تۇركىمەنستانداعى جوقشىلىق: جولدىڭ بويى قىز-كەلىنشەككە تولىپ كەتكەن

Dalanews 30 جەل. 2024 10:29 3772

كەدەيشىلىك پەن ۇزاققا سوزىلعان جۇمىسسىزدىق كەيبىر تۇرىكمەن ايەلدەرىن وتباسىلارىن اسىراۋ ءۇشىن جەزوكشەلىكپەن اينالىسۋعا ءماجبۇر ەتۋدە.  تۇركىمەنستانداعى ازاتلىق راديوسى ۇيات ىسپەن اينالىسقان بىرەر كەلىنشەكتى اڭگىمەگە تارتىپ كوردى. سونىڭ ءبىرى "بالاسى اش بولسا، قانداي انا باسقا سالعانعا كونىپ جايباراقات وتىرا بەرەدى" دەگەندى ايتادى، دەپ جازادى Dalanews.kz.

مارال ەكى كىشكەنتاي بالاسىن اسىراۋ ءۇشىن سەكس-قۇلدىققا جەگىلگەن، دەپ جازادى ازاتلىق راديوسى. قۇلدىق دەمەسكە شارا بار ما؟ وزگە كاسىپ سەكىلدى تاپقانىن مۇندا تولىقتاي قولىنا تيە بەرمەيدى. ال قوعام جەزوكشەنى ادام قۇرلى سانامايدى. 38 جاستاعى مارال بۇگىندەرى وتباسىن جالعىز اسىراۋشىسى، باستاپقىدا مەدبيكە بولعان ول جۇمىستان قىسقارىپ قالعان. ءتورت جىل بۇرىن جەزوكشەلىكپەن اينالىسۋعا ءماجبۇر بولعان.

"كيىم-كەشەك، مەكتەپتىڭ زاتتارىن تۇگەندەمەك تۇگىلى، مەنىڭ بالالارىمنىڭ ءبىر اپتا ىستىق تاماقسىز وتىرعان كەزدەرى بولدى"، - دەيدى مارال (اتى وزگەرتىلگەن).

ەلدىڭ وڭتۇستىك-شىعىسىنداعى تۇرىكمەنگالا قالاسىنىڭ تۋماسى مارال كۇيەۋىنىڭ تۇركياعا اقشا تابۋعا كەتكەنىن ايتادى. ءبىراق ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن جۇبايى وعان اقشا جىبەرۋدى، ونىمەن سويلەسۋدى دوعارعان. مارال جەرگىلىكتى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعىنا تىركەلگەنىمەن، ءبىراق جۇمىسقا تۇرا الماپتى. ول ماقتا القابىنا شىعىپ، ماۋسىمدىق جۇمىسقا جەگىلگەن. جۇمىس اۋىر بولعانىمەن، اقىسى ماردىمسىز. مارال جالعا العان پاتەرىنىڭ اقىسىنا تاپقانى ارەڭ جەتەتىنىن، ال وتباسىنىڭ كۇندەلىكتى جەيتىن تاماعى قارا ءشاي مەن نان بولعانىن ايتادى.

"بىزگە كومەكتەسەتىن ەشكىم جوق. اتا-انام بولسا، قارت ادامدار، ال ەنەمنىڭ دەنساۋلىعى ناشار. مەن بىرنەشە رەت الەۋمەتتىك قىزمەتتەردەن كومەك سۇرادىم، ءبىراق ەشقانداي قولداۋ بولمادى"، - دەيدى مارال.

تۇرىكمەنستاندا جەزوكشەلىككە تىيىم سالىنعان، سوندىقتان بۇل سالادا جۇرگەن قىز-كەلىنشەكتەر ءوز جۇمىسىن وتباسىلارىنان مەيىلىنشە جاسىرۋعا تىرىسادى. مارال كۇنكورۋ ءۇشىن جول بويىنا شىققان جالعىز كەلىنشەك ەمەس، مۇندايلار قاتارى سان مىڭداپ.

"ءبىز جەتىسكەننەن جەزوكشە بولعانىمىز جوق. مۇنداي جاعدايعا شاراسىزدىق الىپ كەلدى ءبىزدى. ەگەر ۇكىمەت بىزگە جۇمىس بەرسە، ەشكىم جەزوكشە بولماس ەدى"، دەپ تۇسىندىرەدى اتىن اتاماۋدى سۇراعان ەلدىڭ وڭتۇستىك-شىعىسىنداعى مارىي ءۋالاياتىنىڭ تۇرعىنى.

سوڭعى جىلدارى جەزوكشەلىك كورىنىسى ۇلعايا تۇسكەن، ويتكەنى ەلدە ءومىر ءسۇرۋ قۇنى كۇرت ءوستى، - دەيدى انونيمدىلىكتى ساقتاۋدى سۇراعان  مارىي جانە لەباپ ءۋالاياتتارىنىڭ تۇرعىندارى. جاس ايەلدەر كليەنتتەرىن، نەگىزىنەن بارلار مەن مەيرامحانالاردان تابادى.

قىزمەتتەردىڭ قۇنى 60 دوللاردان 140 دوللارعا دەيىن. ەگدە جاستاعى ايەلدەر، ادەتتە كليەنتتەردى جۇك كولىكتەرى مەن اۆتوتۇراقتاردان ىزدەيدى. ولاردىڭ الاتىن اقىسى - 15-30 دوللار ارالىعىندا. ولار ءار كەز باسىن قاۋىپ-قاتەرگە تىگەدى: جىنىستىق جولمەن بەرىلەتىن اۋرۋلاردى جۇقتىرىپ الۋ، زورلىق-زومبىلىق پەن ادام ساۋداسىنىڭ قۇربانى بولۋ ىقتيمالدىلىعى.

"كەيبىر تۇتىنۋشىلار الدىن الا كەلىسىلگەن تولەمدى جەمە-جەمگە كەلگەندە تولەۋدەن باس تارتادى. ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرى وتە دورەكى، فيزيكالىق جانە جىنىستىق زورلىق-زومبىلىقتى قولدانادى، ءتىپتى ءبىزدى ساباپ تاستايدى"، - دەيدى لەباپتىق جەزوكشە.

جەزوكشەلىكپەن اينالىساتىندار كۇش ورگاندارى تاراپىنان قاناۋعا، بوپسالاۋعا ۇشىرايتىنىن ايتادى.

مارىي جانە لەباپ ءۋالاياتتارىنىڭ بىرنەشە  قىز-كەلىنشەگىنىڭ ايتۋىنشا، پوليسيا ولاردى ءجيى ۇستاپ الىپ، ماقتا تەرۋگە، باسقا دا اۋىلشارۋاشىلىق جۇمىستارىنا تەگىن جەگەدى.ودان بولەك تۇركىمەنستان بيلىگى ستۋدەنتتەردى، مۇعالىمدەردى جانە باسقا دا مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردى ماقتا تەرۋگە ۇنەمى ماجبۇرلەيدى ەكەن.

"ءبىز [ايماقتىق] پوليسيا مەن پروكۋراتۋرانىڭ جوعارى لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەرىنىڭ قىسىمىنا ءجيى تاپ بولامىز. ءبىزدى ۋچاسكەلەرگە اپارىپ، سوتتامايمىز، ايىپپۇل سالمايمىز، بوساتىپ جىبەرەمىز، ءبىراق "ءبىز سۇراعان كەزدە تەگىن قىزمەتكە دايىن بولىڭدار" دەپ ەسكەرتەدى. سوندىقتان ولار ءار كەز قوڭىراۋ شالعاندا، تەگىن قىزمەتكە بارامىز"، — دەيدى جەزوكشەلەردىڭ ءبىرى. ايەل شەنەۋنىكتەردىڭ اتىن اتامادى.  


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار