Tarıh ǵylymdarynyń doktory, etnograf, profesor Jambyl Artyqbaev tarıh Nazarbaev kezeńine qandaı baǵa beretinin aıtty, - dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Jambyl Artyqbaev táýelsizdik – deklarasıa qabyldanǵan ýaqyttan bastalatynyn aıtty.
"1991 jyly jańa zań qabyldandy. Sodan bastap sanasaq, bolashaqta 30 jyldyqty ótpeli kezeń dep ataıdy-aý. Ony tikeleı Nazarbaevpen baılanystyra ma, joq álde ótpeli kezeń dep ataı ma – áıteýir bul kezeńde bir ótpelilik bar. 30 jyl ótpelilikke kóp te emes, az da emes. Qazirgi tańda Qazaqstan, Jańa Qazaqstan degendi kóp aıtamyz. Biraq quldyqty kórgender ólip bitpeı, Jańa Qazaqstan bolmaıdy-aý", - deıdi Jambyl Artyqbaev Adal Adam YouTube-arnasyna bergen suhbatynda.
Sonymen qatar, profesor "Nazarbaev tarıhty ózine beıimdep jazdyrýdy bastady" degen pikirge qatysty oıyn aıtty.
"Joǵarǵy bılik (Nazarbaev) ózine yńǵaılaǵandy durys kórgen bolýy kerek. Sosyn 7 tomdyq ta (Qazaqstan tarıhyna qatysty 7 tomdyq basylym.) solaı bastalǵan. Ol kezde jazý ońaı edi, qazir qıyndap ketti. Biz Alashqa áli durys baǵa bere almaı otyrmyz. Sebebi quldyq dep aıtýǵa qorqyp otyrmyz.
Sosyn 30 jyldyqqa durys baǵa berý kerek. Sebebi onyń kontýry áli túsiniksiz. Biz Jańa Qazaqstan dep aıtqanymyzben Eski Qazaqstannan áli shyqqan joqpyz ǵoı. Nazarbaev "al endi jazyp tastaıyn" degen ýaqytynda endi júr "taıaq jep", - deıdi tarıhshy.
Jambyl Artyqbaev Álıa Nazarbaevanyń "Tomırıs" fılmine qatysy týraly da oıyn aıtty. Aıta keteıik, eks-prezıdenttiń kenje qyzy Álıa Nazarbaeva Tomırıs arqyly ózin soǵan teńestirgisi keldi degen pikirler bolǵan edi.
"Qazaq halqy – qyzyq halyq. Zıaly qaýymymyz da qyzyq. Morıs Semashko jazdy eken dep Beıbarys dep Mysyrǵa shapqylap, Mysyrdy qarjylandyryp boldyq ıá? Meshitin de jóndep qoıdyq, aqshany da salyp jatyrmyz. Mysyrdaǵylar Qazaqstandy qazaq dep bilmeıdi ǵoı. Biz úshin bir nárse aıta salady, odan basqa túk joq. Solardy qarjylandyryp jatyrmyz. Morıs Semashko degen evreı aqsaqaly bar, jaqsy jazýshy. Biz qazaq jazýshysy emes, shetelde jazyp qalsa "ólip" qalamyz ǵoı. Mysaly meniń jazǵanymdy qaramaıdy. "Tomırıs" te solaı tanymal bolyp ketken. Negizinen germandyq ol, negizinen nemisterdiń "apaıy".
Al Álıa muny ádeıi isteýi de múmkin, Darıǵada da prezıdent bolamyn degen úmit boldy deıdi. Saıasat jaǵynan maqurymmyn. Negizi qarjyny salǵanda da tekke salmaıdy ǵoı. Bir eseppen salady. Sondaı josparlary bolsa kerek.
Men tarıhı fılmderdi kóre almaımyn. Men biletin tarıhı fılmderde tarıhı shyndyqtyń aýyly alys. "Qazaq handyǵy" fılminde de tarıhty shapyrashtylar jasaǵan sıaqty bolyp turady. Ár rýdyń tarıhta qalatyn orny bar", - deıdi profesor.
