Қазақстанның сот жүйесі барлық инстанцияда «Ұлттық Тұтынушылар Лигасы» РҚБ басшысы Светлана Романовскаяны қолдады, ол бұрын бірнеше сот ісінде өзінің абыройы мен қадір-қасиетін қорғап шыққан болатын, ал жала жабу туралы іс бойынша соңғы инстанция Қазақстан Республикасы Жоғарғы соты болды.
2024 жылғы 9 шілдеде Қазақстан Республикасының Жоғарғы соты бұл атышулы істің нүктесін қойып, Алматы қаласы Алмалы ауданының №2 аудандық сотының 2023 жылғы 7 тамыздағы шешімін және Алматы қалалық сотының азаматтық істер жөніндегі сот алқасының 2023 жылғы 12 қазандағы қаулысын қайта қарау туралы өтінішхат беру туралы өтінішінен бас тартты. Бұл шешімдер күшінде қалды, атап айтқанда, темекіге қарсы белгілі белсенді Жамиля Садықованың Светлана Романовскаяның сөздерін жала деп тану туралы талабын қанағаттандырудан бас тартты.
Сот процесіндегі жеңісті Светлана Романовская талапкердің әлсіз ұстанымымен ғана емес, сондай-ақ бастапқыда ең дұрыс және сәтті стратегияны таңдаған адвокаты Мирфаик Әлиевтің кәсіби әрекеттерінің арқасында болды түсіндіреді, бұл Лигаға негізсіз айыптаулардан қорғанып қана қоймай, процесті белгілі бір мағынада үлгілі етіп, Жамиля Садықованың әлемге деген өзіндік көзқарасын кең аудиторияға көрсетуге мүмкіндік берді.
Жала жабу туралы талап-арызды Садықова Светлана Романовскаяның үкіметке жолдаған өтінішінен кейін берген – бұл құжатта Светлана Юрьевна тек вейптер мен темекі шегудің балама өнімдеріне ғана емес, дәстүрлі темекілерге де тыйым салу туралы талқылауға қанағаттанбағанын білдірді. Сұрау салу тұтынушылардың мүддесі үшін жасалып, Лигаға келіп түскен көптеген өтінішке негізделген.
«Мен сот талап-арызын алған кезде қатты таңғалдым. Маған бұл жүгінген
әрекеттерім арқылы Садықоваға жала жапты деп кінә тақты. Бірақ мен өз пікірімді және Қазақстан тұтынушыларының өтініштеріне негізделген ұстанымымды білдіріп, қорғандым. Садықова мені бірнеше рет әлеуметтік желілердегі жазбаларында және БАҚ-қа берген сұхбаттарында айыптай түсті. Сонымен қатар ол ойына келгенін айтып, адамдар туралы қалағанын айтудан арланбады. Оның барлық жазбасы қарсы талап арыз беруге негізі бола алатын еді, бірақ мен онымен дауласып уақыт өткізуден гөрі қоғам үшін пайдалы жұмысқа назар аудару дұрыс деп ойлаймын. Бірақ одан талап арыз алған кезде, мен де солай жауап беріп, өз ұстанымымды нақты түсіндірдім», - деді Светлана Романовская.
Лига президенті сонымен қатар бұрын балама темекі шегу тәсілдерін талқылау кезінде ұйым өкілдерін жай ғана өшіріп тастап, олардың дәлелдерін тыңдамай, талқылауда Садықованы ғана қалдырғанын атап өтті. Лига өкілдері бұған наразы болып, қайта қосылуға тырысқан, өйткені ұйымның ұстанымы қарапайым: тыйым салмау, керісінше, реттеу.
Лига өкілі премьер-министр кеңсесіне жіберілген және Денсаулық сақтау министрлігіне бағытталған хат Жамиля Садықованың қолына қалай түскені түсініксіз екенін де атап өтті.
«Менің ойымша, ол бұрынғы министр кезінде Денсаулық сақтау министрлігінде қандай да бір артықшылықтарға және ерекше қарым-қатынасқа ие болған шығар. Мен Ақмарал Әлназарованың бұл ведомствоға келуімен дені сау тенденция пайда болғанын көріп тұрғаныма қуаныштымын. Тұтынушылар Лигасы конструктив диалог құра алды – біздің ұсыныстар көптеген аспектіде ескерілді, өйткені олар кәсіби сараптамаға негізделген және елдегі өмір сапасын нақты жақсартады. Министрліктегілер тек кері байланыс орнату арқылы халықты ең көп толғандыратын мәселені түсінуге болатынын біледі. Ең жақсы кері байланысты адамдармен тікелей жұмыс істейтін үкіметтік емес ұйымдар жеткізе алады», - деді Светлана Романовская.
Жамиля Жеңісқызының соттағы жеңілісі мемлекеттік саясаттағы елеулі өзгерістермен тұспа-тұс келді. Енді денсаулық сақтау министрлігі зор тәжірибесі мен кәсіби беделі бар ҮЕҰ-ның шынымен де конструктив ұсыныстарын тыңдауға дайын, ал Садықова ханымның эмоцияға берілген айқайы мен мәлімдемелеріне жауап бермейді.
Ұлттық Тұтынушылар Лигасы (ҰТЛ) Қазақстанда тұтынушыларға білім беру жүйесін құру бағытында белсенді жұмыс істейді, оған мектептер, лицейлер, колледждер және жоғары оқу орындары кіреді. Көптеген жас тауарлар мен қызметтер нарығында жақсы бағдарланғанымен, жалпы тұтынушылардың сауаты жеткілікті деңгейде жоғары емес. 1997 жылдан бастап ҰТЛ тұтынушыларға арналған арнайы курсты және әдістемелік құралдарды жеке жоғары оқу орындарына енгізді. Бағдарламаға қатысатын студенттер тұтынушылардың құқықтарын қорғауда заңгерлік, маркетинг және бухгалтерлік есеп бойынша тәжірибелік дағдылар алады.
ҰТЛ-дың мұғалімдерге арналған оқу орталығы 2001 жылдан бастап шамамен мың педагогты оқытып, семинарлар өткізеді. Қазақстандағы мектептер мен жоғары оқу орындарында тұтынушыларға білім беру міндетті пәнге айнала қоймағанымен, вариатив пән ретінде қазірдің өзінде елдің 11 жоғары оқу орнында оқытылады. ҰТЛ оқу материалдарын, соның ішінде жоғары оқу орындарына арналған оқулықты және мұғалімдерге арналған әдістемелік құрал әзірледі.
ҰТЛ елдегі барлық жоғары оқу орнында өз өкілдіктерін құруға ұмтылады, бұл студенттердің құқықтық санасын арттыруға және белсенді азаматтық ұстанымын қалыптастыруға ықпал етеді. ҰТЛ қызметкерлері мен белсенділері халықаралық білім беру бағдарламаларына қатысады, мысалы: «Қоғамдық бақылау», «Зерттеулер жүргізу», «Кеңес беру қызметтерін көрсету», «Мемлекеттік органдар мен соттарда тұтынушылардың мүдделерін қорғау», сондай-ақ «Тұтынушылардың құқықтары туралы халықты ақпараттандыру», осылайша әлемдік озық тәжірибені сіңіреді.
Сауатты тұтынушы тек ақпаратты біліп қана қоймай, сонымен қатар отбасылық бюджетті үнемдеп, өмір сапасын жақсартуға қабілетті. Еуропада жастардың тұтынушылық қозғалыстары ХХ ғасырдың басында-ақ белсенді жұмыс істеп, бағаларды төмендетуге және тең құқықтарды сақтауға қол жеткізген.
ҰТЛ жанында Тұтынушылар Академиясы сәтті жұмыс істеп келеді. Академияпрактикалық құқықтық көмек көрсетеді және тұтынушылар мен кәсіпкерлер арасындағы қақтығыстардың алдын алу үшін ұсыныстар әзірлейді.
«Әрбір адам ҰТЛ Қазақстанға мүше болып, Қазақстан халқының өмір сүру сапасын жақсартуға өз үлесін қоса алады! Ұлттық тұтынушылар лигасының 100 000 мүшесі мен 29 000 еріктісіне қосылыңыздар. Бірге Қазақстан Республикасының 20 миллион тұтынушысының мүдделерін қорғайық!», - деп атап өтті Светлана Романовская.
Сонымен қатар, Светлана Юрьевна бір жарым жылдан астам уақыт бойы Мәжіліс Қоғамдық палатасының төрағасының орынбасары және осы институт арқылы қазақстандық тұтынушылардың мүдделерін одан да тиімдірек қорғауды жоспарлап отыр.