Soǵan qaramaı Úkimet 17 mln. halyqty asyraı almaı otyr. Anyǵynda 17-aq mln. Álemniń eń iri astanalarynda osynsha halyq turady.
Sonda biz nege baıı almadyq? Damyǵan, baıyǵan elderdiń qataryna qosylatyn múmkindigimiz de, álýetimiz de bar edi ǵoı? Álde bardy uqsata almadyq pa? Joq, bardy uqsatqandar boldy. Biraq, bul baılyq, áste, halyqqa buıyrǵan joq.
Táýelsizdiktiń alǵashqy jyldaryndaǵy Qazaqstan qalaı tonalsa, qazir de solaı talan-tarajǵa túsýde... Sońǵy 10 jylda Qazaqstannan eki Ulttyq qordyń aqshasyna para-par qarajat syrtqa aǵylypty. Naqtylasaq, 2003-2014 jyldyń aralyǵynda 167,4 mlrd dollardy quraıtyn zańsyz aqsha shetelge ketken. Árıne, óz aıaǵymen emes, qojaıyny tasyǵan. Halyqtyń kózinen tasalap...Al Ulttyq qordaǵy aqsha eń toldy degende 76 mlrd-tan ázer asqan eken. Kórdińiz be? Biz toqtaýsyz tonalý ústindemiz.
[caption id="attachment_15854" align="alignleft" width="217"]
Másimov, Dalanews[/caption]
Úkimet aqyldy bolsa 17 mln. halyqty asyraý qıyn emes edi.
Bir oıshyldyń bylaı degeni bar: Aqyldy úkimettiń negizgi maqsaty – halyqtyń turmys jaǵdaıyn jaqsartý.
Alaıda, aqymaq úkimet bárin kerisinshe isteıdi, ózi qaıyrshynyń jaǵdaıyna túsirgen qoǵamnyń ishinde qatal tártip ornatqysy keledi.
Ras pa? Ras. Halyqtyń turmysy túzý bolsa mundaı maqalalar jazylmas ta, oqylmas ta edi ǵoı, solaı emes pe?
Dál qazirgi Qazaqstanda ómirdiń qyzyǵyn kórý degen túsinik joq, ókinishke oraı. Kerisinshe, kúnkóris úshin kúres qana bar.
İzdený, óz-ózińdi damytý, damyǵan elderdiń turǵyndary qusaqty
álemdi aralaý degen uǵymdar bizge áli de tańsyq jáne áli de jat. Óıtkeni, buǵan da jaǵdaı kerek. Al bizdiki she? Tamaq tabý, jantalasý, jaǵa jyrtysý...
17 mln. halyqty asyraı almaı otyrǵan Úkimetimiz sondaı darhan. Oǵan quny birneshe mıllıard teńgege shyǵatyn daýryqpa dodalardy ótkizý túk te emes. Demek, biz jaı ǵana kedeı emespiz, daraqy kedeımiz. Daraqy kedeıdiń myrzalyǵyna bir jaǵynan kúlkiń, endi bir jaǵynan jylaǵyń keledi.
Qazaqstannyń qazirgi jaǵdaıy úkimettiń osy ýaqytqa deıin túk bitirmegenin ańǵartatyn sıaqty ma, qalaı?
Bireýden ozǵan dáneńemiz joq eken. Kerisinshe, qalyp qoıyppyz. "Álemdik ólshemmen salystarǵanda Orta Azıa áli de bolsa "orta ǵasyrlarda ómir" súredi", (Bjezınskıı).
Munaıdan túsken tabysqa dandaısyǵanymyz sonshalyq, óndiris, ónim óndirý degen máseleler múlde ataýsyz qalypty. Umytylypty. Al ashylyp jatqany ánsheıin kóz aldaý eken. Óndiris aıaǵynan turmaq túgil, ornynan qozǵalmapty da.
"Qazaqstanda jip sabaqtaıtyn ıne tuǵyly, túıme óndirilmeıdi" degen sóz sodan qalǵan, bálkim.
Kóp asqanǵa – bir tosqan deıdi.
Qunynan aıyrylǵan qara altynnyń "arqasynda" aspannan jerge tústik. Muny moıyndaǵymyz kelmeıdi, biraq. Kim ekenimiz, mine, osy kezde bilindi.
Úkimet aıtatyn damýdyń dańǵyl jolyndaǵy Qazaqstan anyǵynda munaıǵa táýeldi kóp memleketterdiń biri ǵana eken.
Munaıdan basqa seneri joq. Munaıdan basqa kúnkórisi joq. Osy ýaqytqa munaıdyń arqasynda bıtimiz semirip kelipti. Anyǵynda, syrtymyz bútin, ishimiz tútin el eken.
Budan kelip Úkimet 17 mln. halyqty qalaı asyraıdy?
Shyndap kelgende, eldi búgingi jaǵdaıǵa jetkizgen Úkimettiń ózi emes pe?
Mundaı jaǵdaıda Qazaqstannyń barlyq sátsizdikterin álemdik daǵdarystyń moınyna artý qanshalyqty qısyndy? Kinálini shetten izdegenshe, Úkimetke aldymen óziniń áreketine esep bergen jón shyǵar...
Al Fredo
