بەلگياداعى جارىلىس...

Dalanews 25 ناۋ. 2016 08:49 604

تەرروريستەر نەگە بريۋسسەلدى تاڭدادى؟

 

بەلگيا استاناسى بريۋسسەلگە لاڭكەستىك شابۋىل جاسالدى. اۋەجاي مەن مەتروداعى جارىلىستىڭ سالدارىنان 34 ادام كوز جۇمدى جانە 250 ادام جاراقات العان.

 

كىرىسپە

dalanewes kaz (2)اۋەجايداعى جارىلىس 14 ادامنىڭ، ال مەتروداعى بومبا 20 ادامنىڭ ءومىرىن قيعان. ءبىرقاتار اقپارات قۇرالدارىنىڭ حابارلاۋىنشا، كوز جۇمعانداردىڭ سانى بۇدان كوپ بولۋى مۇمكىن، سەبەبى  17 ادام ءومىر مەن ءولىمنىڭ ورتاسىندا جاتىر.

بەلگيا پرەمەر-مينيسترى شارل ميشەل جۋرناليستەرمەن كەزدەسۋدە: «ءبىز قاۋىپتەنگەن جانە كۇتىپ وتىرعان وقيعا ورىن الدى»، – دەپتى.

بريۋسسەلدەگى جارىلىستى (قازاقستاندا ەكسترەميستىك ۇيىم دەپ تانىلعان) «يسلام مەملەكەتى» موينىنا الىپتى. «بۇل لاڭكەستىك شابۋىلدىڭ باسى عانا» دەگەن حابار تاراتىپتى اتالعان ۇيىم.

بەلگيا پوليسياسى جارىلىستى ۇيىمداستىرۋى مۇمكىن دەگەن كۇدىكتىنى قۇرىقتاپ ۇلگەردى. الايدا ونىڭ ءاتى-جونى ءازىر حابارلانعان جوق.

ايتا كەتەلىك، بريۋسسەلدىڭ قاق ورتاسىنداعى جارىلىس بىلتىرعى جىلدىڭ قاراشا ايىندا پاريجدەگى 130 ادامنىڭ ءومىرىن قيعان لاڭكەستىك شابۋىلدى ۇيىمداستىرۋشى سالاح ابدەسلامدى قۇرىقتاعاننان كەيىن ءتورت كۇننەن سوڭ ورىن الدى. قۇقىق قورعاۋشىلار لاڭكەستى ءدال وسى بريۋسسەلدە قولعا تۇسىرگەن.

جارىلىس بولعان «ماالبەك» مەتروسىنىڭ جانىندا ەۋرووداقتىڭ بىرنەشە شتاب-پاتەرى ورنالاسىپتى.

 

تەرروريستەر نەگە بريۋسسەلدى تاڭدادى؟

مۇنى ۇلىبريتانيانىڭ The Guardian باسىلىمى تارازىلاعان ەكەن.

dalanewes kaz (2)جارىلىس بولاردان بىرنەشە كۇن بۇرىن، ياعني ىلگەرىدە ايتىپ كەتكەن سالاح ابدەسلام قۇرىقتالعاننان كەيىن بەلگيا ىشكى ىستەر ءمينيسترى جان جامبون «ابدەسلامنىڭ جاقتاستارى كەك الۋى مۇمكىن ەكەنىن» ايتادى. بۇل لاڭكەس پاريجدەگى تەرراكتىنىڭ نەگىزگى كۇدىكتىسى سانالعان.

بەلگيا ىشكى ىستەر قۇرىلىمدارى تەرروريستىك شابۋىلدىڭ بولارىن بىلگەن نەمەسە كۇتكەن.

«بەلگيادا مۇسىلماندار كوپ. ولاردىڭ بارلىعى ءقاۋىپتى دەگەن ءسوز ەمەس. الايدا ارالارىندا راديكالدى كوزقاراستاعى توپتار جەتىپ ارتىلادى. مۇسىلمان جاستارىنىڭ اراسىندا جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى جوعارى. ءبىر قىزىعى بەرتىنگە دەيىن بريۋسسەلدە قانداي دا ءبىر وقىس وقيعالار بولعان جوق. بۇل ۋاقىتتا پاريج بەن مادريد لاڭكەسشىلەردىڭ نازارىنا الىنىپ، سونىڭ سالدارىنان بەيبىت تۇرعىندار كوز جۇمدى»، – دەيدى The Guardian.

باسىلىمنىڭ دەرەگىنشە، سيرياداعى سوعىس بەلگياداعى مۇسىلمانداردىڭ كوزقاراسىنا اسەر ەتكەن. ءبىر بەلگيانىڭ وزىنەن سيرياعا اتتانعان جاۋىنگەرلەردىڭ سانى باتىستاعى بارلىق ەلدەن اسىپ ءتۇسىپتى. سيرياعا اتتانعانداردىڭ سانى 450 ادام. ايتا كەتەلىك، بەلگيا حالقىنىڭ سانى 10 ميلليوننان اسادى، ونىڭ ىشىندە جارتى ميلليونى مۇسىلماندار.
بەلگيالىق تاۋەلسىز ساراپشى پيتەر ۆان وستەيەننىڭ سوزىنشە، سيرياعا كەتكەندەردىڭ سانى بۇدان دا كوپ. انىعى، 562 ادام. كوپشىلىگى «يسلام مەملەكەتىنىڭ» قاتارىنا وتكەن. ەندى ءبىرى «ال-كايدا» مەن «جەحبات-ان-نۇسرۋ» سياقتى لاڭكەستىك ۇيىمداردىڭ قاتارىن تولىقتىرعان.

بۇگىنگە دەيىن بۇلاردىڭ ىشىندەگى 80 ادام كوز جۇمىپتى. كوپشىلىگى سيريانىڭ شىعىسىنداعى قانتوگىستە مايدان دالاسىندا قالعان.

– بەلگيانىڭ «باس اۋرۋى» بريۋسسەلدىڭ ءدال ىرگەسىندەگى مولەنبەك قالاسى. مۇندا 90 مىڭعا تارتا تۇرعىن تۇرادى. كەيبىر ءىرى كوشەلەردە مۇسىلمانداردىڭ ۇلەسى 80 پايىزعا جەتەدى. بىلسەك، پوليسيا مولەنبەك قالاسىن ءبىرازدان بەرى باقىلاۋدى قويعان، انىعىندا اتالعان اۋدان باقىلاۋدان شىعىپ كەتكەن، – دەيدى بۇل رەتتە The Guardian.

باسىلىمنىڭ جازۋىنشا، بريۋسسەلدەگى راديكالدى توپتار وسىندا تۇراتىن مۇسىلمان جاستاردى ازعىراتىنعا ۇقسايدى. ولار «سەندەردىڭ اتا-انالارىڭ «شىنايى يسلامدى» بىلمەيدى  دەي وتىرا، وزدەرىنىڭ سوڭىنان ىلەسۋدى ۇسىنادى ەكەن.

 

پوليسيا قايدا قارادى؟

dalanewes kaz (4)The Guardian بەلگيا استاناسى بريۋسسەلدەگى جارىلىسقا «اتالعان ەلدە تۇراتىن مۇسىلمان قاۋىمنىڭ تومەن تۇرمىسىنىڭ تۇك قاتىسى جوق» دەيدى. سەبەبى، پاريجدەگى لاڭكەستىككە قاتىسى بار تەررورشىلاردىڭ كوپشىلىگى باقۋاتتى تۇرعان.  فرانسيا استاناسىنداعى جارىلىستى ۇيىمداستىرعانداردىڭ بىرنەشەۋى ىلگەرىدەگى مولەنبەك قالاسىندا ءتۋىپ-وسىپتى.

– بەلگيانىڭ ارنايى قىزمەت وكىلدەرىن جارىلىستىڭ الدىن الماعانىنا سوگە المايسىڭ. بىلگەنىمىزدەي، جۇزدەگەن اگەنت ءقاۋىپ ءتوندىرۋى جانە لاڭكەستىككە بارۋى مۇمكىن مىڭداعان ادامدى كۇنى-تۇنى اڭدۋمەن بولعان. «ءبىز ابدەن شارشادىق. كۇشىمىز سارقىلدى. سەبەبى، مۇنداي ادامدار وتە كوپ. ولاردىڭ قايسىسى قاي كۇنى جارىلىس ۇيىمداستىرارىن ءدوپ باسۋ مۇمكىن ەمەس» دەيدى بەلگيالىق ارنايى قىزمەت وكىلدەرىنىڭ ءبىرى. ايتپاقشى، وتكەن ايدا عانا بريۋسسەل لاڭكەستىكپەن كۇرەسكە 200 ملن فۋنت ستەرلينگ بولگەن. ءبىراق، بۇل دا كومەك بولمادى، – دەيدى The Guardian.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار