"سۇلەيمەنوۆكە ۋكرايناداعى ءتىل ساياساتى ۇنامايدى!". ول ورىس ءتىلىنىڭ قاعاجاۋ كورگەنىنە قارسى

Dalanews 23 مام. 2022 10:46 662

بۇگىن الماتى قالاسىندا ولجاس سۇلەيمەنوۆ باستاعان باستاماشىل توپ باسپا ءسوز جيىنىن وتكىزىپ، "قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى" پارتياسىن قايتا تىرىلتەتىنىن جاريالادى. ءوز كەزەگىندە پارتيا جەتەكشىسى ۋكراينادا ورىس ءتىلىنىڭ قاعاجاۋ كورگەنىنە نارازى ەكەنىن اشىپ ايتتى.

1990 جىلداردا ءوزى باسقارعان پارتيانى قايتا جاڭعىرتاتىنىن ايتقان ولجاس سۇلەيمەنوۆ قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ ساياسي رەفورمالارىن قولدايتىنىن مالىمدەدى.

باستاماشىل توپ ىشىندەگى پارلامەنت سەناتىنىڭ بۇرىنعى دەپۋتاتى ومارحان وكسىكبايەۆتىڭ سوزىنشە، "تىركەلمەگەن پارتيا ءقازىردىڭ وزىندە "ەرتەلى-كەش كىنالىنى ىزدەپ، سىناي بەرمەي العا باساتىن، مەملەكەتتى نىعايتاتىن باعدارلاما جاساپ قويعان. ەندى پارتيا قۇجاتتارىن ادىلەت مينيسترلىگىنە جىبەرۋ عانا قالعان".

جيىن كەزىندە ولجاس سۇلەيمەنوۆ كەلەشەكتە قازاقستاندا ورىس ءتىلىنىڭ ستاتۋسى تۋرالى ماسەلەسى كوتەرىلۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتتى.

– ءبىز ءقازىر ۋكراينادا نە بولىپ جاتقانىن كورىپ وتىرمىز. 2014 جىلى ۋكراينانىڭ دارىنسىز باسشىلارى ۋكراين ءتىلىن عانا زاڭدى ءتىل دەپ جاريالادى، ورىس ءتىلىن زاڭسىز ءتىل دەدى. سونىڭ ناتيجەسىندە ۋكراينا شىن مانىنە كەلگەندە مەملەكەتتىگىنەن ايىرىلىپ قالدى، – دەدى ول.


"قازاقستان حالىق كونگرەسى" پارتياسى العاش رەت 1991 جىلى كۇزدە قۇرىلىپ، وعان ولجاس سۇلەيمەنوۆ پەن مۇحتار شاحانوۆ تەڭ ءتوراعا بولعان. ولار پارتيانى ليبەرال-دەموكراتيالىق قۇندىلىقتاردى قولدايتىن كۇش رەتىندە سيپاتتاعان.

1993 جىلى مۇحتار شاحانوۆ پارتيانىڭ تەڭ ءتوراعاسى قىزمەتىنەن كەتىپ، قازاقستاننىڭ قىرعىزستانداعى ەلشىسى قىزمەتىنە اۋىستى. ولجاس سۇلەيمەنوۆ 1994 جىلى "بيلىككە كونسترۋكتيۆتى وپپوزيسياعا كوشەتىنىن" مالىمدەپ، قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ رەفەرەندۋم ارقىلى ءوز وكىلەتىن ۇزارتقىسى كەلەتىن ارەكەتىن سىنادى.

"رەفەرەندۋمىن پايدالانىپ، پرەزيدەنت ءوز مانداتىن تاعى دا ۇزارتپاقشى. ءسىرا، ءوز بيلىگىندەگى سايلاۋ ماشيناسىنىڭ ءمۇلت كەتپەيتىن مەحانيزمىنە سەنەتىن بولار. ارينە، 1991 جىلعى سايلاۋداعىداي 99 پروسەنت دەپ جار سالۋدىڭ ىڭعايسىز ەكەنىن پرەزيدەنت كومانداسى سەزەدى. حالىق بۇعان سەنبەيدى، ويتكەنى رەسپۋبليكانى تالاۋ مەن قايىرشىلىققا دۋشار ەتكەن پرەزيدەنت ساياساتىنا كوپشىلىگى قارسى داۋىس بەرەدى" دەدى ول 1994 جىلى قاراشادا شەتەلدىك اقپارات قۇرالدارىنىڭ بىرىنە بەرگەن سۇحباتىندا.

1996 جىلى وتۋگە ءتيىس پرەزيدەنت سايلاۋىنا كانديداتۋراسىن ۇسىنۋعا ءازىر ەكەنىن ايتقان ولجاس سۇلەيمەنوۆ 1995 جىلى يتالياعا ەلشى بولىپ كەتتى. سودان كەيىن قازاقستاننىڭ حالىق كونگرەسى پارتياسى ساياسات ساحناسىنان شىعىپ قالعان.

2010 جىلى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ وكىلەتتىگىن 2020 جىلعا دەيىن رەفەرەندۋم ارقىلى ۇزارتۋ جونىندەگى باستاماشىل توپتىڭ ۇندەۋىنە قول قويىپ، ونىڭ وكىلەتىن سايلاۋسىز سوزۋدى جاقتاعان ولجاس سۇلەيمەنوۆ قازاقستان حالقىن نۇرسۇلتان نازاربايەۆتى قولداۋعا شاقىرىپ كەلدى.


بيىل 86 جاسقا تولاتىن سۇلەيمەنوۆ قاڭتار وقيعاسىنان كەيىن نازاربايەۆتى سىناپ، ونى قازاقستان كونستيتۋسياسىندا "تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ نەگىزىن سالۋشى" دەپ كورسەتۋگە قارسىلىق ءبىلدىردى.

كەيىنگى كەزدەرى قازاقستاندا جاڭا ساياسي پارتيا قۇرۋ جونىندە باستامالار جيىلەگەن. ءبىرقاتار ساياساتكەرلەر "ەل مەن جەر"، "ءبىزدىڭ تاڭداۋ" ساياسي پارتيالارىن قۇراتىنىن مالىمدەگەن. ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، ءقازىر "ەل تىرەگى"، "نامىس"، "بايتاق"، "حالىق دەربەستىگى" پارتيالارى تىركەۋ شارتىن ورىنداۋعا كىرىسكەن.

ادىلەت مينيسترلىگى "العا قازاقستان" وپپوزيسيالىق پارتياسىن قۇرۋ باستاما توبىنىڭ قۇجاتىن تىركەۋدەن باس تارتقان. بۇعان دەيىن بىرنەشە رەت تىركەلە الماعانىن مالىمدەگەن "قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق پارتياسىنىڭ" جەتەكشىسى جانبولات ماماي وزىنە قوزعالعان ەكى قىلمىستىق ءىس بويىنشا ( “بيلىك وكىلىن قورلاۋ” جانە “جالعان اقپارات تاراتۋ”) قاماۋدا وتىر. ونىڭ جاقتاستارى تاعىلعان ايىپتىڭ ساياسي استارى بار دەپ ەسەپتەيدى.

ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار