Toqaev: "Qytaı bizdiń syrtqy saıasatymyzda asa mańyzdy ról atqarady"

Dalanews 12 mam. 2023 15:32 840

Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Qytaıdyń CCTV telearnasyna suhbat berdi. Dalanews.kz suhbattyń eleýli tustaryn oqyrman nazaryna usynady.

Memleket basshynyń atap ótkenindeı Qazaqstan Eýrazıa qurlyǵynda júrip jatqan úderisterdiń ortasynda bolǵanyn qalaıdy.

Elimizdiń álemniń osy bóligindegi saýda joldary men halyqaralyq qatynastardy retteýde asa mańyzdy ról atqararyna aıryqsha toqtalǵan Toqaev: "Qazaqstannyń bolashaǵy jarqyn bolatynyna senimdimin. Sol sebepti elimdi ekonomıkasy damyǵan, ozyq elderdiń qataryna qosý úshin bar kúsh-jigerimdi jumsaımyn.

Qazaqstan osyndaı syrtqy saıasat ustansa, tabysqa jetedi. Beıbitshilikti jaqtaý, barlyq elmen tıimdi dostyq qatynasta bolý bizdiń tarıhı taǵdyrymyzǵa jazylǵan", - dedi.

Bul tarapta kórshiles eldermen aradaǵy dostyqqa mán berý qajet, sonyń ishinde Qytaı asa mańyzdy ról atqarady.


"Qytaı bizdiń syrtqy saıasatymyzda asa mańyzdy ról atqarady. 2019 jyly qyrkúıek aıynda men Qytaıǵa memlekettik saparmen bardym. Biz QHR Tóraǵasy Sı Szınpınmen nátıjeli kelissóz júrgizdik. Halyqtarymyzdyń yntymaqtastyǵyn nyǵaıtý úshin eki jaqqa da tıimdi saıasat júrgizý jóninde ýaǵdalastyq.

Demek, biz eki el arasyndaǵy strategıalyq seriktestikti, máńgi dostyqty nyǵaıta túsýimiz kerek.

Bul qazaq halqynyń múddesine, naqtyraq aıtqanda, uzaqmerzimdi múddesine tolyq saı keledi. Men osyndaı saıasatty berik ustanýǵa nıettimin. Jaqyn kórshimiz – Qytaımen aradaǵy strategıalyq seriktestiktiń mańyzdy ekeni sózsiz", - dedi Toqaev osy oraıda.

Qytaı ekonomıkasy álemde ekinshi orynda turǵanyn tilge tıek etken Memleket basshysy taraptardyń ekonomıkalyq yntymaqtastyq salasynda keremet nátıjelerge qol jetkizgenin atap ótti. 


"Sondyqtan men Qytaı órkenıetiniń besigi sanalatyn Sıan qalasyna jasaıtyn aldaǵy saparymnan úmitim mol. Bizge jańa kelisimder, jańa mámileler qajet.




Sebebi biz bir orynda qalyp, nátıje kútip otyrmaýymyz kerek. Osynaý kúrdeli álemde ekonomıkalyq baılanystarymyzdy nyǵaıtýǵa kúsh salýǵa tıispiz. Men eki el jastarynyń yntymaqtastyǵy men dostyq qarym-qatynasyn damytýǵa nıettimin. Jas býyn birin-biri jaqsy bilýi qajet", - dedi Prezıdent.

Aıta ketelik, byltyr qańtar aıynda beınebaılanys formatynda Qytaı jáne Ortalyq Azıa memleketteri basshylarynyń samıti ótken edi. Sodan keıin aqpanda Ortalyq Azıanyń tórt memleketiniń basshysy Beıjińdegi Qysqy Olımpıada oıyndarynyń ashylýyna qatysqan.

Ústimizdegi «Qytaı – Ortalyq Azıa» samıti ótedi.

"Tuńǵysh «Qytaı – Ortalyq Azıa» samıtinen ne kútesiz?" degen tilshiniń saýalyna Toqaev bylaı dep jaýap berdi:

"Sıan samıti nátıjeli bolady dep úmittenemin. Qytaı bizdiń aımaqta, ıaǵnı Ortalyq Azıada óte mańyzdy ról atqarady. Bulaı bolýy zańdy da.

Ortalyq Azıa elderindegi áriptesterim Qytaımen aradaǵy qatynas bizge tıimdi ekenine kelisedi dep oılaımyn. Osy yntymaqtastyqty ilgeriletýge biz de bar kúsh-jigerimizdi jumsaımyz".

Suhbat barysynda Memleket basshysyna sońǵy jyldary geosaıasattyń kún tártibinen túspeı turǵan Taıvan týraly suraq qoıyldy.

"Jalpy, búkil álem myna máseleni anyq túsinýi kerek dep sanaımyz. Eki Qytaı bolmaýy kerek. Taıvan – Qytaıdyń bir bóligi. Demek, BUU Jarǵysynda bekitilgen barlyq memleketterdiń aýmaqtyq tutastyǵy týraly qaǵıdat múltiksiz saqtalýǵa tıis. Bul qaǵıdat Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń Jarǵysy men deklarasıasyna da engizildi.

Sondyqtan taǵy da qaıtalap aıtamyn, biz úshin Taıvan – Qytaıdyń bir bóligi. Bul anyq. Oǵan eshqandaı shúbá keltirmeımiz"


- dedi Memleket basshysy.

Suhbattyń sońynda Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń áleýeti sóz bolyp, Qytaı tilshisi bıyl SHYU-ǵa tóraǵalyq mindetin Qazaqstan qabyldap alaryn eske saldy.

Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń – kelesheginen kóp nátıje kúttiretin, óte yqpaldy uıym ekenin málim etken prezıdent Toqaev uıym qurylǵan kezden bastap oǵan Qytaıdyń zor qoldaý kórsetip jatqanyn nazarǵa aldy.

"SHYU óz qyzmetin 1996 jyly Shanhaıda bastady. Qazaqstannyń Syrtqy ister mınıstri retinde uıymnyń jumysyn bastaý rásimine qatystym.

Iaǵnı, Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń qyzmetine qurylǵan sátten bastap atsalysqanymdy maqtan tutamyn.


Árıne, Qazaqstan uıymnyń keleshek tóraǵasy jáne osy uıymǵa múshe elder samıtin uıymdastyrýshy memleket retinde SHYU-nyń áleýetin arttyrý úshin qoldan kelgenniń bárin jasaıdy. Buǵan deıin aıtqanymdaı, bul uıym – álemde óte tanymal ári yqpaldy", - dedi ol.

Usynylǵan
Sońǵy jańalyqtar