تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، ەتنوگراف، پروفەسسور جامبىل ارتىقبايەۆ تاريح نازاربايەۆ كەزەڭىنە قانداي باعا بەرەتىنىن ايتتى، - دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.

جامبىل ارتىقبايەۆ تاۋەلسىزدىك – دەكلاراسيا قابىلدانعان ۋاقىتتان باستالاتىنىن ايتتى.

"1991 جىلى جاڭا زاڭ قابىلداندى. سودان باستاپ ساناساق، بولاشاقتا 30 جىلدىقتى وتپەلى كەزەڭ دەپ اتايدى-اۋ. ونى تىكەلەي نازاربايەۆپەن بايلانىستىرا ما، جوق الدە وتپەلى كەزەڭ دەپ اتاي ما – ايتەۋىر بۇل كەزەڭدە ءبىر وتپەلىلىك بار. 30 جىل وتپەلىلىككە كوپ تە ەمەس، از دا ەمەس. قازىرگى تاڭدا قازاقستان، جاڭا قازاقستان دەگەندى كوپ ايتامىز. ءبىراق قۇلدىقتى كورگەندەر ءولىپ بىتپەي، جاڭا قازاقستان بولمايدى-اۋ"، - دەيدى جامبىل ارتىقبايەۆ Adal Adam YouTube-ارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا.

سونىمەن قاتار، پروفەسسور "نازاربايەۆ تاريحتى وزىنە بەيىمدەپ جازدىرۋدى باستادى" دەگەن پىكىرگە قاتىستى ويىن ايتتى.

"جوعارعى بيلىك (نازاربايەۆ) وزىنە ىڭعايلاعاندى دۇرىس كورگەن بولۋى كەرەك. سوسىن 7 تومدىق تا (قازاقستان تاريحىنا قاتىستى 7 تومدىق باسىلىم.) سولاي باستالعان. ول كەزدە جازۋ وڭاي ەدى، ءقازىر قيىنداپ كەتتى. ءبىز الاشقا ءالى دۇرىس باعا بەرە الماي وتىرمىز. سەبەبى قۇلدىق دەپ ايتۋعا قورقىپ وتىرمىز.

سوسىن 30 جىلدىققا دۇرىس باعا بەرۋ كەرەك. سەبەبى ونىڭ كونتۋرى ءالى تۇسىنىكسىز. ءبىز جاڭا قازاقستان دەپ ايتقانىمىزبەن ەسكى قازاقستاننان ءالى شىققان جوقپىز عوي. نازاربايەۆ "ال ەندى جازىپ تاستايىن" دەگەن ۋاقىتىندا ەندى ءجۇر "تاياق جەپ"، - دەيدى تاريحشى.

جامبىل ارتىقبايەۆ ءاليا نازاربايەۆانىڭ "توميريس" فيلمىنە قاتىسى تۋرالى دا ويىن ايتتى. ايتا كەتەيىك، ەكس-پرەزيدەنتتىڭ كەنجە قىزى ءاليا نازاربايەۆا توميريس ارقىلى ءوزىن سوعان تەڭەستىرگىسى كەلدى دەگەن پىكىرلەر بولعان ەدى.

"قازاق حالقى – قىزىق حالىق. زيالى قاۋىمىمىز دا قىزىق. موريس سەماشكو جازدى ەكەن دەپ بەيبارىس دەپ مىسىرعا شاپقىلاپ، مىسىردى قارجىلاندىرىپ بولدىق ءيا؟ مەشىتىن دە جوندەپ قويدىق، اقشانى دا سالىپ جاتىرمىز. مىسىرداعىلار قازاقستاندى قازاق دەپ بىلمەيدى عوي. ءبىز ءۇشىن ءبىر نارسە ايتا سالادى، ودان باسقا تۇك جوق. سولاردى قارجىلاندىرىپ جاتىرمىز. موريس سەماشكو دەگەن ەۆرەي اقساقالى بار، جاقسى جازۋشى. ءبىز قازاق جازۋشىسى ەمەس، شەتەلدە جازىپ قالسا "ءولىپ" قالامىز عوي. مىسالى مەنىڭ جازعانىمدى قارامايدى. "توميريس" تە سولاي تانىمال بولىپ كەتكەن. نەگىزىنەن گەرماندىق ول، نەگىزىنەن نەمىستەردىڭ "اپايى".

ال ءاليا مۇنى ادەيى ىستەۋى دە مۇمكىن، داريعادا دا پرەزيدەنت بولامىن دەگەن ءۇمىت بولدى دەيدى. ساياسات جاعىنان ماقۇرىممىن. نەگىزى قارجىنى سالعاندا دا تەككە سالمايدى عوي. ءبىر ەسەپپەن سالادى. سونداي جوسپارلارى بولسا كەرەك.

مەن تاريحي فيلمدەردى كورە المايمىن. مەن بىلەتىن تاريحي فيلمدەردە تاريحي شىندىقتىڭ اۋىلى الىس. "قازاق حاندىعى" فيلمىندە دە تاريحتى شاپىراشتىلار جاساعان سياقتى بولىپ تۇرادى. ءار رۋدىڭ تاريحتا قالاتىن ورنى بار"، - دەيدى پروفەسسور.