Áıelder quqyǵyn qorǵaý: sóz ben is saı ma?

Dalanews 14 sáý. 2018 12:05 622

Áıelder quqyǵyn qorǵaý – qoǵam nazarynda Astanada Shyǵarmashylyq áıelder bastamasy lıgasy «Soros-Qazaqstan» qorynyń qoldaýymen «Qazaqstandaǵy áıelder quqyǵy: múmkindikter men kedergiler» atty konferensıa ótkizdi.

QR Prezıdenti janyndaǵy áıel isteri jáne otbasylyq demografıalyq saıasat jónindegi ulttyq komısıasynyń qatysýymen ótken jıynda genderlik saıasat boıynsha áıelderdiń qoǵamdaǵy, saıasattaǵy jáne sheshimder qabyldaý deńgeıindegi  róli sóz bolyp, otbasynda zorlyq-zombylyq kórgen áıelderdiń, jalǵyz basty jáne múgedek balalary bar analardyń quqyqtaryn qorǵaý sıaqty mańyzdy máselelerdiń sebepteri men sheshý joldary qarastyryldy.
«Elimizde áıelderdiń quqyqtaryn júzege asyrýǵa kedergi bolatyn qaýip-qaterler týraly qoǵamnyń basym bóligin tarta otyryp, memlekettik organdar ókilderiniń qatysýymen beıresmı, ashyq pikirtalas alańdarynda, forýmdarda barynsha keń talqylaý kerek», deıdi Shyǵarmashylyq áıelder bastamasy lıgasynyń prezıdenti Asıa Haırýlına.

Elimizde adam quqyqtaryn qorǵaý boıynsha jumys jasap jatqan «Soros-Qazaqstan» qory áıelder quqyn qorǵaý boıynsha arnaıy joba júrgizýde. Oǵan «Áıeldi aıala» aqparattyq naýqany men «Kıimdi kináláma» jáne «Uıat» atty kórmelerdi jatqyzýǵa bolady. «Ókinishke qaraı qazirgi tańda áıelderdiń quqyǵyn taptap, zorlyq-zombylyqqa jol berý kóbeıip barady. Biz osyǵan jekelegen tulǵa retinde emes, qoǵam bolyp jumylyp tosqaýyl qoıýdy kózdep otyrmyz.

Osyǵan baılanysty 8 naýryz halyqaralyq áıelder kúni aqparattyq naýqan da bastalǵan bolatyn. 10 jeltoqsanda Halyqaralyq adam quqyqtary kúni aıaqtalatyn naýqanǵa óner juldyzdary men qoǵam qaıratkerleriniń belsendi ún qosýy bizdi qýantty. Áıelderdiń quqyqtary boıynsha jasalatyn jumystarymyz bolashaqta da jalǵasa beredi», dedi «Soros-Qazaqstan» qorynyń baǵdarlamalar dırektory Aıda Aıdarqulova. Qazaq qoǵamyndaǵy áıelderdiń róli, qoǵamdyq pikirdiń qalyptasýyna áıelderdiń áseri týraly tanymal jýrnalıs Láıla Sultanqyzy toqtalsa, jalǵyzbasty analardyń máselesin Aına Dosmahambetqyzy kóterdi.

Jalǵyz basty analarǵa kómek óte az ekenin aıtqan bloger A.Dosmahambetqyzy alıment máselesin sheshý boıynsha arnaıy qor qurý degendi aıtty.

«Qoǵam kóp jaǵdaıda kináni áıeldiń moınyna ilip qoıady. Bizde ajyrassa da, kúıeýi qol kóterse de, múgedek bala týsa da áıel kináli degen túsinik qalyptasqan. Sondyqtan kóp jaǵdaıda áıelder zorlyqqa shydaıdy», deıdi ol. QR Prezıdenti janyndaǵy Áıelder isteri jáne otbasylyq-demografıalyq saıasat jónindegi ulttyq komısıanyń sarapshylar keńesiniń hatshysy Kamal Álpeıisova da barlyq jaýapkershilikti áıelge artýdan aýlaq bolyp, ul tárbıesin myqtap qolǵa alý kerektigin aıtady.

«Bul qoǵamnyń jandy máseleleriniń biri. Áýelde er balany bolashaqta áke atanyp qorǵaýshy, súıeý bolatynyn kishkentaı kezinen mıyna sińirip ósirý bizde óte az. Men mańaıymdaǵy jastarmen sóılesip, qalyńdyqtaryna qandaı talap qoıatynyn tyńdaımyn. Al ol talapqa saı kelmese ajyrasyp kete salamyn deıtin bozbalalar óte kóp. «Teńizdiń dámin bir tamshy sýdan bilýge bolady». Osynyń ózi bizdiń er balalarda otbasyn qurýǵa degen jaýapkershiliktiń az ekenin kórsetedi. Qyzdy, áıeldi, jas kelindi tárbıeleý boıynsha jumys jasaıtyn uıymdar bar, qanshama konkýrstar uıymdastyrylady.

Biraq uldy tárbıeleý degendi estimeppin.  Qyzdy tárbıeli qylyp, tárbıesiz jigitke berýdiń sońy jaqsylyqqa ákelip jatqan joq.  Bul er men áıelge jik salý emes. Máseleniń sebebin taldaý kerek. Mektepke ul tárbıesi týraly baǵdarlama kirgizý kerek», degen Kamal Ábilqasymqyzy qyzdyń ǵana emes, uldyń da joǵary oqý oryndarynda oqýyna basa nazar aýdarý kerektigin aıtty.
Konferensıa jumysyna Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti janyndaǵy Áıelder isteri jáne otbasylyq-demografıalyq saıasat jónindegi ulttyq komısıa tóraǵasynyń orynbasary Lázzat Sýleımen, Ádilet vıse-mınıstri Elvıra Ázimova, úkimettik emes uıym ókilderi, quqyq qorǵaýshylar, jýrnalıser men qoǵam qaıratkerleri qatysty.

Konferensıanyń qorytyndysy boıynsha ázirlengen mańyzdy usynystar tek memlekettik organdarǵa ǵana emes, azamattyq qoǵam múshelerine jáne qoǵamdyq uıymdarǵa usynylmaq.  Maıgúl SULTAN «Egemen Qazaqstan»

Derekkóz: egemen.kz 

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar