مەملەكەت باسشىنىڭ اتاپ وتكەنىندەي قازاقستان ەۋرازيا قۇرلىعىندا ءجۇرىپ جاتقان ۇدەرىستەردىڭ ورتاسىندا بولعانىن قالايدى.
ەلىمىزدىڭ الەمنىڭ وسى بولىگىندەگى ساۋدا جولدارى مەن حالىقارالىق قاتىناستاردى رەتتەۋدە اسا ماڭىزدى ءرول اتقارارىنا ايرىقشا توقتالعان توقايەۆ: "قازاقستاننىڭ بولاشاعى جارقىن بولاتىنىنا سەنىمدىمىن. سول سەبەپتى ەلىمدى ەكونوميكاسى دامىعان، وزىق ەلدەردىڭ قاتارىنا قوسۋ ءۇشىن بار كۇش-جىگەرىمدى جۇمسايمىن.
قازاقستان وسىنداي سىرتقى ساياسات ۇستانسا، تابىسقا جەتەدى. بەيبىتشىلىكتى جاقتاۋ، بارلىق ەلمەن ءتيىمدى دوستىق قاتىناستا بولۋ ءبىزدىڭ تاريحي تاعدىرىمىزعا جازىلعان"، - دەدى.
بۇل تاراپتا كورشىلەس ەلدەرمەن اراداعى دوستىققا ءمان بەرۋ قاجەت، سونىڭ ىشىندە جۇڭگو اسا ماڭىزدى ءرول اتقارادى.
"جۇڭگو ءبىزدىڭ سىرتقى ساياساتىمىزدا اسا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. 2019 جىلى قىركۇيەك ايىندا مەن قىتايعا مەملەكەتتىك ساپارمەن باردىم. ءبىز قحر ءتوراعاسى سي سزينپينمەن ناتيجەلى كەلىسسوز جۇرگىزدىك. حالىقتارىمىزدىڭ ىنتىماقتاستىعىن نىعايتۋ ءۇشىن ەكى جاققا دا ءتيىمدى ساياسات جۇرگىزۋ جونىندە ۋاعدالاستىق.
دەمەك، ءبىز ەكى ەل اراسىنداعى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتى، ماڭگى دوستىقتى نىعايتا ءتۇسۋىمىز كەرەك.
بۇل قازاق حالقىنىڭ مۇددەسىنە، ناقتىراق ايتقاندا، ۇزاقمەرزىمدى مۇددەسىنە تولىق ساي كەلەدى. مەن وسىنداي ساياساتتى بەرىك ۇستانۋعا نيەتتىمىن. جاقىن كورشىمىز – قىتايمەن اراداعى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتىڭ ماڭىزدى ەكەنى ءسوزسىز"، - دەدى توقايەۆ وسى ورايدا.
جۇڭگو ەكونوميكاسى الەمدە ەكىنشى ورىندا تۇرعانىن تىلگە تيەك ەتكەن مەملەكەت باسشىسى تاراپتاردىڭ ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق سالاسىندا كەرەمەت ناتيجەلەرگە قول جەتكىزگەنىن اتاپ ءوتتى.
"سوندىقتان مەن جۇڭگو وركەنيەتىنىڭ بەسىگى سانالاتىن سيان قالاسىنا جاسايتىن الداعى ساپارىمنان ءۇمىتىم مول. بىزگە جاڭا كەلىسىمدەر، جاڭا مامىلەلەر قاجەت.
سەبەبى ءبىز ءبىر ورىندا قالىپ، ناتيجە كۇتىپ وتىرماۋىمىز كەرەك. وسىناۋ كۇردەلى الەمدە ەكونوميكالىق بايلانىستارىمىزدى نىعايتۋعا كۇش سالۋعا ءتيىسپىز. مەن ەكى ەل جاستارىنىڭ ىنتىماقتاستىعى مەن دوستىق قارىم-قاتىناسىن دامىتۋعا نيەتتىمىن. جاس بۋىن ءبىرىن-بىرى جاقسى ءبىلۋى قاجەت"، - دەدى پرەزيدەنت.
ايتا كەتەلىك، بىلتىر قاڭتار ايىندا بەينەبايلانىس فورماتىندا جۇڭگو جانە ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرى باسشىلارىنىڭ ءسامميتى وتكەن ەدى. سودان كەيىن اقپاندا ورتالىق ازيانىڭ ءتورت مەملەكەتىنىڭ باسشىسى بەيجىڭدەگى قىسقى وليمپيادا ويىندارىنىڭ اشىلۋىنا قاتىسقان.
ۇستىمىزدەگى «جۇڭگو – ورتالىق ازيا» ءسامميتى وتەدى.
"تۇڭعىش «جۇڭگو – ورتالىق ازيا» سامميتىنەن نە كۇتەسىز؟" دەگەن ءتىلشىنىڭ ساۋالىنا توقايەۆ بىلاي دەپ جاۋاپ بەردى:
"سيان ءسامميتى ناتيجەلى بولادى دەپ ۇمىتتەنەمىن. جۇڭگو ءبىزدىڭ ايماقتا، ياعني ورتالىق ازيادا وتە ماڭىزدى ءرول اتقارادى. بۇلاي بولۋى زاڭدى دا.
ورتالىق ازيا ەلدەرىندەگى ارىپتەستەرىم قىتايمەن اراداعى قاتىناس بىزگە ءتيىمدى ەكەنىنە كەلىسەدى دەپ ويلايمىن. وسى ىنتىماقتاستىقتى ىلگەرىلەتۋگە ءبىز دە بار كۇش-جىگەرىمىزدى جۇمسايمىز".
سۇحبات بارىسىندا مەملەكەت باسشىسىنا سوڭعى جىلدارى گەوساياساتتىڭ كۇن تارتىبىنەن تۇسپەي تۇرعان تايۆان تۋرالى سۇراق قويىلدى.
"جالپى، بۇكىل الەم مىنا ماسەلەنى انىق ءتۇسىنۋى كەرەك دەپ سانايمىز. ەكى جۇڭگو بولماۋى كەرەك. تايۆان – قىتايدىڭ ءبىر بولىگى. دەمەك، بۇۇ جارعىسىندا بەكىتىلگەن بارلىق مەملەكەتتەردىڭ اۋماقتىق تۇتاستىعى تۋرالى قاعيدات مۇلتىكسىز ساقتالۋعا ءتيىس. بۇل قاعيدات شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ جارعىسى مەن دەكلاراسياسىنا دا ەنگىزىلدى.
سوندىقتان تاعى دا قايتالاپ ايتامىن، ءبىز ءۇشىن تايۆان – قىتايدىڭ ءبىر بولىگى. بۇل انىق. وعان ەشقانداي ءشۇبا كەلتىرمەيمىز"
- دەدى مەملەكەت باسشىسى.
سۇحباتتىڭ سوڭىندا شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ الەۋەتى ءسوز بولىپ، جۇڭگو ءتىلشىسى بيىل شىۇ-عا ءتوراعالىق مىندەتىن قازاقستان قابىلداپ الارىن ەسكە سالدى.
شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ – كەلەشەگىنەن كوپ ناتيجە كۇتتىرەتىن، وتە ىقپالدى ۇيىم ەكەنىن ءمالىم ەتكەن پرەزيدەنت توقايەۆ ۇيىم قۇرىلعان كەزدەن باستاپ وعان قىتايدىڭ زور قولداۋ كورسەتىپ جاتقانىن نازارعا الدى.
"شىۇ ءوز قىزمەتىن 1996 جىلى شانحايدا باستادى. قازاقستاننىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى رەتىندە ۇيىمنىڭ جۇمىسىن باستاۋ راسىمىنە قاتىستىم.
ياعني، شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ قىزمەتىنە قۇرىلعان ساتتەن باستاپ اتسالىسقانىمدى ماقتان تۇتامىن.
ارينە، قازاقستان ۇيىمنىڭ كەلەشەك ءتوراعاسى جانە وسى ۇيىمعا مۇشە ەلدەر ءسامميتىن ۇيىمداستىرۋشى مەملەكەت رەتىندە شىۇ-نىڭ الەۋەتىن ارتتىرۋ ءۇشىن قولدان كەلگەننىڭ ءبارىن جاسايدى. بۇعان دەيىن ايتقانىمداي، بۇل ۇيىم – الەمدە وتە تانىمال ءارى ىقپالدى"، - دەدى ول.
