Қазақстанда су тасқыны қаупі жоғары аудандар белгілі болды, деп хабарлайды Dalanews.kz.

“Қазгидромет” РМК баспасөз қызметі Қазақстанның облыстары бойынша су басу қаупі бар аймақтардың тізімін жариялады.

Абай облысы

Көпжылдық гидрологиялық деректерді, жауын-шашын мөлшерін, топырақтың қату тереңдігі мен ылғалдылығын талдау негізінде қауіпті аймақтар екі санатқа бөлінді:

• Жоғары қауіп: Ақсуат, Аягөз, Бесқарағай, Бородулиха, Жарма, Көкпекті, Үржар, Мақаншы аудандары, Семей қаласы.

• Орташа қауіп: Абай, Жаңасемей аудандары, Курчатов қаласы.

Бұл болжам су тасқынының орташа мерзімдеріне негізделген және алдын ала жасалған. Деректер нақты ауа райы жағдайларына байланысты нақтыланады.

Ақмола облысы

Алдын ала есептеулер бойынша Есіл, Қалқұтан, Жабай, Сілеті өзендерінде, сондай-ақ Есіл өзенінің бойындағы кейбір аудандарда су деңгейінің қауіпті деңгейден асу қаупі бар.

• Жоғары қауіп: Целиноград, Аршалы, Атбасар, Астрахан, Зеренді аудандары.

• Орташа қауіп: Бұланды, Жарқайың, Сандықтау, Ерейментау, Қорғалжын, Бурабай, Шортанды, Есіл, Жақсы аудандары, Көкшетау және Қосшы қалалары.

• Төмен қауіп: Ақкөл, Егіндікөл, Біржан сал аудандары және Степногорск қаласы.

Ақтөбе облысы

Ақтөбе облысында Тамды, Бестамақ елді мекендеріндегі гидрологиялық бекеттерде және Ақтөбе қаласының маңындағы Ілек өзенінде, сондай-ақ Қобда және Қоғалы ауылдары маңындағы Үлкен Қобда өзенінде су деңгейінің қауіпті деңгейден асу қаупі бар.

• Орташа қауіп: Орь, Темір, Ембі және Ілек өзендерінің төменгі ағыстары, сондай-ақ Хромтау, Алға, Мұғалжар, Ырғыз, Темір, Мартөк аудандары.

• Төмен қауіп: Ырғыз, Шийлі, Қарғалы, Қосістек, Ақтасты, Қарақобда, Көкпекті өзендері.

Алматы облысы

Алматы қаласы мен Алматы облысындағы көптеген гидрологиялық бекеттерде су тасқыны қаупі төмен.

• Орташа қауіп: Балқаш, Талғар, Кеген, Жамбыл аудандары.

• Төмен қауіп: Алматы, Қонаев қалалары, Қарасай, Еңбекшіқазақ, Ұйғыр, Іле, Райымбек аудандары.

Наурыз айында ауа температурасының күрт көтерілуі мен қатты жауын-шашын болған жағдайда, тау өзендерінде су тасқыны қаупі артуы мүмкін.

Атырау облысы бойынша

Алдын ала жасалған болжамдарға сәйкес, Атырау облысы аумағында су тасқыны кезеңі орташа көпжылдық көрсеткіштерден жоғары болады деп күтілуде.

Болжамдық теңдеулердің есептеу нәтижелері су тасқынының белсенді өту қаупінің жоғары екенін көрсетеді:

• Жылыой ауданы (Ембі өзені)

• Қызылқоға ауданы (Ұил, Сағыз, Ноғайты өзендері)

Ембі өзенінің Аққызтоғай ауылындағы гидрологиялық бекетінде көктемгі су тасқыны деңгейі нормадан 3-49 см жоғары болуы мүмкін және қауіпті белгілерге жақындайды.

Бұл болжам су тасқынының орташа мерзімдеріне негізделген және алдын ала жасалған. Деректер нақты ауа райы жағдайларына байланысты нақтыланады.

Шығыс Қазақстан облысы бойынша

Көпжылдық гидрологиялық деректерді, жауын-шашын мөлшерін, топырақтың қату тереңдігін және ылғалдылығын талдау нәтижесінде аймақтағы қауіпті аумақтар екі санатқа бөлінді:

• Жоғары қауіп: Зайсан, Тарбағатай, Күршім, Самар, Алтай, Ұлан, Глубокое аудандары.

• Орташа қауіп: Катонқарағай, Үлкен Нарын, Марқакөл аудандары, Риддер қаласы.

Бұл болжам орташа мерзімдерге негізделген және алдын ала жасалған.

Өзендер мұздан тазартылғаннан кейін, апта сайын қысқамерзімді гидрологиялық болжамдар беріледі.

Жамбыл облысы бойынша

Алдын ала есептеулер бойынша, Жамбыл облысының келесі аудандарында су тасқыны қаупі орташа деңгейде:

• Меркі ауданы

• Жуалы ауданы

• Талас ауданы

Жамбыл облысындағы барлық гидрологиялық бекеттердің су деңгейіне қатысты болжамдар сыни деңгейден аспайды.

Бұл болжам орташа мерзімдерге негізделген және алдын ала жасалған. Деректер нақты ауа райы жағдайларына байланысты нақтыланады.

Жетісу облысы бойынша

Өткен су тасқындары мен гидрометеорологиялық жағдайларды талдау негізінде аймақты үш тәуекел санатына бөлуге болады:

• Жоғары қауіп: Алакөл, Ескелді, Кербұлақ, Көксу аудандары.

• Орташа қауіп: Панфилов, Сарқан аудандары.

• Төмен қауіп: Талдықорған қаласы, Қаратал, Ақсу аудандары.

Бұл болжам орташа мерзімдерге негізделген және алдын ала жасалған. Деректер нақты ауа райы жағдайларына байланысты нақтыланады.

Қызылорда облысы бойынша

Сырдария өзенінде, Төменарық теміржол станциясынан төменгі аймақта, алғашқы мұз құбылыстары байқалды. Шиелі және Сырдария аудандарында, сондай-ақ Қызылорда қаласындағы Тасбөгет гидрологиялық бекетінде ж incomplete мұз қату тіркелді, мұздың қалыңдығы 8-20 см аралығында.

Қармақшы ауданындағы Жосалы бекетінде қаңтар айының басында шугөлер мен мұз жиегі байқалып, кейін толық емес мұз қатуға, сосын толық қатуға ауысты. Қазалы бекетінде де мұз толық қатпаған. Ал Арал ауданының Қаратерең гидрологиялық бекетінде мұздың қалыптасуы біршама баяу жүрді. Бұл Ақлақ гидроқұрылысы мен Кіші Арал теңізінің жылу режимінің әсеріне байланысты.

Қазалы мен Тасбөгет гидрологиялық бекеттерінде мұздың еруі наурыз айының басы мен ортасына сәйкес келеді.

Жергілікті атқарушы органдармен бірлескен зерттеулердің нәтижесінде 29 қауіпті учаске анықталды. Су тасқыны кезеңінде су деңгейі қауіпті шектерге жеткен жағдайда, елді мекендерді, жайылымдарды, автожолдар мен инфрақұрылым нысандарын су басу қаупі бар.

Су тасқыны қаупі бар аймақтар:

• Жоғары қауіп: Жалағаш ауданы

• Орташа қауіп: Жаңақорған, Шиелі, Сырдария, Қармақшы, Қазалы аудандары және Қызылорда қаласы

• Төмен қауіп: Арал ауданы

Бұл болжам орташа мерзімдерге негізделген және алдын ала жасалған. Деректер нақты ауа райы жағдайларына байланысты нақтыланады.

Қарағанды облысы бойынша

Алдын ала жасалған есептеулерге сәйкес, Нұра және Шерубайнұра өзендерінде, сондай-ақ Нұра өзенінің бойындағы аудандарда су деңгейінің қауіпті шектерден асып кету қаупі жоғары.

Өткен жылдардағы су тасқынын талдау және қар қорының жиналуы, топырақтың қату тереңдігі мен ылғалдылығын ескере отырып, облысты үш тәуекел санатына бөлуге болады:

• Жоғары қауіп: Ақтоғай, Қарқаралы, Бұқар жырау аудандары

• Орташа қауіп: Нұра, Осакаров аудандары

• Төмен қауіп: Абай, Шет аудандары

Бұл болжам орташа мерзімдерге негізделген және алдын ала жасалған. Деректер нақты ауа райы жағдайларына байланысты нақтыланады.

Маңғыстау облысы бойынша

Маңғыстау облысында беткі ағын қалыптастыратын су көздері жоқ, сондықтан су тасқыны қаупі минималды.

Су тасқыны жағдайы тек қатты жауын-шашын түскен кезде пайда болуы мүмкін.

Павлодар облысы бойынша

20 қаңтардағы мәлімет бойынша, Ертіс өзенінің Павлодар облысындағы гидрологиялық бекеттерінде мұз қату, мұз жиналуы және ойықтар байқалады. Мұздың қалыңдығы 38-50 см аралығында.

Көктемгі су тасқыны кезінде Шүлбі және Сілеті су қоймаларынан көп мөлшерде судың жіберілуі мұз кептелісіне алып келіп, су деңгейінің қауіпті шектерге көтерілуіне, сондай-ақ елді мекендер, жайылымдар, автожолдар мен инфрақұрылым нысандарын су басу қаупіне әкелуі мүмкін.

Өткен жылдардағы гидрологиялық деректер мен топырақтың ылғалдылығы ескеріле отырып, облысты үш тәуекел санатына бөлуге болады:

• Жоғары қауіп: Баянауыл ауданы

• Орташа қауіп: Май, Аққулы, Павлодар, Ақтоғай аудандары, Ақсу және оған жақын ауылдық аймақтар, Екібастұз және оған жақын ауылдық аймақтар

• Төмен қауіп: Шарбақты, Успен, Железин, Ертіс, Тереңкөл аудандары

Ертіс өзенінің гидрологиялық режимі Шығыс Қазақстан және Абай облыстарындағы су қоймаларымен реттеледі. Су деңгейінің өзгеруі туралы болжамдар көктемгі су тасқыны басталғанда ұсынылады.

Солтүстік Қазақстан облысы бойынша

Алдын ала есептеулер Сергеев су қоймасынан төмен орналасқан аудандарда су деңгейінің қауіпті шектерден асып кету қаупі жоғары екенін көрсетеді.

Өткен жылдардағы гидрологиялық деректер мен топырақтың ылғалдылығын ескере отырып, облысты үш тәуекел санатына бөлуге болады:

• Жоғары қауіп: Ғабит Мүсірепов, Шал ақын, Есіл, Қызылжар аудандары

• Орташа қауіп: Тайынша, Уәлиханов, Ақжар, Тимирязев, Айыртау аудандары

• Төмен қауіп: Мамлют, Жамбыл, Мағжан Жұмабаев, Аққайың аудандары

Бұл болжам орташа мерзімдерге негізделген және алдын ала жасалған. Деректер нақты ауа райы жағдайларына байланысты нақтыланады.

Түркістан облысы бойынша

Алдын ала есептеулерге сәйкес, су тасқыны қаупі жоғары аймақтар үш санатқа бөлінеді:

• Жоғары қауіп:

• Арыс өзені – Шәуілдір ауылы (Отырар ауданы)

• Орташа қауіп:

• Көкбұлақ өзені – Пістелі ауылы

• Машат өзені – Кершетас ауылы

• Арыс өзені – Жаскешу ауылы (Түлкібас ауданы)

• Келес өзені – Қазығұрт ауылы (Қазығұрт ауданы)

• Ақсу өзені – Көлкент ауылы (Сайрам ауданы)

• Шұбарсу өзені – Шұбар ауылы (Ордабасы ауданы)

• Келес өзені – сағасы (Келес ауданы)

• Шаян өзені – Ақбет өзені сағасынан 3,3 км төмен (Бәйдібек ауданы)

• Боралдай өзені – Боралдай ауылы (Бәйдібек ауданы)

• Қарашық өзені – Хантағы ауылы

• Ащылған өзені – Майдантал ауылы (Сауран ауданы)

• Төмен қауіп:

• Жабағылысу өзені – Жабағылы ауылы (Түлкібас ауданы)

• Ақсу өзені – Сарқырама ауылы

• Сайрам өзені – Тасарық ауылы

• Болдыбрек өзені – Мемлекеттік қорық кордоны (Төлеби ауданы)

• Бөген өзені – Екпінді ауылы (Арыс ауданы)

• Қаттабөген өзені – Жарықбас ауылы

• Арыстанды өзені – Алғабас ауылы (Бәйдібек ауданы)

• Арыс өзені – Арыс теміржол станциясы (Арыс ауданы)

• Бадам өзені – Қызылжар ауылы (Шымкент қаласы)

• Боралдай өзені – Васильевка ауылы (Жамбыл облысы, Жуалы ауданы)

Наурыз айында температураның жоғарылауы мен нөсер жауын-шашын болған жағдайда, тау өзендерінде қатты тасқындар өтуі мүмкін.

Бұл болжам орташа мерзімдерге негізделген және алдын ала жасалған. Деректер нақты ауа райы жағдайларына байланысты нақтыланады.