شاھاردىڭ تابيعي تىنىسىنا اينالعان جاسىل اۋماقتى كۇندەلىكتى قاداعالاۋدى قاداپ ايتتى. ەگىلگەن اعاشتاردىڭ تامىر جايىپ، جەرسىنۋى ءۇشىن جۇمىستى جان-جاقتى، جۇمىلا، جاناشىرلىقپەن اتقارۋدى جۇكتەدى.
– كوگالداندىرۋ – كوپتىڭ ءىسى. بۇعان ءبارىمىز قاتىسۋىمىز كەرەك. بۇكىل ەل بولىپ، جابىلىپ، ەگىلگەن كوشەتتەردى كوگەرتۋگە اتسالىسقان ءجون. تۇرعىندار دا جۇمىلىپ، جاناشىرلىق تانىتسا. سونشاما ەڭبەك زايا كەتپەسىن. ءار اعاشتىڭ ءتۇبىن تەكسەرىپ شىعىڭدار. سۋارىلعان، تىڭايتقىش قولدانىلعان بولسىن، – دەدى وبلىس اكىمى.
تۇركىستان قالاسىن اباتتاندىرۋ ءۇشىن بولىنگەن 32 سەكتوردا 33 مىڭ اعاش ەگىلگەن. ءار سەكتورعا اۋدان، قالا اكىمدىكتەرى مەن باسقارما باسشىلارى تىكەلەي جاۋاپتى. 32 سەكتوردا ءارتۇرلى اعاش وتىرعىزىلعان. كوشەلەر جارىقتاندىرىلىپ، قوقىس جاشىكتەرى مەن تۇرعىنداردىڭ دەمالۋىنا ارنالعان ورىندىقتار ورناتىلدى. سۋبۇرقاقتار قويىلىپ، ۆەلوجولدار توسەلىپ، گازون ەگىلگەن. اپتا سايىن 32 سەكتور اۋماعىندا اۋدان، اۋىلداردان كەلگەن ازاماتتاردىڭ قاتىسۋىمەن سەنبىلىكتەر ۇيىمداستىرىلۋدا. قالانى كوركەيتۋ ءبىر ۇلگىدە جۇزەگە اسىپ جاتىر.
تۇركىستان شاھارىن كوركەيتىپ، ەكولوگيالىق جاعدايدى جاقسارتۋ ءۇشىن كەشەندى جۇمىس ءجۇرىپ جاتقانى بەلگىلى. ول ءۇشىن سەكتور اۋماعىندا ۇڭعىمالار قازىلىپ، جەر استى سۋلارى پايدالانۋدا. ءار تالدىڭ تۇبىنە سۋ جەتكىزىلىپ، تامشىلاتىپ سۋارۋ جۇيەسى جۇرگىزىلۋدە. جاسىل كوشەتتەردى جەلدەن، سۋىقتان جانە باسقا دا سىرتقى فاكتورلاردان قورعاۋ ءۇشىن اعاشتار قورعانىش جىپپەن بايلانىپ، تىرەۋلەرمەن قورشالعان. تۇركىستاندىقتاردىڭ تىكەلەي اتسالىسۋىمەن ءبىرقاتار «حالىقتىق جوبا» جۇزەگە اسىپ جاتىر.
كليماتى تىم قۇرعاق تۇركىستاننىڭ اپتاپ ىستىق، اڭىزاق جەلىندە جاسىل جەلەكتى جايقالتۋدىڭ اۋىرلىعىن بىلىكتى عالىمدار دا تالاي ايتىپ كەلەدى. ويتكەنى ەگىلگەن كوشەتتەردىڭ وزگە وڭىرلەرمەن سالىستىرعاندا جەرسىنۋى تىم تومەن. كوشەتتىڭ جەرسىنۋ كورسەتكىشى وزگە وڭىرلەردە 70 پايىزدى قۇراسا، تۇركىستان اۋماعىنداعى دەڭگەيى 50%-دان اسپايدى.
