تۇركىستان قالاسىنداعى قوجا احمەت ياساۋي اتىنداعى حالىقارىلىق قازاق-تۇرىك ۋنيۆەرسيتەتىندە حI حالىقارالىق تۇركولوگيا كونگرەسى باستالدى. وقۋ ورنىنداعى تۇركولوگيا عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن ەلىمىزدىڭ جانە شەت ەلدەردىڭ تۇركولوگ عالىمدارى 2 جىلدا ءبىر رەت باس قوسادى. كونگرەسس ۇيىمداستىرۋشىلارىنىڭ قاتارىندا احمەت ياساۋي ۋنيۆەرسيتەتىمەن قاتار، حاجەتتەپە ۋنيۆەرسيتەتى، سەلچۇك ۋنيۆەرسيتەتى، انكارا قاجى بايرام ۆەلي ۋنيۆەرسيتەتى، مۇحتار اۋەزوۆ اتىنداعى ادەبيەت جانە ونەر ينستيتۋتى، الىشەر ناۋاي اتىنداعى مەملەكەتتىك ادەبيەت مۋزەيى، ازەربايجان ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسى دا بار. ءداستۇرلى تۇردە وتەتىن كونگرەس بيىل «تۇركولوگيا جانە تۇركى دۇنيەسى» تاقىرىبىندا ءوتتى،- دەپ حابارلايدى Dalanews.kz
باسقوسۋعا قازاقستان، رەسەي، تۇركيا، قاراقالپاقستان، قىرعىزستان، باشقۇرتستان، ازەربايجان، جۇڭگو، وزبەكستان، تاتارستان مەملەكەتتەرىنەن ونلاين جانە وففلاين فورماتتا 500-گە جۋىق عالىم قاتىسىپ جاتىر.
ءىس-شارانىڭ نەگىزگى ماقساتى – تۇركولوگيا عىلىمىنىڭ قازىرگى زامانعى دامۋ سيپاتى جانە ونىڭ وزەكتى تۇعىرنامالارى بويىنشا پىكىر الماسۋ. وسى ارقىلى تۇركولوگيانىڭ زاماناۋي تەندەنسيالارىن انىقتاي وتىرىپ، ونىڭ دامۋىنا ىقپال ەتۋ. تۇركولوگيالىق زەرتتەۋلەردى تۇتاستاي جيناقتاي وتىرىپ، ولاردىڭ تەوريالىق، ادىستەمەلىك جانە پراكتيكالىق ءمانىن سارالاۋ بارىسىندا وقۋ ۇدەرىسىندەگى ماڭىزىن قاراستىرۋ.
جيىننىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا ونلاين بايلانىس ارقىلى قوجا احمەت ياساۋي ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وكىلەتتى كەڭەس ءتوراعاسى مۇحيتتين شيمشەك ءسوز باستاپ، قاتىسۋشىلارعا ساتتىلىك تىلەدى.
– سىزدەردى وقۋ وردامىزدىڭ تورىندە، تۇركى الەمىنىڭ رۋحاني استاناسى تۇركىستاندا كورگەنىمە قۋانىشتىمىن! تۇركىستان – قوجا احمەت ياساۋي بابامىزدىڭ رۋحاني مۇراسى قالعان، كۇللى تۇركى جۇرتى قۇرمەت كورسەتكەن كيەلى جەر ەكەنىن بىلەمىز. ال، ءدال وسى قالاداعى ياساۋي بابامىزدىڭ اتىن العان وقۋ وردامىزدىڭ دا ورنى تۋرالى اتاپ وتپەسەك بولمايدى. سەبەبى، بۇل ۋنيۆەرسيتەتتە 40 مەملەكەتتەن كەلگەن تۇركى جاستارى ءبىلىم الادى. بۇگىن ۋنيۆەرسيتەتىمىزدە ءداستۇرلى تۇردە وتەتىن تۇركولوگيا كونگرەسى باستاۋ الدى. كونگرەسس اياسىندا 30-دان استام بەلگىلى عالىم 120 بايانداما وقيدى. ءۇش كۇنگە جالعاساتىن ايتۋلى حالىقارالىق ءىس-شارادا سىزدەرمەن باسقوسۋ – ۇلكەن مارتەبە! كونگرەسكە قاتىسۋشىلارعا ساتتىلىك تىلەيمىن. تۇركولوگيا عىلىمىنا قاتىستى تىڭ يدەيالار مەن ماڭىزدى شەشىمدەر شىعارىلاتىن، بەرەرى مول جيىن وتەدى دەپ سەنەمىن، – دەدى ول.
سونىمەن قاتار جيىندا رەكتور وكىلى م.ا ناجي گەنچ ءسوز الىپ، كونگرەستى وتكىزۋگە اتسالىسقان ازاماتتارعا العىسىن جەتكىزدى.
– تۇركى مەملەكەتتەرىنەن كەلگەن ستۋدەنتتەردىڭ باسىن قوسقان وقۋ وردامىزدا حالىقارالىق تۇركولوگيا كونگرەسىن وتكىزىپ جاتقانىمىزعا قۋانىشتىمىن. 100 مىڭعا جۋىق تۇلەگىمىز بۇگىنگى تاڭدا تۇركى ەلدەرىندە، الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە ءتۇرلى سالادا قىزمەت ەتۋدە. تۇركولوگيا كونگرەسى – وقۋ وردامىزدىڭ تۇلەكتەرى مەن ستۋدەنتتەرىنە بەرگەن ءبىلىمى مەن العا قويعان ۇلكەن ماقساتتارىنىڭ ءبىر كورىنىسى. تۇركولوگيا عىلىمى ماڭىزى جوعارى سالالاردىڭ ءبىرى. سوندىقتان، كونگرەستى وتكىزۋگە اتسالىسقان بارشا ارىپتەستەرىمىزگە، تۇركولوگيا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنا العىس بىلدىرەمىن! – دەدى ول.
ماڭىزدى باسقوسۋدا ۋنيۆەرسيتەتتىڭ عىلىم جانە ستراتەگيالىق دامۋ ۆيسە-رەكتورى ايناش وشيبايەۆا: «تۇركولوگيا كونگرەسى – تەك اكادەميالىق شارا عانا ەمەس، تۇركى دۇنيەسىنەن كەلگەن عالىمداردى ورتاق وي اياسىندا توعىستارىن ماڭىزدى الاڭ. تۇركى دۇنيەسىنىڭ ورتاق جادى مەن بولاشاققا دەگەن كوزقاراسى وسىنداي عىلىمي باسقوسۋلار ارقىلى ارىقاراي بەكي تۇسەدى. بۇگىن وسى جەردە ورتاق ماقسات جولىندا جۇرگەن عالىمداردىڭ كەزدەسۋى وسى مۇراتتىڭ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن كورسەتەدى» دەدى.
سونداي-اق، جيىندا تۇركولوگيا عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، پروفەسسور شاكىر يبرايەۆ تۇركولوگيا كونگرەسىنىڭ تاريحى مەن ماڭىزى تۋرالى تەرەڭىنەن باياندادى. ءىس-شارانىڭ اشىلۋ سالتاناتى پلەنارلىق وتىرىسقا جالعاستى.
ايتا كەتەيىك، كونگرەسس جۇمىسى «تۇركى ءتىلى جانە ادەبيەتى»، «تۇركى مادەنيەتى جانە ونەرى»، «تۇركى تاريحى جانە الەۋمەتتىك-مادەني قۇرىلىمدار»، «تۇركى دۇنيەسى جانە حالىقارالىق قاتىناستار»، «تۇركى تىلدەرىن وقىتۋ جانە ءتىل ساياساتى»، «تۇركى دۇنيەسىندەگى قازىرگى الەۋمەتتىك-ساياسي جانە ەكونوميكالىق دامۋلار» تاقىرىپتارى اياسىندا جۇرەدى. سونىمەن قاتار 24 سەكسيالىق وتىرىس ءوتىپ، عالىمدار تۇركولوگيا سالاسىنا قاتىستى وي-پىكىرلەرىن ورتاعا سالادى.
