ۋران ونەركاسىبىندە وڭتۇستىك ءوڭىردىڭ ۇلەسى مول

Dalanews 14 قاز. 2014 11:56 990

 

«قازاتومونەركاسىپ» ۇلتتىق اتوم كومپانياسىنىڭ ءتوراعاسى نۇرلان قاپپاروۆ كاسىپورىننىڭ وڭتۇستىك قازاقستانداعى ءوندىرىس ورىندارىمەن تانىستى.

نۇرلان قاپپاروۆتىڭ سالامەن تانىسۋ ساپارىن وسى وڭتۇستىك وڭىردەن باستاۋى تەگىن ەمەس. بۇگىندە قازاتومونەركاسىپكە قاراستى جالپى ۋران ءوندىرۋشى 20 كەنىشتىڭ 15ء-سى وڭتۇستىكتە ورنالاسقان. ال ءىس ساپار وتاندىق ۋران وندىرىسىندەگى ەڭ كونە كاسىپورىن - تاۋكەنت تاۋكەن حيميا كاسىپورنى ورنالاسقان سوزاق اۋدانىنداعى تاۋكەنتتەن باستالدى. كومپانيا باسشىسى ات باسىن اۋەلى الەۋمەتتىك نىساندارعا بۇرىپ  440 ورىندىق «تاۋكەنت گۇلدەرى» بالاباقشاسىمەن، ءى. كەڭەسبايەۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپپەن، كۇنىنە 100 اسا ادامدى قابىلداي الاتىن ەمحانا جانە 40 توسەكتىك اۋرۋحاناسى بار دارىگەرلىك-سانيتارلىق ءبولىمنىڭ جۇمىسىمەن تانىستى.

 ارتىنشا تاۋكەنت تاۋكەن حيميا كاسىپورىندا بولعان قازاتومونەركاسىپ باسشىلارى ءوندىرىس باسىنداعى ماماندارمەن كەزدەستى. 40 جىلدىق تاريحى بار داڭقتى كاسىپورىننىڭ ءالى دە بولسا الەۋەتى مىقتى، وندىرىستىك جوسپارلارىن ورىنداپ كەلەدى. ارينە، جەتىستىكتەرمەن قاتار وزىندىك پروبلەمالار دا جەتكىلىكتى. كەزدەسۋ بارىسىندا مۇنىڭ بارلىعى ورتاعا سالىنىپ، مىندەتتەر ايقىندالدى. مۇنان سوڭ نۇرلان قاپپپاروۆ «كاتكو» قازاقستان-فرانسيا بىرلەسكەن كاسىپورنىندا بولدى. مۇنداعى جۇمىسشىلار اكتيۆىمەن كەزدەسۋ نەگىزىنەن تەحنولوگيالىق ۇدەرىستەرگە قاتىستى بولدى.

وتاندىق ۋران ونەركاسىبىنىڭ تاعى ءبىر كونە كاسىپورنى - «ستەپنوە كب» جشس-دە بولعان قازاتومونەركاسىپتىڭ باسقارما ءتوراعاسى«ۋاناس» ۋران كەنىشىن ارالادى. مۇنداعى جۇمىستار دا ۋاقىت تالابىنا ساي ۇيىمداستىرىلىپ كەلە جاتقانى، ەڭبەك ادامى مەن تۇرعىندارعا جاسالعان قامقورلىقتار از ەمەستىگى بىردەن بايقالادى.

كەنىشتەرگە جاقىن ورنالاسقان اۋىل جاستارىنىڭ باسىم بولىگى ءوز تاعدىرىن وسى سالامەن بايلانىستىرعان. نۇرلان جامبىل ۇلى ساپار اياسىندا جاس ماماندارمەن كەزدەسىپ، پىكىر الماستى. وسى رەتتە كوڭىل بولەرلىك ءبىر جايت، ۋران ونەركاسىبىندە جەرگىلىكتى مامانداردىڭ، ونىڭ ىشىندە جاستاردىڭ ۇلەسى ارتىپ كەلەدى. الماتىداعى قازاق ۇلتتىق تەحنيكالىق ۋينۆەرسيتەتىن، تومسك پوليتەحنيكالىق ينستيتۋتىن، ءتىپتى شەت ەلدەردەگى ايتۋلى تەحنيكالىق وقۋ ورىندارىن ءبىتىرىپ شىققان ولار ءوندىرىس تىزگىنىن ءوز قولدارىنا الىپ، ورتاق ماقسات جولىندا بىلەك سىبانا ىسكە كىرىسىپ جاتىر.

جۇرت شەتەلدىك كومپانياداعى جاعداي وتاندىق كاسىپورىنعا قاراعاندا الدەقايدا ارتىق دەپ ويلايتىنى جاسىرىن ەمەس. الايدا جاڭادان ىسكە قوسىلىپ جاتقان اتوم كومپانياسىنىڭ ءوندىرىس ورىندارى بۇل تاپتاۋرىن تۇسىنىكتى بۇزا باستادى. قازاتومونەركاسىپتىڭ 100 پايىز ەنشىلەس كاسىپورنى سانالاتىن «ورتالىق» ءوندىرۋشى كاسىپورنى» ج ش س مىسالىنان دا بايقاۋعا بولادى. تابيعاتى قاتال بەتپاقدالانىڭ توسىندە ورنالاسقان كاسىپورىندا – نە قاجەتتىڭ ءبارى وتە جوعارى دەڭگەيدە ۇيمداستىرىلعان.تەحنولوگيالىق ۇدەرىس تولىق اۆتوماتتاندىرىلىپ، قورشاعان ورتاعا تاستالاتىن شىعىندىلار كولەمى بارىنشا ازايعان. كەنىشتەردەگى رادياسيالىق فون تابيعي مولشەردەن اسپايتىنىن ارنايى ورناتىلعان اسپاپتار كورسەتىپ تۇرادى.

ساپاردىڭ سوڭىندا نۇرلان قاپپاروۆ قازاقستان مەن رەسەي بىرلەسكەن كاسىپورنى - «قاراتاۋ» جشس-گە ات باسىن بۇردى. «بۋدەنوۆسكوە كەن ورنىن يگەرىپ  جاتقان كاسىپورىننىڭ توڭىرەگى جاسىل جەلەككە مالىنىپ تۇرعانى  مۇنداعى ەكولوگيالىق احۋالدىڭ تازالىعىن كۋالاندىرعانداي» دەدى ءوز كەزەگىندە سالا باسشىسى. سوعان وراي بولاشاقتا «Green Mining» - جاسىل ءوندىرىس ورىندارىن كوبەيتۋدى قولعا الۋ ۇيعارىلدى. بۇعان مۇمكىندىك تە مول.

وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا ونالاسقان ۋران ءوندىرۋشى 10 كاسىپورىننىڭ جۇمىسىمەن تانىسقان «قازااتومونەركاسىپ» ۇاك» اق باسقارما ءتوراعاسى نۇرلان قاپپاروۆ شىمكەنتتە وبلىس اكىمى اسقار مىرزاحمەتوۆپەن كەزدەسىپ، الداعى ۋاقىتتا بىرلەسە اتقارار جوبالاردى ايقىندادى. ءوڭىر باسشىسى ۇلتتىق اتوم كومپانياسىنا قاراستى كاسىپورىنداردىڭ ءتۇرلى جوبالاردى قولداۋداعى ناقتى كومەگىنە ريزاشىلىعىن ايتىپ، ۇسىنىستارىن ورتاعا سالدى. اكىم اسىرەسە بيزنەستىڭ الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىگى شەڭبەرىندەگى جوبالارعا كوڭىل بولدى. اسقار مىرزاحمەتوۆ ۋران وندىرىسىنە قاجەتتى ماماندار دايارلاۋ ءۇشىن كوللەدج اشۋدىڭ قاجەتتىلىگىن قاداپ ايتتى. كومپانيانىڭ مەنشىگىندە بولعان الەۋمەتتىك نىسانداردى اۋدان اكىمدىكتەرىنە بەرۋدەگى ءبىرقاتار تۇيتكىلدى ماسەلەلەردى بىرلەسە قاراپ، قوس تاراپقا دا ءتيىمدى وڭتايلى شەشىم قابىلداۋ كەرەكتىگىنە توقتالدى.

«قازاتومونەركاسىپ» ۇاك» اق باسقارما ءتوراعاسى نۇرلان قاپپاروۆ ۇىنىستاردىڭ جان-جاقتى قارالاتىندىعىن جانە وبلىس بويىنشا ءوندىرىس كولەمى جانە جۇمىس ورنى قىسقارمايتىنىن تىلگە تيەك ەتتى.


"قالا مەن دالا"


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار