MJÁ – memlekettik menshiktegi áleýmettik mańyzy bar jobalardy qarjylandyrý úshin ınvestısıalardy tartýdyń tıimdi jáne ıkemdi mehanızmi retinde búkil álemge belgili. Dúnıe júzinde MJÁ arqyly sýmen jabdyqtaý salasyn júzege asyrýdyń negizgi úsh úlgisi bar.
Birinshi úlgi memleket ıeliginde bolatyn memlekettik sýmen jabdyqtaý kompanıasyn aksıonerleý. Mundaı aksıonerlik kompanıa komersıalyq qyzyǵýshylyqty kózdeıtin sýmen jabdyqtaıtyn kompanıa men memlekettik kásiporyn arasyndaǵy ymyra. Mundaı úlgi «golandyq» degen atpen belgili.
Ekinshi úlgi basqarý fýnksıasyn jeke kompanıaǵa berýdi kózdeıtin «fransýzdyq» úlgi. Kásipker sýmen jabdyqtaıtyn komýnaldyq kásiporynǵa qyzmet kórsetedi.
Úshinshi úlgi - «brıtandyq», bul jaǵdaıda sýmen jabdyqtaıtyn kompanıa tolyǵymen jeke menshik ıeligine ótedi. Komýnaldyq kásiporynnyń ózderi jeke aksıonerlik qoǵam bolady. El arasynda «jekeshelendirý» degen ataýmen tanymal.
Álemde bıznestiń qajettilikterine meılinshe sáıkes bolý úshin ártúrli úlgilerdi aralastyryp tıimdi etip qalyptastyrýǵa bolady. Mysaly, belgili bir halyq sanaty úshin qyzmet kórsetýge qolaıly shaǵyn kásiporyndar jekeshelendirýge qatysa alady. Alaıda MJÁ tańdalǵan tásilinen táýelsiz kórsetiletin qyzmet sapasy rettelýi qajet.
Elimizde 2015 jyly qabyldanǵan «MJÁ týraly» zań aıasynda sýmen jabdyqtaý men sý tartý qyzmetteriniń qoljetimdiligi men sapasyn arttyrý úshin resýrstardy biriktirý arqyly memleket pen jeke bıznes arasyndaǵy uzaq merzimdi yntymaqtastyqty qalyptastyrýǵa bolady.
Ózimizdiń jobalarymyzdy MJÁ mehanızmi arqyly júzege asyrýda joǵaryda sıpattalǵan úlgilerdiń bireýin nemese ártúrli úlgilerdi aralastyryp eń tıimdisin alýymyzǵa bolady.
Meniń oıymsha «fransýzdyq» úlgi eń tıimdi dep sanaımyn, sebebi jeke tulǵa óz tarapynan sýmen jabdyqtaıtyn komýnaldyq kásiporynǵa qyzmet etedi. Jobalardy konsesıalyq kelisim-shart, servıstik kelisim-shart, memlekettik múlikti senimgerlik basqarý kelisim-sharty jáne MJÁ belgilerine sáıkes keletin ózge de kelisim-sharttar jasasý arqyly iske asyrýǵa bolady.
2050 jylǵa deıin elimizdegi aýyl-aımaqtyń 80%-y aýyz sýmen tolyqtaı qamtamasyz etilýi tıis.
Taǵanova Gúldana,
memlekettik jeke menshik áriptestik
ortalyǵynyń sarapshysy
