سوروس: "باتىس شىڭجاڭداعى جاعدايدى سي ءسزينپيننىڭ بەتىنە باسۋى كەرەك"

Dalanews 16 اقپ. 2020 18:30 974

«باتىس وركەنيەتى قىتايدان ەسكەن ءقاۋىپتىڭ قانشالىقتى قاتەرلى ەكەنىن تولىققاندى باعالاي الماۋدا» دەيدى ايگىلى قارجىگەر، فيلانتروپ دجوردج سوروس.

«سي سزينپين – ديكتاتور. ول بۇگىنگى تەحنولوگيانى پايدالانىپ جۇڭگو قوعامىنا قۇلدىق قامىتىن كيگىزگىسى كەلەدى.  ال ەۋرووداق قىتايدى ماڭىزدى بيزنەس ارىپتەس كورەدى.

قازىرگى جۇڭگو باسشىسى ورناتقان جۇيە، وسى جۇيەنىڭ باعىت-باعدارى باتىستىڭ قۇندىلىقتارىنا قاراما-قايشى»، – دەيدى سوروس.

ايتۋىنشا ءازىر بەيجىڭمەن دوستاستۋعا بريتانيا ەلدەن ەرەك قۇلشىنىپ ءجۇر.


«پرەمەر بوريس دجونسوننىڭ ەسىل-دەرتى ۇلىبريتانيانى ەۋرووداقتان ءبىرجولاتا قول ءۇزدىرىپ، وسى وداقتىڭ ەرەجەسىنە باعىنبايتىن ەركىن نارىق ەكونوميكاسىن قۇرۋ. بۇل ونىڭ قولىنان كەلە قويۋى نەعايبىل. بۇيتەر بولسا ەۋرووداق بۇعان جاۋاپ-شارا قابىلدايدى.

بريتانيا قىتايمەن ىسكەرلىك ارىپتەستىك ورناتۋعا مۇددەلى. 2010-2016 جىلدارى ەكس-قارجى ءمينيسترى دجوردج وسبورن نەگىزىن قالاپ كەتكەن ارىپتەستىكتى قايتا قالپىنا كەلتىرۋگە دامەلى»، – دەيدى ول.

ونىڭ پىكىرىنشە قىتايدىڭ تابەتىن تەجەپ وتىرعان بىردەن-بىر ەل – اقش.


"ترامپ اكىمشىلىگى قىتايدى ستراتەگيالىق قارسىلاس دەپ تانىدى. وسى ەلدىڭ تەحنولوگيالىق الىبى Huaweiء-دى جانە تاعى بىرنەشە جۇڭگو كومپانياسىن امەريكالىق فيرمالارعا ۇكىمەت رۇقساتىنسىز الىس-بەرىس ورناتۋعا تىيىم سالىنعان "ۇيىمدار تىزىمىنە" ەنگىزدى.

ءبىر اتتەگەن-ايى ترامپتىڭ سوزىندە ءپاتۋا بولماي تۇر. سي سزينپينمەن ساۋدالاسىپ، وزدەرى قابىلداعان زاڭدى وزدەرى بىرنەشە رەت بۇزدى.

Huaweiء-دى ىلگەرىدە ايتقان «ۇيىمدار تىزىمىنە» ەنگىزگىزگەلى ساۋدا مينيسترلىگى جۇڭگو كومپانياسىنا قوسىمشا جابدىقتار جەتكىزەتىن امەريكالىق فيرمالارعا قيىندىق تۋعىزباۋ ءۇشىن Huawei-گە ۋاقىتشا رۇقسات بەردى (ءۇش ايعا دەيىن).

Huawei – ەرەكشە كومپانيا. ونىڭ نەگىزىن قالاعان جەن چجەنفەي قىتايدىڭ حالىقتىق ازات ەتۋ ارمياسىندا ينجەنەرلەر ساپىندا بولدى، كەيىننەن ءدال وسى ارميا چجەنفەيدىڭ العاشقى تاپسىرىس بەرۋشىسى اتاندى.

Huaweiء-دىڭ قابىرعاسى قالانعان 1987 جىلى قىتايدىڭ قاجەتىنە جارايتىن تەحنولوگيا تۇگەلدەي سىرتتان تاسىمالداناتىن.  جەننىڭ ماقساتى جەرگىلىكتى ماماندار كۇشىمەن شەتەلدىك تەحنولوگيانى قىتايدىڭ وزىندە ءوندىرۋ-تۇعىن. ول بۇل ماقساتىنا جەتتى.

1993 جىلى Huawei تەلەفون ستانسيالارىنا ارنالعان قۋاتتى قۇرىلعى جاساپ شىعاردى. ارتىنشا قىتايدىڭ حالىقتىق ازات ەتۋ ارمياسىنان تاپسىرىس ءتۇسىپ، كومپانيا العاشقى ۇلتتىق تەلەكوممۋنيكاسيا جەلىسىن جۇرگىزۋگە كىرىستى.

1996 جىلى مەملەكەت جەرگىلىگى تەلەكوممۋنياسيالىق قۇرىلعىلار وندىرەتىن كومپانيالاردى شەتەلدىك باقتالاستارىنان قورعايتىن مەم.باعدارلاما قابىلدادى. بۇل دا Huaweiء-دى قولداۋعا باعىتتالعان شارا-تىن.

2005 جىلى Huawei كومپانياسىنىڭ ەكسپورتقا شىعاراتىن ءونىم كولەمى ەل ىشىندەگى تابىسىنان اسىپ ءتۇستى. 2010 جىلى Fortune جۋرنالى Huaweiء-دى الەمنىڭ ۇزدىك 500 كومپانياسىنىڭ تىزىمىنە ەنگىزدى.

جۇڭگو بيلىگىنە سي سزينپين كەلگەلى Huawei ءبىرجولاتا باس ەركىنەن ايىرىلدى. اۆتونوميا دەگەن اتى عانا قالدى. باسقا دا جۇڭگو كومپانيالارى سەكىلدى ول كوممۋنيستىك پارتيانىڭ بۇيرىعىن ورىنداۋى ءتيىس.


2017 جىلعا دەيىن بۇل ءسوز جۇزىندەگى ۋاعدالاستىق رەتىندە ساقتالىپ كەلدى، ءدال وسى جىلى «ۇلتتىق بارلاۋ» تۋرالى زاڭ قابىلدانىپ، جۇڭگو كومپانيالارىنىڭ بارلىعى رەسمي تۇردە كومپارتياعا باعىندى.

كوپ ۇزاماي Huaweiء-دىڭ قىزمەتكەرى پولشادا تىڭشىلىقپەن اينالىستى دەگەن داۋعا قالدى. كومپانيانى تىڭشىلىقپەن اينالىستى دەپ تاعى بىرنەشە ەل ايىپتادى.

ءازىر باتىس ءۇشىن تىڭشىلىقتان كەلىپ-كەتەر بالەندەي ءقاۋىپ جوق.

ەۋروپانىڭ نەگىزگى ينفراقۇرىلىمدارى جۇڭگو تەحنولوگياسىنا تۇگەلدەي تاۋەلدى بولىپ قالسا استامشىلدىق مەن بوپسالاۋدىڭ كوكەسىن سوندا كورەمىز.

سي سزينپين باسشىلىق ەتەتىن قازىرگى جۇڭگو باتىستىڭ عاسىرلار بويى قۇندىلىقتارىن قاتەر ءتوندىرىپ تۇر. كورمەس تۇيەنى دە كورمەس... ەۋروپاداعى جەتەكشى ەلدەر قىتايدان كەلەتىن كەسەلدى تولىققاندى باعالاي الماۋدا.

ەۋرووداقتى قىتايعا قاراعاندا كليماتتىڭ وزگەرۋى كوبىرەك تولعاندىرادى. ەۋروپا ەلدەرىنى ءوز ىشىندە اۋىزبىرشىلىك جوق. اقش-پەن قويىن-قولتىقتاسىپ سي ءسزينپيندى تەجەۋدىڭ ورنىنا، جۇڭگو باسشىسىنىڭ كوڭىلىن تاۋىپ اۋرە.

5G جەلىسىندە Huawei-گە قارسى تۇرۋ باتىسقا Ericsson جانە Nokia كومپانيالارىن «ءتىرىلتىپ»، ولاردىڭ باسەكەلەس رەتىندەگى نارىقتاعى ورنىن نىعايتۋ كەرەك.


بيىلدىڭ قىركۇيەگىندە سي سزينپين ەۋرووداقتاعى 27 ەلدىڭ مەملەكەت جانە ۇكىمەت باسشىلارىمەن لەيپسيگتەگى ەو-قىتاي الاڭىندا جۇزدەسەدى.

ەۋروپالىقتار، سەندەرگە ەسكەرتەم، ەگەر سي ءسزينپيننىڭ تيبەتتەگى، شىڭجاڭداعى جانە گونگونكتەگى ادام قۇقىعىن اياققا تاپتاعان بىلىعىن بەتىنە باسپاساڭدار ەرتەڭگى كۇنى وڭباي وكىنەسىڭدەر. بۇل ءتىلىن تىستەپ قالعان باتىس وركەنيەتىنىڭ سۇيەگىنە تاڭبا، ال جۇڭگو باسشىسىنىڭ ساياسي جەڭىسى بولادى.

سي سزينپين كوروناۆيرۋستى اسقىندىرىپ الدى. بيلەۋشى رەتىندە كەشىرىلمەيتىن قاتەلىك جىبەردى. ونىڭ باسقارۋشىلىق قابىلەتىنىڭ تىم تومەن ەكەنىن جۇڭگو قوعامى بەسكە ءبىلىپ وتىر، ساياسي بيۋرو دا سي ءسزينپيننىڭ ىسكە العىسىز باسشى ەكەنىن مويىنداۋى كەرەك.

ال باتىس ساياسي مانسابىن ساقتاپ قالعىسى كەلەتىن قازىرگى جۇڭگو باسشىسىنا سانالى تۇردە قول ۇشىن سوزباۋى ءتيىس» – دەيدى سوروس.

ازىرلەگەن، دۋمان بىقاي




ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار