“Azattyq ańsaǵan” kitabynyń tusaýkeseri ótti

Dalanews 13 jel. 2022 12:50 982

Almaty qalasyndaǵy Jazýshylar kitaphanasynda QR Prezıdentiniń BAQ salasyndaǵy syılyǵynyń laýreaty, Memlekettik «Daryn» jastar syılyǵy men Qazaqstan Jastar Odaǵy syılyǵynyń ıegeri, QR Mádenıet qaıratkeri, alashtanýshy-ǵalym, pýblısıs, fılosofıa ǵylymdarynyń kandıdaty Bolatbek Tólepbergenniń “Azattyq ańsaǵan” atty kitabynyń tusaýkeseri ótti.

Avtor “Azattyq ańsaǵan” derekti hıkaıatynda Qazaqstandaǵy Saıası repressıa taqyrybyn ózek etip alǵan. Eńbekte repressıa tuzaǵyna túsken bútindeı bir Aıtmurzaevtar áýletiniń taǵdyry arqaý bolǵan. 1937 jyldardaǵy repressıanyń qandy sheńgeline ilikken Shamaqan Jálik Aıtmurzaev atalarynyń basyna túsken qasiretin urpaǵy - balalary, nemereleri, shóbereleri de zardabyn kórgendigi baıandalǵan. Al atasynyń úshinshi urpaǵy - 1986 jylǵy Almaty qalasyndaǵy Jeltoqsan kóterilisin uıymdastyrýshylardyń biri - Qurmanǵazy Aıtmurzaevtyń qıly ómiri týrasynda da avtor oı tolǵaıdy.

Kitapta sol kezdegi Almaty qalasyndaǵy Teatr jáne kórkemsýret ınstıtýtynyń stýdenti Qurmanǵazy Aıtmurzaevtyń kezinde repressıaǵa ushyraǵan atasy týrasynda, óziniń dostarymen birge Jeltoqsan kóterilisin tikeleı uıymdastyryp, túrmeniń kermek dámin tatqany jaıynda jáne odan keıingi kezde azamattyq ustanymyn kórsetken qaısar azamattyń taǵdyry týraly syr shertiledi. Sondaı-aq  avtor Jeltoqsan kóterilisine qatysty maǵlumattardy da naqty derektermen dáıekteıdi, jeltoqsandyq qaharman keıipkeriniń bolmysyn ashýǵa umtyla otyryp, Jeltoqsan kóterilisiniń beımálim qyrlaryn baıandaıdy.

 Kitaptyń jaryq kórýine demeýshilik jasaǵan kásipker, belgili mesenat, ultjandy azamat, Jeltoqsan kóterilisine qatysýshy qaharmandardyń biri,  kitap keıipkeri Qurmanǵazy Aıtmurzaevtyń dosy Nurlan Esqalıev.


Eńbek jalpy tarıhshylarǵa, Repressıa taqyrybyna, Jeltoqsan kóterilisine qyzyǵýshylyq tanytqan barsha oqyrmanǵa, qalyń qaýymǵa, jastarǵa, joǵary oqý oryndarynyń stýdentterine arnalǵan. Avtor tarıhı aqtańdaqtar máselesin búgingi kózqaras turǵysynan jiti saralaǵan, jete zerttegen. Kitap keıipkeriniń taǵdyr talaıy men taǵylymynan jurtshylyqqa, ásirese jastarǵa alar tálim jeterlik. Kitap qarapaıym tilmen jazylǵan. Myń dana taralymmen jaryq kórgen atalǵan kitap kórkem bezendirilgen.

Kitap úsh taraýdan turady. Birinshi taraýda "Azattyq ańsaǵan" derekti hıkaıaty, ekinshi taraýda kitap keıipkeri týraly «Serke» derekti fılm senarıi, al úshinshi taraýda avtordyń «Jeltoqsan qaharmany» Qurmanǵazy Aıtmurzaevty nasıhattaý barysyndaǵy sharalardan materıaldar berilgen.

Tusaýkeserge jeltoqsan qaıratkerleri, tarıhshylar jáne zıaly qaýym ókilderi qatysyp, atalǵan eńbekke joǵary baǵalaryn berdi.

 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar