"Qazaqstan ajyrasý kórsetkishi boıynsha álemde ekinshi orynda tur" degen aqparat shyndyqqa janaspaıtyn bolyp shyqty. Sarapshy Serik Beısembaev eldi dúrliktirgen aqparatqa zertteý júrgizip, onyń jalǵan ekenin dáleldedi, dep habarlaıdy Dalanews.kz.
Ol BAQ betterinde jaryq kórgen bul aqparat bir qaraǵannan kúmán týdyrǵanyn aıtady. Osylaısha anyq-qanyǵyn bilý maqsatynda zertteý júrgizip kóredi.
"Bizdiń el ajyrasý kórsetkishi boıynsha álemde alǵashqy oryndardyń birinde degen habarlamany jıi kezdestirem. Eger Gýgldan surasańyz, Qazaqstan 4,6 degen kórsetkishpen (1000 adamǵa shaqqanda) Maldıvadan keıin ekinshi orynda degen aqparat shyǵady. Bul aqparat áleýmettik jelide keńinen vırýstalyp, ájeptáýir rezonans týdyrǵany da belgili.
Biraq bir qaraǵannan-aq bul kórsetkish maǵan kúdikti kórindi, sebebi resmı statısıka boıynsha bizde ajyrasý koefısıenti eshqashan 3-ten asqan emes. Al joǵarydaǵy 4,6 degen san qaıdan shyqty? Ol úshin shaǵyn faktchek jasap kórdim", - deıdi ol.
Birneshe saıtty aqtarǵan sarapshy BAQ kózderi worldpopulationreview.com degen resýrsqa silteme jasaǵanyn baıqaıdy. Biraq bul esh resmı uıym emes, jaı statısıkalyq agregator eken. Olar 2023 jylǵy ajyrasý boıynsha jarıalanymda Qazaqstandy ekinshi orynǵa qoıǵan jáne aqparat kózi retinde Birikken ulttar uıymyna silteme jasaǵan.
"Sodan BUU saıtyna baryp, áleýmettik statısıka bóliminen ajyrasýǵa qatysty jınaqty júktedim. İshin ashsam, Qazaqstan boıynsha sońǵy statısıka 2021 jylǵa berilgen, jáne ajyrasý koefısıenti 2,5 dep tur. Bul - bizdegi resmı kórsetkish. Al joǵarydaǵy resýrs qate derek bergen bolyp tur", - deıdi ol.
Osy tusta sarapshy ajyrasý kórsetkishi boıynsha elimiz álemdik reıtıńte kósh bastap tur degen aqparatty joqqa shyǵardy.
"Bir qyzyǵy, olardyń feık aqparatyn tipti bizdegi úkimetke qarasty Ekonomıkalyq zertteýler Instıtýtynyń ózi kóshirip alyp, maqala qyp shyǵarypty. Sonda, ózderine qarasty Ulttyq statısıka búrosy beretin derektermen salystyrmaǵany qyzyq eken.
Sonymen biz ajyrasý jaǵynan álemdegi lıderlerge jatpaımyz. Tipti Ýıkıpedıanyń ózinde dálirek aqparat berilgen. Resmı derek boıynsha ajyrasý koeffısentiniń rekordy 2019 jyly ornaǵan - myń adamǵa shaqqanda 3,23 ajyrasý. Biraq 2020 jyldan beri tómendeý baıqalady, sońǵy 2022 jylǵy resmı derek boıynsha bul koefısıent 2,27 quraǵan", - dep atap ótti ol.
Eske salaıyq, sońǵy ýaqytta elimizde jalǵan aqparatpen adamnyń sanasyn ýlaıtyn botofermalar kóbeıip ketti. Kúni keshe PR mamany, jýrnalıs ári kásipker Nazym Janǵazınova feık aqparattardyń qoǵamǵa yqpaly týraly oıyn ortaǵa salǵan bolatyn.
Medıa mamany jalǵan aqparat taratyp, qamaýǵa alynǵan BAQ ókiliniń jaǵdaıy týraly aqparatty erekshe atap ótken edi. 2024 jylǵy 1 sáýirde áleýmettik jelilerde jýrnalıs Danıar Ádilbekovtiń Astanada ustalǵany týraly aqparat paıda boldy. Onyń ústinen jalǵan aqparat taratqany úshin qylmystyq is qozǵalǵan. Aıtýynsha, aqparat aǵymyndaǵy bul úrdis jyldar boıy jalǵasyp keledi.
"Búgin (1 sáýir - red) jýrnalıs Danıar Ádilbekovtiń ustalǵany týraly jańalyq shyqty. Ol jalǵan aqparat taratty degen aıyppen 3 jyldan 8 jylǵa deıin bas bostandyǵynan aıyrylýy múmkin.
Málimetterge súıensek, anonımdi "Dıkaıa Orda" telegram-arnasyn Ádilbekov júrgizgen kórinedi. Munda ártúrli feık pen jalǵan aqparattar jeldeı esken.
Osy tusta olar meni de belgilep ketipti.
Endeshe osy másele boıynsha pikirimdi bóliskim keledi. Men medıa ındýstrıaǵa jańadan kelgen adam emespin. Sondyqtan anonımdi Telegram arnalarda jarıalanatyn jalǵan jańalyqtardyń damý tarıhyn az-kem bilemin", - deıdi maman.
Ol mundaı úlken tolqynnyń aldy Almatynyń burynǵy ákimi Baýyrjan Baıbek jańa qyzmetke taǵaıyndalǵan kezde bastaý alǵanyn jetkizdi.
"Meniń sýbektıvti pikirimshe, osy saryndaǵy aqparattyq soǵys 2018-2020 jyldar aralyǵynda Baıbek "Nur Otan" basshysynyń orynbasary bolyp taǵaıyndalǵan kezde keń etek jaıdy. Ótkenge kóz júgirtsek, dál sol jyldary anonımdi arnalardyń paıda bolýy beleń alǵan eken.
Al birqatar arna men olardyń avtorlaryn anonımızasıalaǵannan keıin kópshiligi sol kezde “Nur Medıa” arnasynda jumys istegeni belgili boldy. Mıhaıl Kozachkov osy taqyrypqa baılanysty zertteýler jazǵan bolatyn. Bul jigitterdiń abyroı-bedeline kir kelip, kóptegen adam olardan bas ala qashatyn boldy. Bul tańǵalarlyq jaǵdaı emes.
"Batyrlardyń" bet-beınesin ashatyn arnalar jaryqqa shyqqanymen, olardyń keıbireýi áli kúnge deıin kóleńkede qalyp, árkimnen min taýyp, kir jaǵýyn jalǵastyryp keledi", - deıdi ol.
