Қыркүйек айынан бастап Қазақстанның фискалдық органдары азаматтардың жеке банк шоттарына түсетін барлық қаражатты, соның ішінде шетел валютасындағы аударымдарды да мұқият қадағалай бастады. Бұл шара Мобильді аударымдарды бақылаудың жаңа тетігін енгізуге байланысты жүзеге асырылып отыр, деп хабарлайды Dalanews.kz digitalbusiness-ке сілтеме жасап.
Мемлекеттік кірістер комитетінің (МКК) жаңа жүйесіне сәйкес, енді банктер тек теңгемен ғана емес, валютамен жасалған барлық аударымдар туралы деректерді жинап, біріктіріп отырады.
Бақылау барлық аударымдарды қамтиды
МКК ресми түрде валюталық шоттар да бақылауға алынғанын растады. Бұл салық органдары азаматтардың барлық қаржылық операцияларын тексеруге кіріседі деген сөз. Егер мұндай бақылау болмағанда, түрлі банктердегі шоттар арқылы қаражатты «бөліп салу» арқылы табысты жасыру мүмкіндігі туар еді.
Салық саласының сарапшысы Айдар Масатбаев бұл жүйенің техникалық тұрғыда тек бір жағдайда ғана: егер банктер өзара барлық аударымдар туралы мәліметпен бөліссе ғана іске асатынын айтты.
«Бір ой мені мазалайды: Kaspi шотыма 99 адам ақша жіберген, ал Halyk-тағы шотыма тағы үшеу. Бұл екі банк бір-бірімен ақпарат алмаспайды. Демек, барлық банктердегі аударымдарды біріктіріп санау үшін деректерді МКК-де жинақтау қажет болады. Әйтпесе, жүйе толық жұмыс істемейді. Банктер өз жүйелеріндегі деректермен ғана шектеледі, басқа банктерге қол жеткізе алмайды. Сондықтан барлық аударымдарды біріктіру тек бір жолмен мүмкін – егер әр банк барлық мәліметті салық органдарына ұсынса», – дейді Масатбаев.
12 АЕК-тен асса – салық тексеруі басталады
Жаңа талап бойынша, егер үш ай қатарынан бір шотқа түсетін жалпы сома 12 айлық есептік көрсеткіштен (2025 жылы шамамен 1 миллион теңге) асып кетсе, банк сол шот иесі туралы мәліметті салық комитетіне жолдауға міндетті.
Сонымен қатар, ерекше назар азаматтардың шотына үш ай қатарынан 100 және одан да көп түрлі жіберушіден ақша түскен жағдайларға аударылады (мысалы, шілдеде – 100, тамызда – 103, қыркүйекте – 106 аударым).
Тіпті бұл достардан, туыстардан немесе клиенттерден түскен қаражат болса да, егер иесінің кәсіпкер ретінде тіркелуі жоқ болса, салық органдары мұны жасырын кәсіпкерлік қызметтің белгісі деп бағалауы мүмкін.
Камералдық бақылау мен түсіндіру кезеңі
Осындай жағдай анықталса, салық органдары камералдық бақылау бастайды. Азаматқа ресми хабарлама жіберіледі. Кейін ол не жеке кәсіпкер ретінде тіркелуге, не қаражаттың қайдан түскенін дәлелдейтін құжаттар ұсынуға міндетті болады.
