شۋلىقتار ءتاتتى ءتۇبىر ەگۋدى جاقسى بىلەدى

Dalanews 18 مام. 2019 06:28 897

سوڭعى جىلدارى نارىقتاعى سۇرانىستىڭ وسۋىنە بايلانىستى اۋداندارداعى قانت قىزىلشاسى القاپتارىن ۇلعايتۋ قاجەتتىلىگى دە تۋىنداپ وتىر. وسىعان بايلانىستى، وبلىس اكىمى اسقار مىرزاحمەتوۆ وڭىرىمىزگە قاراستى ءبىرقاتار اۋداندارعا بەلگىلەنگەن ارنايى مەجە قويعان بولاتىن. ماسەلەن، وبلىس ورتالىعىنان شالعاي ورنالاسقان شۋ اۋدانى بيىلعى جىلى 1500 گەكتار جەرگە بالتامىر ەگۋى قاجەت.

اۋدان اكىمدىگى اۋىلشارۋاشىلىعى ءبولىمىنىڭ بەرگەن مالىمەتىنە سەنسەك، ۇستىمىزدەگى جىلى اۋداندا 1560 گەكتارعا قانت قىزىلشاسى ەگىلەدى ەكەن. ونىڭ ەڭ كوبى ەسكى شۋ اۋىلدىق وكرۋگىندەگى «قىزىلشا» جاۋاپكەرشىلىگى شەكتەۋلى سەرىكتەستىگىنە تيەسىلى. ايتا كەتۋ كەرەك، اۋدان اۋماعىنان ۇلكەن قانت زاۋىتىن سوعۋدى كوزدەپ وتىرعان سەرىكتەستىك شيكىزات ماسەلەسىن وڭتايلى شەشۋ ءۇشىن وزدەرى دە ءتاتتى ءتۇبىر ەگۋمەن اينالىسۋدا. «اۋدانعا قانت قىزىلشاسىن ەگۋ ءۇشىن بىلتىر كۇزدە 300 گەكتار جەردى دايىندادىق. بۇگىنگى تاڭدا 40-قا جۋىق ينجەنەر، وپەراتور، اگرونومدار مەن اۋىلشارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى 20 تەحنيكا تىنىمسىز ەڭبەك ەتۋدە. بۇنىڭ ءبارى قۇرىلىس جۇمىستارى بيىل باستالاتىن قانت زاۋىتىن شيكىزاتپەن قامتۋدىڭ قامى. ال، زاۋىت پايدالانۋعا بەرىلگەنگە دەيىن شيكىزاتتى مەركى اۋدانىنداعى قانت زاۋىتىنا وتكەرەتىن بولامىز. البەتتە، ءوز كاسىپورنىمىز ىسكە قوسىلعاندا ەگىلەتىن ءتاتتى ءتۇبىر كولەمىن 2-3 ەسەگە كوبەيتپەكپىز» - دەيدى «قىزىلشا» ءجشس-نىڭ وندىرىستىك ديرەكتورى باعدات بەلگىبايەۆ.

قانت قىزىلشاسىن ەگۋ جۇمىستارىن ءساۋىر ايىنىڭ باسىندا باستاعان سەرىكتەستىك بۇگىنگى كۇنى 306 گەكتار جەردى تولىعىمەن يگەرگەن. ولار 300 گەكتارعا نەمىستىڭ «اكاسيا» جانە «ۆيوريكا» سىندى تۇقىمىن ەگىپ، قالعان 6 گەكتار اۋماققا وزدەرىنىڭ زەرتحاناسى ءۇشىن وزگە دە تۇقىمداردى ەگىپتى. اتالمىش سەرىكتەستىكتىڭ قۇرىلعانىنا كوپ ۋاقىت بولماسا دا ولاردىڭ ماتەريالدىق-تەحنيكالىق الەۋەتتەرى ۇلكەن ۇلكەن ەكەندىگىن بايقادىق. ويتكەنى، جەرگىلىكتى جەردەگى 40-قا جۋىق تۇرعىندى تۇراقتى جۇمىسپەن قامتۋ كەز كەلگەن سەرىكتەستىكتىڭ قولىنان كەلە بەرمەيتىن ءىس ەكەنى بەلگىلى. ونىڭ ۇستىنە، مۇنداعى اۋىلشارۋاشىلىعى ماقساتىنداعى تەحنيكالارى دا ەڭ سوڭعى قوندىرعىلارمەن جابدىقتالعان. سەرىكتەستىكتىڭ باس اگرونومى فرۋنزەبەك الاتايەۆتىڭ ايتۋىنشا، تۇقىمدى ەگۋ جۇمىستارى اياقتالدى. ەندىگى كەزەكتە ءتاتتى ءتۇبىر توپىراقتى جارىپ شىققان سوڭ، تامشىلاتىپ سۋارۋ تەحنولوگيالارىن ورنالاستىرماق. تاعى ءبىر ايتا كەتەتىن جايت، اتالمىش سەرىكتەستىك جەرگە كارتوگرامما جاساتۋ ارقىلى تىڭايتقىشتىڭ قانشا مولشەردە كەرەكتىگىن انىقتاپ العان. سايكەسىنشە، تىڭايتقىشتى سوعان سايكەس قولدانادى. جالپى، قانتى قىزىلشاسى – بابى مەن كۇتىمى كەلىسسە مول ءونىم بەرەتىن ءوسىمتال داقىل. سوندىقتان دا، سەرىكتەستىك ماماندارى ءتاتتى ءتۇبىر ەگۋدىڭ اگروتەحنيكالىق شارالارىن بارىنشا جۇيەلى ەتىپ جاساۋعا تىرىسۋدا.

سونىمەن قاتار، باس اگرونوم ف.الاتايەۆ بيىلعى ەگىن بىتىك شىقسا، كەلەسى جىلى 300 گەكتار القاپتى 2000 گەكتارعا دەيىن ۇلعايتۋدى كوزدەپ وتىرعاندارىن ايتادى. ول ءۇشىن ءبىر گەكتارعا ەگىلگەن 150 مىڭ ءتۇپ بالتامىردىڭ 140 مىڭى شىقسا بولعانى. بۇل – سەبىلگەن تۇقىمنىڭ 95 پايىزى ءونىم بەرەدى دەگەندى بىلدىرەدى. ونىڭ ۇستىنە، وتكەن جىلعا قاراعاندا قانت قىزىلشاسىنىڭ باعاسى دا وسكەن. مىسالى، بىلتىر قىزىلشانىڭ 1 كەلىسى 20 تەڭگە بولعان بولسا، بيىل 22 تەڭگە بولىپ وتىر. ونىڭ 10 تەڭگەسىن قانت زاۋىتى، ال قالعان 12 تەڭگەسىن مەملەكەت سۋبسيديالايدى ەكەن. ول ءۇشىن بالتامىردىڭ بابىن تاۋىپ، ونىڭ كۇتىمىنە ۇلكەن ءمان بەرۋ كەرەك. بۇل رەتتە، شۋلىق شارۋالار شيراقتىق تانىتادى دەگەن سەنىمدەمىز.


ۇسىنىلعان
سوڭعى جاڭالىقتار