KSRO ydyryp, oǵan baǵynyshty bolǵan avtonomıaly respýblıkalar jeke shańyraq kóterip jatqanda, Túrkimenstan Respýblıkasy da tarıhı sahnaǵa shyqty. Alǵashqy prezıdenti retinde «Túrkimenbashy» atanǵan Saparmurat Nıazov bılikke kelgen bolatyn. Áıtse de, Lenın men Stalınnyń «sara» jolyn kórgen bul kósem solardyń izimen júrýge tyrysyp baqty. Tipten asyp tústi desek te bolady. Kósheler men mektepterge, qyza kele tutastaı qalaǵa óz atyn berý dástúrge aınaldy. Keıin kele shekten shyǵyp, aptanyń jeti kúnine de aýyz saldy. Iaǵnı, apta attaryna óz áke-sheshesiniń esimin berdi. Tiri kezinde-aq mármárdan, altynnan jasalǵan shaǵyn músinderine rıza bolmaı, Ashhabadtyń ortalyǵynan bıiktigi 75 metr bolatyn «Beıtaraptyq arkasynyń» tóbesine ornatylǵan 12 metrlik áıgili altyn músini boı kóterdi. Onyń ústine Túrkimenbashynyń eskertkishi únemi betin kúnge berip aınalyp turatyn etildi. Ary qaraı tize berseńiz, mundaı avtorıtarlyq is-áreketter jetip artylady.
«Túrkimenbashynyń» kózi jumyla salyp, ornyna kelgen Gýrbangýly Berdimuhammedov odan qalǵan sarqynshaqtardy joıa bastady. Atyna berilgen obektilerdi ózgertti, eskertkishterin qıratty. Endi avtorıtarlyq júıe kelmeske ketkendeı kóringen. Biraq, Berdimuhammedov te «sara» joldan jańylǵan joq. Eń áýeli túrkimen sheneýnikteri men memlekettik aqparat quraldary arqyly «Arqadaǵ» («Qamqorshy») degen nyspyǵa ıe boldy. Jaqynda ǵana óz qurmetine jalpy bıiktigi 21 metrge jetetin alyp eskertkish ornatqyzdy. Eskertkishtiń 15 metrlik tuǵyry aq mármárdan qalanǵan, al ahalteke sáıgúligine mingen prezıdenttiń músini 24 karat altynmen aptalǵan. Árıne, músin memleket qarjysyna turǵyzyldy. Iaǵnı, siz ben biz sıaqty túrkimenderdiń – qarapaıym halyqtyń qaltasynan tólengen salyqqa. Dál osy prezıdenttiń pármen berýimen Ashhabadty aq qalaǵa aınaldyrý maqsatynda talaı turǵyn úı súrilgen bolatyn. Biraq turǵyndarǵa esh tólemaqy buıyrmaǵan. Esesine, onyń ornyna «Arqadaǵtyń» aspanmen tiresken eskertkishi boı kóterdi. Bul jaǵynan Túrkimenbashyǵa jete qoımasa da, aıaq alysy jaman emes... Alda odan da zorǵysyn kóretin bolarmyz, bálkim! Óıtkeni, tarıh qaıtalanady...
Nurserik Tileýqabyl
