قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ بەتكە ۇستار – ۇلتتىق كومپانيالارىنىڭ رەنتابەلدىلىگى مەن تابىسى بيىل، ياعني 2024 جىلدىڭ بويىندا تەك تومەندەۋمەن بولعان. بۇل جايتقا ەكونوميست عالىمجان ايتقازين نازار اۋدارتادى، دەپ جازادى Dalanews.kz.
"قازاقستانداعى ءىرى جانە ورتا كاسىپورىنداردىڭ رەنتابەلدىلىگى 2024 جىلى ءىىى-توقساندا قالپىنا كەلتىرىلدى، ءبىراق ۇلتتىق كومپانيالاردىكى ەمەس، ولاردىڭ تابىسى وڭباي قۇلدىراپ جاتىر. ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ جەدەل اقپاراتى بويىنشا، قازاقستاننىڭ ءىرى، ورتا جانە شاعىن كاسىپورىندارىنىڭ 2024 جىلدىڭ ءىىى-توقسانىندا ساتقان ونىمدەرى مەن كورسەتكەن قىزمەتتەرىنەن تۇسكەن جالپى كىرىس 48،3 ترلن تەڭگەنى (ءىى-توقساندا 42،7 ترلن تەڭگە) قۇراپ، وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 11%-عا ارتتى، ال جالپى جىل بويىنداعى تابىستارى 13،6% ءوسىپ، 15،6 ترلن تەڭگەگە جەتتى (ءىى-توقسانداعى جىلدىق تابىس - 14،7 ترلن تەڭگە)... بۇل ارادا بيۋرو زەرتتەۋىنە سايكەس، بارلىق كىرىستىڭ جارتىسىنان كوبىن (51،1%) شاعىن كاسىپورىندار قامتاماسىز ەتكەنىن باسا ايتا كەتەلىك"، دەپ جازادى Tengenomika Telegram ارناسىنىڭ اۆتورى.
2024 جىلعى ءىىى-توقسانىندا ورتا جانە ءىرى كاسىپورىنداردىڭ رەنتابەلدىلىك كورسەتكىشتەرىنىڭ جاقسارعانى بايقالادى. ماسەلەن، بۇل كورسەتكىش 2024 جىلعى ءىى-توقساندا 15،8% -دى قۇراسا، ءىىى-توقساندا 17،1%-دى قامتىدى. ال، كەرىسىنشە، ۇلتتىق ستاتيستيكا بيۋروسىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، ۇلتتىق كومپانيالاردىڭ بۇل كورسەتكىشى ەكى توقسان قاتارىنان كۇرت تومەندەگەن:
- ءىىى-توقسان - 13،3%، ءىى-توقسان - 27،7%، ءى-توقسان - 60،4%.
بۇل نە دەگەن ءسوز؟
"سالىق تولەگەنگە دەيىنگى كەزەڭدەگى ءىىى-توقساندا ۇلتتىق كومپانيالار تابىسى 177 ملرد تەڭگەنى قۇراپ، ءبىر توقسان ىشىندە 61%-عا (!) قۇلدىراعان، ءىى-توقساندا عانا بۇل كورسەتكىش 449 ملرد تەڭگەنى، ال ءى-توقساندا 679 ملرد تەڭگەنى قامتىعان"، - دەيدى ەكونوميست.
سونداي-اق، بيۋرو ادىستەمەسىنە سايكەس، كاسىپورىنداردىڭ رەنتابەلدىلىگى ەسەپتىلىك كەزەڭدەگى شىعىستاردى ەسكەرە وتىرىپ، ءونىمدى (جۇمىستاردى، قىزمەتتەردى) ءوندىرۋ جانە وتكىزۋ شىعىندارىنا سالىق سالۋعا دەيىنگى تابىستىڭ (زالالدىڭ) قاتىناسى رەتىندە ەسەپتەلەدى.
"جالپى العاندا، اعىمداعى جىلى ءىرى جانە ورتا كاسىپورىنداردىڭ رەنتابەلدىلىك كورسەتكىشى تاريحي تۇرعىدا ەڭ تومەن كورسەتكىشتەردى كورسەتىپ وتىر. ءبىراق، ۇلتتىق كومپانيالارداعى جاعداي ودان دا جامان: سالىققا دەيىنگى پايدانىڭ تومەندەگەنىنە قاراماستان، سالىقتاردىڭ ءوزى جىل بويى وسۋمەن بولعان. مىسالى، سالىققا دەيىنگى پايدانىڭ كتس شىعىستارىنىڭ ۇلەسى ءى-توقساندا 4،8% -دى قۇراسا، ال ءىىى-توقساندا 46،6%-عا دەيىن وسكەن. ال ۇلتتىق كومپانيالاردىڭ 2024 جىلعى بيۋدجەتتىك سالىق تۇسىمدەرىن ورىنداۋ جاعى قاتتى اقساپ جاتىر..."، - دەيدى عالىمجان ايتقازين.
ءوز كەزەگىمىزدە بۇل ۇلتتىق كومپانيالاردى باسقارۋشى "بايتەرەك" حولدينگىنىڭ جانە ونىڭ جالعىز اكسيونەرى ۇكىمەتتىڭ ولقىلىعى بولۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىز. وسى جاعىنان العاندا،وتكەن سەنبىدە، ەلەۋسىزدەۋ ۋاقىتتا ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى نۇرلان بايبازاروۆتىڭ قىزمەتىنەن كەتۋى كەزدەيسوقتىق بولماسا كەرەك. ءبىراق، ءبۇتىن حولدينگ (ماماندار باياعىدا تاراتۋدى سۇراپ جۇرگەن) پەن ءبۇتىن ۇكىمەتتىڭ شالاعايلىعىن ءبىر بايبازاروۆقا جابا سالۋ قانشالىقتى زاڭدى؟..
