Qazaqstannyń mınorıtarlyq aksıonerler qaýymdastyǵynyń (QAMS-tyń) atqarýshy dırektory Danıar Temirbaev bazalyq mólsherlemeni tómendeteıik dep júrgenderge saýatty túrde jaýap qatty. Ol "erdoǵanomıkanyń" kesirinen Túrkıanyń búgin qandaı kúıge túskenin aıtyp, Úkimetke "halyq ekonomıseri symaqtardyń" jeteginde ketpeýdi eskertti, dep jazady Dalanews.kz.
"Kúni keshe Reseı ortalyq bank basshysy áskerı adamsha kesip aıtty. Eger aqsha-nesıe saıasatyn jumsartsaq, "ınflásıa aldynda kapıtýlásıa" bolady, - dedi. Iaǵnı, basty mólsherlemeni tómendetken jaǵdaıda (qazir olarda - 21%, Qazaqstanda - 15.25%). Elvıra Nabıýllına ne aıtatynyn jaqsy biletin adam. Reseıde de bul rette túrli usynystar aıtylyp jatady. Máselen, ınflásıalyq targetteýden bir jola bas tartaıyq (ınflásıamen kúresý) degendeı. "Stavkany tómendetsek boldy, bıznestiń qaǵanaǵy qaryq, saǵanaǵy saryq bolady", - deıdi popýlıser baıaǵy. Reseıdiń ortalyq bankine aýyq-aýyq barlyq taraptan osyndaı qysym jasalyp turady. Biraq Nabıýllına hanymǵa, bizdiń Ulttyq bank basshysy Tımýr Súleımenovke qaraǵanda, óz ustanamyn (solaı bolýy da kerek) qorǵaý áldeqaıda ońaı. Iaǵnı, ol kisi óz degeninen qaıtpaıdy. Nege bulaı? Jalpy, Elvıra Nabıýllınanyń bul laýazymǵa kelgenine 11 jyldan astam ýaqyt bolypty (2013 jyldyń maýsymynan bastap). Ári prezıdentiniń tolyqtaı qoldaýyna, senimine ıe. Al bizdikiler she? Nabıýllına óz laýazymynda otyrǵan merzimde Qazaqstanda Ulttyq banktiń bes tóraǵasy aýysypty. Al jıi-jıi aýys-túıis jaǵdaıynda basshynyń táýelsiz bolýy ekitalaı", dep jazady qarjyger Facebook-tegi paraqshasynda.
Onyń aıtýynsha, qarjylyq retteýshi organnyń táýelsiz bolýy - eldiń qarjy júıesindegi naryqtardyń oǵan senim bildirýinde mańyzdy sharty bolyp tabylady.
"Ortalyq bank saıasatkerlerdiń aıdaǵanyna kónip, aldynda qurdaı jorǵalasa (ásirese popýlısik urandarǵa), ekonomıkanyń túbine jetken degen sol bolady. Áne, Túrkıany qarańyzdar, ne bolyp jatqanyn? Ortalyq bank Erdoǵannyń qas-qabaǵyna qarap, uzaq ýaqyt boıy ınflásıany tómendetýmen keldi. Tipti, bul rette "erdoǵanomıka" degen saıası termın de bar. Iá, sol "erdoǵanomıkanyń" kesirinen Túrkıa eki sannan turatyn paıyzdyq ınflásıaǵa jáne túrik lırasynyń ońbaı quldyraýyna tap keldi. Áýpirimdep júrip, áıteýir esterin jıǵany durys boldy. Bizdiń elimizde de "erdoǵanomıka" saıasatynyń jaqtastary bar: stavkany tómendeteıik, ınflásıa máselesimen keıinirek aınalysaıyq deıtinder. Bulaı jumys jasalmaıdy, sony durystap túsinip alyńyzdar. Inflásıany eske alǵan kezde mundaıda bári kesh bolady. Qazaqstannyń ekonomıkasyna, qarjy sektoryna úlken zalal kelip, oǵan degen senimniń joǵalýy elimizdi birneshe jylǵa (múmkin ondaǵan jyldarǵa) artqa "laqtyrady", dep sózin tolyqtarady maman.
Onyń aıtýynsha, basty (bazalyq) mólsherleme - ınflásıanyń kórinisi.
"Eger betin qısyq bolsa, aınaǵa ókpeleme deýshi me edi? Eger ınflásıa joǵary bolsa, onda mólsherleme de solaı bolady. Sondyqtan bul arada bazalyq mólsherlememen emes, ınflásıamen kúresý kerek. Áıtpese, Túrkıanyń kúıin keshemiz. Al eger ınflásıamen kúrespese ne bolady? Eger Qazaqstan Úkimeti "halyq ekonomıseri symaqtardyń" jetegine ketse she? Mundaıda "ınflásıa aldyndaǵy kapıtýlásıa" degen "kóshe demokratıasy" ispetti sıpatqa ıe bolady. Iá, ınflásıanyń KEDEILİKKE SALYNǴAN SALYQ dep atalýy kezdeısoqtyq emes. Odan, eń aldymen, halyqtyń áleýmettik osal toptary zardap shegedi. Sondyqtan joǵary ınflásıa árqashan áleýmettik narazylyq pen kúızelistiń habarshysy bolyp tabylady", dep sózin qorytyndylaıdy Danıar Temirbaev.
Aıta ketsek, Ulttyq bank 29 qarashada bazalyq mólsherlemeni 14,25-ten birden 15,25%-ke deıin kóterdi. Mundaıdy Úkimet músheleri men qarjygerler qaýymy da kútpedi. Kóbisi bazalyq mólsherleme burynǵy qalpynda qaldyrylady desse, keıbiri onyń kóteriletinin boljady, biraq birden 1%-ǵa emes.
