تۇركىستان وبلىسىنىڭ اۋدان، قالالارى تۇركىستانعا قاراپ بوي تۇزەيتىنىن ەسكەرسەك، مۇنداعى جۇمىس ساپالى ءارى مازمۇندى بولۋى كەرەك. وبلىس اكىمى دارحان ساتىبالدى اۋدان، قالا اكىمدەرىنىڭ دامۋ تۇجىرىمدامالارىن تىڭداۋدا. 2025-2030 جىلدارعا ارنالعان «ەكونوميكالىق ءوسۋدى قامتاماسىز ەتۋ بويىنشا» ستراتەگيالىق باستامالاردى جۇزەگە اسىراتىن جول كارتاسىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى مەن كورسەتكىشتەرى جانە رەزەرۆتەر، قالانىڭ الەۋمەتتىك ەكونوميكالىق دامۋى تۋرالى تۇركىستان قالاسىنىڭ اكىمى نۇربول تۇراشبەكوۆ ەسەپ بەردءى، دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
تۇركىستاننىڭ دامۋ بارىسى تالقىلانعان ماجىلىستە دارحان ساتىبالدى قالا اكىمىنە ينۆەستيسيا تارتۋ، كاسىپكەرلەرگە قولداۋ كورسەتۋ، تۇرعىندارعا مەملەكەتتىك باعدارلامالار مەن جەڭىلدىكتەر تۋرالى اقپارات بەرۋ، ينفراقۇرىلىمدى جاقسارتۋ بويىنشا جۇمىس اتقارۋدى تاپسىردى. ماجىلىستە شاھاردىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى ورتاعا سالىنىپ، شەشۋ جولدارى تالقىلاندى. ءوڭىر باسشىسى كەمشىلىكتەرگە جەكە-جەكە توقتالىپ، جۇمىس بارىسىنداعى ولقىلىقتاردى ورتاعا سالدى. حالىقپەن العاشقى جارتىجىلدىقتاعى كەزدەسۋلەردە كوتەرىلگەن ماسەلەلەردىڭ ورىندالۋ بارىسى سارالاندى. وبلىس اكىمى شاھاردى جان-جاقتى دامىتۋعا كۇش سالىنىپ، كوگالداندىرۋعا باستى نازار اۋدارۋدى تاپسىردى.
تۇركىستان قالاسى اۋماعىن كوگالداندىرۋ ماقساتىندا قالانىڭ جاسىل قورىن كوبەيتۋ، قايتا قۇرۋ جانە دامىتۋ قازان-قاراشا ايلارىندا اعاش كوشەتتەرىن ەگۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەدى. وسى ماقساتتا، كۇز مەزگىلىندە جالپى 205 000 دانا جاپىراقتى، جەمىستى، بۇتالى اعاشتار ەگىلۋ جوسپارلانۋدا. جاسىل بەلدەۋگە 2 427،5 گا جەر اۋماعى وتكىزىلدى. قوسىمشا 348،5 گا قۇرايتىن جەر بەرۋ جوسپارلانۋدا. جەر تەلىمدەرىنە زەرتتەۋ-زەردەلەۋ جۇمىستارى جۇرۋدە.
– اكىمدەردىڭ جۇمىسى حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىنا بايلانىستى باعالانادى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ الدىمىزعا قويعان مىندەتى – ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ. وسى باعىتتا جان-جاقتى مۇمكىندىكتەردى پايدالانىپ، جۇمىستى جانداندىرۋ كەرەك. ينديكاتورلار ورىندالۋى ءتيىس. تۇركىستان جاسىل جەلەككە ورانعان، حالىق ءۇشىن قولايلى قالا بولۋى ءتيىس. ول ءۇشىن بارلىق مۇمكىندىك بار، – دەدى دارحان ساتىبالدى.
جالپى وڭىرلىك ءونىم كولەمى بيىلعى 7 ايدا 196،4 ملرد.تەڭگەگە جەتىپ، ءوسىم 9،5%-دى قۇرادى. جالپى قالادا ەكونوميكالىق بەلسەندى حالىق سانى 83 مىڭنان اسادى. ەڭبەك ينديكاتورىنداعى نەگىزگى مىندەت – جۇمىسسىزدىق دەڭگەيىن تومەندەتۋ. «وڭىرلىك جۇمىسپەن قامتۋ كارتاسى» اياسىندا تۇراقتى جانە ۋاقىتشا بوس جۇمىس ورىندارىن اشۋ بويىنشا جۇمىستار اتقارىلۋدا. ونىڭ ىشىندە جاڭا جانە سۋبسيديالاناتىن جۇمىس ورىندارىنان بولەك، شاعىن نەسيە جانە مەملەكەتتىك گرانت بەرۋ جۇمىستارى دا قامتىلادى. سونىمەن قاتار كاسىپكەرلىكتى قولداۋ جانە ەڭبەك نارىعىن دامىتۋ باعىتى بويىنشا «باستاۋ بيزنەس» جوباسى 500-دەن اسا ادام سەرتيفيكات الدى. جۇزدەن اسا تۇرعىن كاسىپكەرلىك نەگىزدەرىن وقىعان. سۇرانىسقا يە داعدىلاردى 300-گە جۋىق ادام ونلاين مەڭگەرگەن.
تۇركىستان قالاسىنا ينۆەستيسيا تارتۋ ماقساتىندا ءبىرقاتار جۇمىستار اتقارىلۋدا. قازىرگى تاڭدا ارنايى ەكونوميكالىق ايماعىنان 7 گا جەرگە 200-گە تارتا جاڭا جۇمىس ورنى بار 4 جوبا ىسكە اسىرىلماق. بۇدان بولەك، يندۋستريالدى ايما 11 جوبا ىسكە اسىرىلۋدا. 190 گەكتاردى قۇرايتىن ايماقتا 39 جوبا ورنالاسقان. وندا 1500-دەن اسا ادام جۇمىسپەن قامتىلعان.
بىلتىر قالادا قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ كولەمى 218 ميلليارد تەڭگەگە جەتكەن. جوسپار 13 ميللارد تەڭگەگە ارتىعىمەن ورىندالىپ عانا قويماي، پايدالانۋعا بەرىلگەن تۇرعىن ءۇي سانى دا ارتقان. ياعني، قۇرىلىسى بىتكەن تۇرعىن ۇيلەردىڭ شارشى مەترى 417 مىڭعا جەتىپ، جوسپار 23 مىڭ شارشى مەترگە ارتىعىمەن ورىندالعان. بۇگىندە 16 مىڭنان استام ادام تۇرعىن ۇيگە مۇقتاج اازمات رەتىندە تىركەلگەن. ولاردى باسپانامەن قامتۋ ماقساتىندا 2024-جىلى 1314 پاتەردى ساتىپ الۋ ءۇشىن 30،2 ميلليارد تەڭگە بيۋدجەتتەن قارالعان. ودان بولەك «وتباسىبانك» ارقىلى 3317 پاتەر ساتۋ جوسپارلانعان. بۇگىنگى تاڭدا 2 مىڭنان استام پاتەر ساتىلدى. قالعان پاتەرلەر جىل سوڭىنا دەيىن ساتىلاتىن بولادى.
وبلىس ورتالىعىنىڭ ينفراقۇرىلىمى دا جاقسارىپ كەلەدى. تۇركىستان قالاسىندا اۋىز سۋمەن قامتاماسىز ەتىلگەن. قالادا ورتالىقتاندىرىلعان كارىز جۇيەسىنە قوسىلعان ابونەنت سانى 16 مىڭنان اسىپ، قالا تۇرعىندارىنىڭ 36%-ىن قۇرادى.
سارقىندى سۋ قۇبىرلارى 400 شاقىرىمنان اسادى. قازىرگى تاڭدا قالا اۋماعىندا سارقىندى سۋ جۇيەسىمەن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا 15 نىساننىڭ (11 نىساننىڭ قۇرىلىسى جۇرگىزىلۋدە، 4 نىساننىڭ قۇرىلىسى باستالۋدا) قۇرىلىس جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە.
