حالقىمىزدا قولى التىن شەبەرلەر مەن ۇستالار از بولعان جوق. جەر-دۇنيەنى كەزگەن جيھانكەزدەر باسقا ەمەس، ءدال وسى قازاقتىڭ قولونەرىنە ءتانتى بولعانىن تاسپاعا باسىلعان تالاي ەڭبەكتەن ءبىلىپ تە، كورىپ ءجۇرمىز. قازاققا عانا ءتان قولونەر وزگە ۇلتتان ەش كەم تۇسكەن ەمەس. ەل اراسىندا اتا جولىن جالعاپ، تەمىردەن ءتۇيىن تۇيگەن، سان الۋان اعاشتى نەبىر ءتۇرلى يىرىمگە كەلتىرىپ، كادەسىنە جاراتقان جانە وزگە دە ونەردىڭ مايىن ىشكەن شەبەرقولدى ادامدار سيرەك بولعانىمەن، ءالى دە بولسا بارشىلىق. راسىن ايتقاندا، كوپشىلىگى اۋىلدى جەرلەردە تاسادا قالىپ قويىپ جاتىر.  قازاق قاشان دا ۇستالىق ونەردى كيەلى كاسىپ تۇرىندە باعالاپ، ونى تورگە وزدىرعانىن كەز كەلگەن ۇلتجاندى ازامات زەردەسىنە توقىپ وسكەنى بەسەنەدەن بەلگىلى شىعار. دەيتۇرعانمەن، بۇگىنگى ۇرپاق ۇستالىق، زەرگەرلىك ونەردى ۇمىت قالدىرىپ، جاھاندانۋ زامانىنىڭ يىرىمىنە تەرەڭ بويلاپ بارا جاتقانى دا جاسىرىن ەمەس.

قالاي دەسەك تە بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ اراسىندا عاسىردان عاسىرعا جالعاسىپ، ۇرپاقتان ۇرپاققا امانات بولعان ءتول ونەردى بوساعادان وزدىرىپ، توبەسىنە كوتەرىپ، ودان رۋحاني ءلاززات الىپ جۇرگەن ازاماتتار دا كەزدەسەدى. شىنىن ايتۋ كەرەك، بۇنداي ازاماتتارعا الىستان نەمەسە شەتەلدەن كەلگەن مەيمانعا كادەسىي رەتىندە ۇسىنۋعا قاجەتتى بۇيىم كەرەك كەزدە عانا ىزدەۋ سالاتىنىمىز بار. مىنە، ون ساۋساعىنان ونەر تامعان، كاسىبىنەن ءناسىبىن تاۋىپ، اۋىل ايماعىنا ءقادىرلى بولىپ جۇرگەن وسىنداي جانداردىڭ ءبىرى - شۋ اۋدانىنا قاراستى دالاقاينار اۋىلىنىڭ تۇرعىنى باۋىرجان جاقسىبايەۆ.

ول بىزبەن اڭگىمەسىندە: «ۇستالىق پەن زەرگەرلىك – وتە قىزىق ونەر. كوزدىڭ جاۋىن الىپ تۇراتىن دۇنيەنى ومىرگە اكەلگەن سايىن راحات كۇيگە بولەنەسىڭ. ونى ودان سايىن دامىتىپ، سول كاسىپتىڭ قىر-سىرىنا ءسات سايىن قانىعا تۇسكىڭ كەلەدى. تەمىردەن ءتۇرلى بۇيىمدار جاساۋ مەن اعاش جونۋعا اسقان ەپتىلىك قاجەت. ولاي بولماعان كۇندە، جوسپارلاعان دۇنيەڭ ويداعىداي شىعا قويۋى ەكىتالاي. قاي بۇيىمدى بولماسىن باستار الدىندا جاسايتىن دۇنيەڭدى ويشا جوسپارلاپ الاسىڭ. سودان كەيىن بارىپ جۇمىس باستالادى. زەرگەرلىك ونەر توزىمدىلىك پەن شىدامدىلىقتى، ەپتىلىك پەن ىجداعاتتىلىقتى تالاپ ەتەتىن ونەر. قولدىڭ كۇشىمەن، كۇرەكتىڭ ۇشىمەن قوپارىپ تاستايتىن اۋىر جۇمىس ەمەس. تومەن قاراپ وتىرعان قالپى الاقانداي زاتتى ادەمى ەتىپ شىعارۋ كەرەك. بۇل ءىس ادامنىڭ كوڭىل-كۇيىمەن تىكەلەي بايلانىستى. جۇمىسقا جان-تانىممەن بەرىلگەن ساتتە عانا جاساعان دۇنيەم اپ-ادەمى بولىپ شىعادى» دەگەن ەدى.

باۋىرجاننىڭ قولىنان شىققان بۇيىمدار اۋداننىڭ اتىنان كورسەتىلىپ جۇرگەن كورمەلەردىڭ سورەسىنەن تابىلىپ ءجۇر. ءوزى شامالاس زامانداستارىنا قاراعاندا زەرەك وسكەن زەرگەر جىگىت مەكتەپ قابىرعاسىندا وقىتىلاتىن نەگىزگى پاندەردەن گورى «ەڭبەككە باۋلۋ» پانىنە زەيىنىن كوبىرەك بۇرعان. العاشىندا اعاشتان ازدى-كوپتى بۇيىمدار جاساپ جۇرگەن ول، ءوز بەتىمەن ات ابزەلدەرىن جاساۋعا دەن قويىپ، بار ىنتاسىن سوعان قويادى. مەكتەپتى ءتامامداي سالىسىمەن الماتى وبلىسىنداعى قاسكەلەڭ مادەنيەت كوللەدجىنە وقۋعا تۇسەدى. مىنە، سول كەزدەن باستاپ باۋىرجاننىڭ قولونەرگە دەگەن ىنتاسى ەسەلەنە ءتۇسىپ، سول سالاعا تۇبەگەيلى بەت بۇرادى. تەمىردەن ءتۇيىن تۇيگەن قاس تالانتتاردىڭ شەبەرلەر وتباسىنان شىعاتىنى جانە ول اكەدەن بالاعا قان ارقىلى داريتىنى داۋسىز. قولونەردىڭ قۇدىرەتىن بالا كۇنىنەن ءبىلىپ وسكەن باۋىرجانعا دا شەبەرلىك اكەسىنەن قونعان قابىلەت ەكەن. ال، اناسى تىگىنشىلىكپەن اينالىسسا، زايىبى جۇلدىز قوجايەۆا دا توقىما ونەرىن جانىنا سەرىك ەتكەن شەبەر كورىنەدى. ولاردىڭ ءومىرىن ءبىر ارناعا توعىستىرعان دا وسى سالا ەكەن. بۇگىنگى تاڭدا ەكى بىردەي بالانىڭ اتا-اناسىن اۋىلداستارى «شەبەرلەر وتباسى» رەتىندە تانيدى. «كيىمدى دە ساتىپ الىپ اۋرە بولمايمىز. ءوزىمىز قالاعانىمىزشا تىگىپ كيەمىز» دەيدى كەيىپكەرىمىز ءوز سوزىندە.

2013 جىلى وقۋىن اياقتاپ كەلگەن جاس مامان اۋىلدىق كلۋبتىڭ جانىنان اشىلعان قولونەر ۇيىرمەسىنىڭ جەتەكشىسى بولىپ جۇمىسقا ورنالاسقان. «باستىسى بالادا قابىلەت پەن ىنتا بولسا، ونى ارى قاراي شىڭداۋدا مەن ايانىپ قالمايمىن» - دەگەن باۋىرجان بيىل نەبارى التى بالانى قولونەرگە باۋلىپ جاتقانىمەن، مەكتەپ ءبىتىرۋشى بىرنەشە تۇلەككە وسى سالا بويىنشا باعىت سىلتەپ، ءوز ماماندىعىن اداسپاي تاڭداۋىنا ىقپال ەتكەن. جۇمىس ورنىن ەكىنشى ءۇيى دەپ ەسەپتەيتىن شەبەردىڭ ءوز جۇمىسىنا دەگەن جاۋاپكەرشىلىگىنىڭ زور ەكەنىن بايقادىق.

 

شۋ اۋدانى