بۇل تۋرالى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپايەۆ ايتتى دەپ حابارلايدى Dalanews.kz.
ساراپشىنىڭ پىكىرىنشە، اقوردا وسىدان قورقادى. رەسەيمەن ارازدىقتىڭ سوڭى ۇرىس-كەرىس پەن ايعاي-شۋعا ۇلاسۋىنان قاۋىپتەنەدى.
توقايەۆتىڭ كۇنى كەشەگى سۇحباتى دا وسى سەنارييدىڭ الدىن-الۋ ءۇشىن، سوڭعى كەزدەرى كورشىسىنە قاتىستى كۇدىگى قويۋلانا تۇسكەن كرەملدىڭ كوڭىلىن اۋلاۋ ءۇشىن جاسالعان امال-ايلا.
«رەسەي-24» ارناسىنا كولەمدى سۇحبات بەرگەن مەملەكەت باسشىسى «قازاقستاننىڭ ەۋرازيالىق وداق پەن ۇقشۇ قاتارىنان شىعۋعا تالپىنبايتىنىن» مالىمدەگەن ەدى.
«ەكس-پرەزيدەنت نازاربايەۆ ەلدى رەسەيدىڭ قاقپانىنا ءتۇسىرىپ كەتتى. قۇي باتپاققا باتىرىپ، تىعىرىققا تىرەپ كەتتى. قازاقستان «ورىس الەمى» دەيتىن ايۋدىڭ اپانىنا ءوزى بارىپ ءتۇستى. توقايەۆ وسى تۇزاقتان قۇتىلار جول تابا الماي اۋرەلەنىپ ءجۇر. رەسەيدىڭ ۋىسىنان شىعۋعا تالپىنار بولسا، كرەملمەن بەت جىرتىسۋعا تۋرا كەلەدى. اقوردا اشىق كەتىسۋگە ءازىر ەمەس.
ءقازىر قولدان كەلەرى ماسكەۋمەن كەلىسسوز جۇرگىزەتىن قازاقستاندىق ديپلوماتتاردىڭ ساپالىق قۇرامىن شىڭداۋ. انتيرەسەيلىك سانكسيالاردىڭ شالىعى بىزگە دە ءتيىپ كەتپەيتىندەي، ەلدىڭ ۇلتتىق مۇددەسىن جاتا-جاستانا قورعايتىن «كەلىسسوزشىلەر» كومانداسىن جاساقتار بولساق، مۇنىڭ ءوزى جارىم-جارتىلاي جەڭىس»، – دەيدى ساتپايەۆ.
ءبىراق، مۇندا دا بارىنشا ساقتىق كەرەك. ءار قادامىڭدى جەتى رەت ولشەپ، ءبىر رەت كەسكەن ءجون. وداقتاسىنىڭ ءاربىر ارەكەتىنەن استار ىزدەيتىن كرەملدىڭ كۇدىگىن كۇشەيتپەۋ ءۇشىن تىزگىن تارتاتىن، توقتايتىن جەرىڭدى بىلۋگە ءتيىسسىڭ. قازاقستان «ەكى تۇيەنىڭ ورتاسىندا شىبىن ولەدىنىڭ» كەبىن كيمەۋى قاجەت.
كرەمل كوسەمى قازاقستاننىڭ باتىستىڭ قۇندىلىقتارىن قابىلداپ، دەموكراتياعا بەت بۇرعانىن كورىپ، ءبىلىپ وتىر. سانكسيالار بۇگىن، ەرتەڭ الىنبايدى. كەرىسىنشە، كۇشەيە تۇسەدى. «ورىس الەمىنىڭ» ءورىسى تارىلعان سايىن، ءپۋتيننىڭ پارانوياسى اسقىنىپ، اق ورداعا بەيتاراپ پوزيسيا ۇستانۋ قيىنداي تۇسەدى.
ءسوي دەگەن ساتپايەۆ:
«توقايەۆ كەشەگى سۇحباتىندا سيللا مەن حاريبدانى مىسالعا كەلتىردى. گرەكتىڭ ەجەلگى اڭىزىن ەسكە تۇسىرگەن بولساڭىز، سيللامەن شايقاستا وديسسەي جاساعىنىڭ تەڭ جارتىسىنان ايىرىلعان ەدى. تەڭىز قۇبىجىعى وديسسەي ساربازدارىن شايناماي جۇتقان ەدى...
قازاقستان پرەزيدەنتى ارنايى قاتىسقان پەتەربور ەكونوميكالىق فورۋمىنىڭ اتاۋى دا («جاڭا الەم – جاڭا مۇمكىندىكتەر») رەسەي اگرەسسياسىنىڭ ۋكراينامەن تولاستامايتىنىن اڭعارتىپ تۇرعانداي. «ورىس الەمى» بەتپەردەسىن سىپىرىپ تاستادى. وتىز جىل بويى ىشتەن تىنىپ كەلگەن ورىس ءشوۆينيزمى ءپۋتيننىڭ تۇسىندا قايتادان باس كوتەردى.
ماسكەۋ كييەۆپەن شەكتەلمەيدى. ءپۋتيننىڭ ارانى اشىلىپ كەتتى. قىزىل يمپەريانى ءتىرىلتۋدى كوكسەيتىن رەسەي ءبىر كەزدەرى سوۆەت ۇكىمەتىنىڭ قۇرامىندا بولعان كەز-كەلگەن ەلگە تۇتقيىلدان باسىپ كىرۋى، شاپقىنشىلىق جاساۋى مۇمكىن.
كرەمل مۇنى «تاريحي تۇرعىدان ورىس حالقىنا تيەسىلى اۋماقتى كەرى قايتارۋ» دەپ اتاپ، استامشىل، سۇعاناق ساياساتىن اقتاپ الۋدىڭ ۇگىت-ناسيحاتىن جۇرگىزەدى. بوگدە ەلگە تۇمسىق تىعۋ رەسەي ءۇشىن، ورىس حالقى ءۇشىن تاڭسىق ەمەس. ورتا عاسىردىڭ ولشەمىمەن ويلايتىن اۋديتوريانىڭ ايىزىن قاندىرۋ ءۇشىن پۋتين ءالى نەبىر سۇمدىققا بارادى.
الدىمەن گرۋزيا، كەيىن ۋكراينا، مولدوۆا... وسى وتىز جىلدا توڭىرەگىندەگى كورشى-قولاڭعا قىرعيداي ءتيدى. «ورىس الەمىنىڭ» بۇعاۋىنان بوساعىسى كەلگەن ەلدەر رەسەي اگرەسسياسىنا ۇشىرادى»، – دەيدى.
ساراپشىنىڭ ايتۋىنشا قازاقستان بيلىگى بۇل جاعدايدان ساباق العان، سول سەبەپتى دە كرەملمەن قىرعي-قاباق بولعاندى قالامايدى. دەسە دە، ءپۋتيننىڭ باسقىنشى ساياساتىن تەجەپ، بەتىن قايتاراتىن كەڭىستىك، كۇش بار. ول – تۇركى الەمى، تۇركى وركەنيەتى.
ايماقتاعى گەوساياسي بالانستى ساقتاۋعا اقوردا تۇركى ەلدەرىن، سونىڭ ىشىندە انكاراعا ارقا سۇيەۋى كەرەك. تۇركى ەلدەرىمەن اراداعى ەكونوميكالىق ءھام اسكەري-ساياسي ارىپتەستىكتى جەدەلدەتىپ جەتىلدىرۋ قاجەت.
«ورتا ازيا ەلدەرى ءبىر جۇدىرىققا جۇمىلعاندا عانا رەسەيدىڭ اگرەسسياسىنا توتەپ بەرەتىن يممۋنيتەت قالىپتاسادى»، – دەيدى ساتپايەۆ.
ازىرلەگەن، دۋمان بىقاي
