırıadaǵy soǵys Belgıadaǵy musylmandardyń kózqarasyna áser etken. Bir Belgıanyń ózinen Sırıaǵa attanǵan jaýyngerlerdiń sany Batystaǵy barlyq elden asyp túsipti. Sırıaǵa attanǵandardyń sany 450 adam. Aıta ketelik, Belgıa halqynyń sany 10 mıllıonnan asady, onyń ishinde jarty mıllıony musylmandar.
Belgıalyq táýelsiz sarapshy Pıter van Osteıenniń sózinshe, Sırıaǵa ketkenderdiń sany budan da kóp. Anyǵy, 562 adam. Kópshiligi «Islam memleketiniń» qataryna ótken. Endi biri «Ál-Kaıda» men «Jehbat-án-Nusrý» sıaqty lańkestik uıymdardyń qataryn tolyqtyrǵan.
Búginge deıin bulardyń ishindegi 80 adam kóz jumypty. Kópshiligi Sırıanyń shyǵysyndaǵy qantógiste maıdan dalasynda qalǵan.
– Belgıanyń «bas aýrýy» Brússeldiń dál irgesindegi Molenbek qalasy. Munda 90 myńǵa tarta turǵyn turady. Keıbir iri kóshelerde musylmandardyń úlesi 80 paıyzǵa jetedi. Bilsek, polısıa Molenbek qalasyn birazdan beri baqylaýdy qoıǵan, anyǵynda atalǵan aýdan baqylaýdan shyǵyp ketken, – deıdi bul rette The Guardian.
Basylymnyń jazýynsha, Brússeldegi radıkaldy toptar osynda turatyn musylman jastardy azǵyratynǵa uqsaıdy. Olar «senderdiń ata-analaryń «shynaıy ıslamdy» bilmeıdi deı otyra, ózderiniń sońynan ilesýdi usynady eken.
Polısıa qaıda qarady?
The Guardian Belgıa astanasy Brússeldegi jarylysqa «atalǵan elde turatyn musylman qaýymnyń tómen turmysynyń túk qatysy joq» deıdi. Sebebi, Parıjdegi lańkestikke qatysy bar terrorshylardyń kópshiligi baqýatty turǵan. Fransıa astanasyndaǵy jarylysty uıymdastyrǵandardyń birnesheýi ilgeridegi Molenbek qalasynda týyp-ósipti.
– Belgıanyń arnaıy qyzmet ókilderin jarylystyń aldyn almaǵanyna sóge almaısyń. Bilgenimizdeı, júzdegen agent qaýip tóndirýi jáne lańkestikke barýy múmkin myńdaǵan adamdy kúni-túni ańdýmen bolǵan. «Biz ábden sharshadyq. Kúshimiz sarqyldy. Sebebi, mundaı adamdar óte kóp. Olardyń qaısysy qaı kúni jarylys uıymdastyraryn dóp basý múmkin emes» deıdi belgıalyq arnaıy qyzmet ókilderiniń biri. Aıtpaqshy, ótken aıda ǵana Brússel lańkestikpen kúreske 200 mln fýnt sterlıń bólgen. Biraq, bul da kómek bolmady, – deıdi The Guardian.
