دەنساۋلىق ادامنىڭ ەڭ قاسيەتتى دە قۇندى، قايتالانباس، جوعالسا ورنىنا قيىندىقپەن كەلەتىن، ورنى تولماس اسىل قازىناسى. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقايەۆ وتكەن جىلعى جولداۋىندا دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا ەرەكشە نازار اۋداردى.

بۇل رەتتە پرەزيدەنت تاپسىرماسىن ورىنداۋ ماقساتىندا «دەنى ساۋ ۇلت» ءاربىر ازامات ءۇشىن ساپالى جانە قولجەتىمدى دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق جوباسى بەكىتىلىپ، جۇزەگە اسىرىلۋدا. جوبانىڭ ماقساتى – ءاربىر ازامات ءۇشىن ساپالى جانە قولجەتىمدى دەنساۋلىق ساقتاۋدى قامتاماسىز ەتۋ، ول 2025 جىلعا دەيىن ەسەپتەلگەن جانە ءتورت ءتۇرلى باعىتتا جۇزەگە اسىرىلادى: ءبىرىنشى باعىت – مەديسينالىق كومەكتىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن ساپاسىن ارتتىرۋ. ەكىنشى باعىت – ەپيدەميالىق بولجاۋ مەن دەن قويۋدىڭ زاماناۋي جۇيەسىن قالىپتاستىرۋ. ءۇشىنشى باعىت – وتاندىق فارماسيەۆتيكا سالاسىنىڭ دامۋىنا ىقپال ەتۋ. ءتورتىنشى باعىت – سالاۋاتتى ءومىر سالتىن ۇستاناتىن حالىقتىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋعا جانە بۇقارالىق سپورتتى دامىتۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالار. مەملەكەتتىڭ باستى باسىمدىعى ءارقاشان ادام دەنساۋلىعىن ساقتاۋ بولىپ تابىلادى.ادام دەنساۋلىعىن ساقتاۋ قۇقىعىنا قازاقستان رەسپۋبليكاسى كونستيتۋسياسىنىڭ 29-بابى كەپىلدىك بەرەدى.اتالعان باپتىڭ 1-بولىگىنە سايكەس، «قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتارىنىڭ دەنساۋلىعىن ساقتاۋعا قۇقىعى بار» دەلىنگەن.

     بۇۇ-نىڭ باستاۋىمەن العاش رەت «تۇراقتى دامۋ» كونسەپسياسى ۇسىنىلدى. تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى ىشىندەگى 3-ماقسات «جاقسى دەنساۋلىق جانە ءال-اۋقات» ەكەنىن ەسكەرسەك،بارشا ادامزاتتىڭ دەنىنىڭ ساۋلىعى-باستى بايلىعى.

دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ جارعىسىندا «دەنساۋلىق — فيزيكالىق اقاۋدىڭ، اۋرۋدىڭ بولماۋى عانا ەمەس، ادامنىڭ فيزيكالىق، پسيحيكالىق، رۋحاني جانە الەۋمەتتىك تۇرعىداعى تولىققاندى بەلسەندىلىگى» رەتىندە تۇسىندىرىلەدى. دەنساۋلىققا كەرى اسەرىن تيگىزەتىن تاعى ءبىر فاكتور – جامان ادەتتەر: تەمەكى تارتۋ، ءسپيرتتى ىشىمدىكتەر پايدالانۋ. وسىنىڭ ءبارى دە ءومىرىمىزدى ەداۋىر قىسقارتادى. قىسقارتىپ قانا قويماي، ءومىرىمىزدىڭ ساپالى وتۋىنە دە كەرى اسەرىن تيگىزەدى. اتالعان ادەتتەر تەك سول ادامنىڭ وزىنە عانا ەمەس، اينالاداعىلاردىڭ بارىنە ءوز زيانىن تيگىزەدى.جوعارىدا اتالعان جايتتاردى ەسكەرە وتىرا،ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زاڭ فاكۋلتەتى قىلمىستىق قۇقىق،قىلمىستىق ءىس جۇرگىزۋ جانە كريميناليستيكا كافەدراسىنىڭ ءبىلىم الۋشىلارىمەن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ «سالاۋاتتى ءومىر سالتى»،كافەدرامىزدىڭ «و سپورت» جوباسىن جانە «تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى» 3-ماقساتىن ۇشتاستىرىپ ءتۇرلى اكسيالار،دوڭگەلەك ۇستەلدەر ت.ب ءىس-شارالار وتكىزۋدەمىز.

ءومىر – قوزعالىس. دەنساۋلىقتىڭ دا دۇرىس بولۋى ءۇشىن بەلسەندى ءومىردىڭ ماڭىزى زور. سپورت – دەنساۋلىق كەپىلى. دەنساۋلىق — تەك جەكە باستىڭ عانا ەمەس، ۇلتىمىزدىڭ دا ۇلى يگىلىگى.

 

 

مۋحامادييەۆا گۇلجان ءنۇسىپجان قىزى 

ءال-فارابي اتىنداعى

قازۇۋ زاڭ فاكۋلتەتى قىلمىستىق قۇقىق، قىلمىستىق

ءىس جۇرگىزۋ جانە كريميناليستيكا كافەدراسىنىڭ دوسەنتى،ز.ع.ك

پاريشوۆا اقەركە

ءال-فارابي اتىنداعى

قازۇۋ زاڭ فاكۋلتەتىنىڭ ماگيسترانتى