بۇگىن ۇلتتىق بانك ءبىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىندا جيناقتالعان 173 ميلليارد تەڭگەگە ۇكىمەتتىك «بايتەرەك» حولدينگى مەن «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ 15 جىلدىڭ وبليگاسيالارىن بيرجا ارقىلى ساتىپ الاتىن بولدى، – دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
نەگىزى ەكى الپاۋىت 190 ميلليارد تەڭگەگە وبليگاسيا شىعارماقشى. ءبىراق جەكە ينۆەستورلار دا قىزىعۋشىلىق تانىتىپ، ولار 17 ميلليارد تەڭگەنىڭ وبليگاسياسىن الدى. قالعانى بجزق-عا بۇيىردى.
بۇل رەتتە، زەينەتاقى اقشاسىنىڭ مەملەكەتكە دە، ۇكىمەتكە دە ەمەس، حالىققا تيەسىلى ەكەنىن ەسكەرسەك، ەكى ۇلكەن سۇراق تۋىندايدى.
ءبىرىنشىسى، بۇل مامىلە حالىق ءۇشىن ءتيىمدى مە؟ ەكىنشىسى – بۇل مامىلە حالىق ءۇشىن ءقاۋىپسىز بە، ياعني اقشامىزدى جوعالتىپ المايمىز با؟
بۇل – حالىق ءۇشىن ءتيىمدى مە؟
ءقازىر بازالىق ستاۆكانىڭ 15،25%، TONIA ينديكاتورىنىڭ 14،96، ال ينفلياسيانىڭ جىلدىق ءمانى 9،8% ەكەنىن ەسكەرسەك، وسى وبليگاسيالاردىڭ 13 پايىزدى قۇرايتىن جىلدىق كىرىستىلىگى نارىقتىق جانە ءتىپتى 1-2 جىلدان كەيىن وتە ءتيىمدى بولىپ جۇمىس ىستەي باستايتىنىن اڭعارۋعا بولادى. ايتپەسە، جەكە ينۆەستورلار بۇل وبليگاسيالارعا كىرمەس ەدى.
ۇلتتىق بانكتىڭ ستراتەگيالىق ماقساتى ينفلياسيانى 5 پايىزعا دەيىن ءتۇسىرۋ. جانە ينفلياسيا ءتۇسىپ كەلە جاتىر.
ارتىنشا بيىل جانە كەلەسى جىلى بازالىق ستاۆكا دا تومەندەيدى دەپ كۇتىلۋدە. مىسالى، كەلەسى جىلى جاڭا كورپوراتيۆتى وبليگاسيالاردىڭ جىلدىڭ كىرىستىلىگى 11-12 پايىزدان ارتپاۋى مۇمكىن.
قارجى مينيسترلىگى جاريالايتىن بولاشاق تابىستىلىق قيسىعىنا (كريۆايا دوحودنوستي) قاراپ، وسى بولجامنىڭ راستىعىن تەكسەرۋگە بولادى.
سول كەزدە 15 جىل بويى 13% كىرىستىلىك بەرىپ تۇراتىن «بايتەرەك» پەن «سامۇرىق-قازىنا» وبليگاسيالارى ءبىزدىڭ زەينەتاقى قارجىمىزدى كوبەيتۋگە جاقسى ىقپال ەتپەك.
173 ميلليارد تەڭگەدەن ءبىز جىل سايىن 22،49 ميلليارد تەڭگە كىرىستىلىك الامىز دەپ ساناساق، 15 جىلدا ول 337،35 ميلليارد تەڭگە بولادى. سوندا 173 ميلليارد تەڭگە 510 ميلليارد تەڭگە بولىپ قايتپاق.
جوعارى ينفلياسيا فازاسىنان وتتىك دەپ سانالعاندىقتان، ءتىپتى قازىرگى ساتپەن مودەلدەسەك، 9،8% بولاتىن ينفلياسيا ءمانىنىڭ ۇستىنەن 3،2% كىرىستىلىك الىپ وتىرامىز. سوندىقتان، بۇل حالىق ءۇشىن ءتيىمدى.
بۇل – حالىق ءۇشىن ءقاۋىپسىز بە؟
ءيا، بايتەرەك پەن سامۇرىق-قازىنا جەكە كومپانيالار ەمەس. ولاردىڭ بارلىق مىندەتتەمەلەرى، قارىزدارى مەملەكەت تاراپىنان كەپىلدەندىرىلەدى. سوندىقتان قازاقستاننىڭ سۋۆەرەندى رەيتينگى (S&P: BBB-/ا-3، Fitch: BBB تۇراقتى) قانداي، ەكى حولدينگتە دە سونداي رەيتينگ بولادى.
قاراپايىم تىلمەن ايتساق، ولار 100 پايىز سەنىمدى، العان اقشاسىن نە بولسا دا قايتارا الاتىن الپاۋىت ۇيىمدار. سوندىقتان بۇل مامىلە حالىق ءۇشىن ءقاۋىپسىز.
ءبىزدىڭ زەينەتاقى قورىندا 18،7 تريلليون تەڭگە اۋىر جۇك بولىپ جاتىر. جاتا بەرسىن دەيىن دەسەك، ونى ينفلياسيا جەپ قويادى.
تابىستىلىق قۋىپ ستارتاپتاردىڭ اكسيالارىن، نەمەسە كريپوتوۆاليۋتا ساتىپ الايىق دەسەك، اقىر اياعىندا اقشامىزدى جوعالتۋىمىز مۇمكىن.
حالىقتىڭ اقشاسىمەن ولاي ويناۋعا بولمايدى. سول ءۇشىن ۇلتتىق بانك بارىنشا ساقتىقپەن، 100 پايىز قايتاتىنىنا سەنىمدى، سونىمەن بىرگە تابىستىلىعى ينفلياسيادان جوعارى بولاتىن قۇندى قاعازداردى ىزدەپ، سولارعا ينۆەستيسيا جاسايدى.
ۇكىمەت ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورىنا زەينەتاقى قورىنان 1،5 تريلليون تەڭگە تارتپاق. وعان جاڭا تەس-تەر سالادى، ۆاگون الادى، ينفراقۇرىلىمدى جاڭارتادى.
ەسەسىنە وبليگاسيالارىندا جوعارى تابىستىلىق پەن تولىق گارانتيا بەرىپ وتىر. بجزق-نى باسقارىپ وتىرعان قارجىگەر-ينۆەستور رەتىندە ۇلتتىق بانك ءۇشىن بۇل وتە ءتيىمدى ۇسىنىس.
