كۇندەردىڭ كۇنىندە اۋقاتتى وتباسىن باسقارىپ وتىرعان اكە بالاسىن ەرتىپ، شالعايدا جاتقان ءبىر اۋىلعا بارادى. ماقساتى - بالاسىنا ادامداردىڭ قانشالىقتى كەدەي، جارلى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن جانە وزدەرىنىڭ داۋلەتى شالقىپ تۇرعانىن كوزىمەن كورسەتۋ.
وتە كەدەي تۇرمىس كەشىپ جاتقان ءبىر وتباسىن تاڭداپ، سولاردىڭ ۇيىندە ءبىر كۇن، ءبىر ءتۇن وتكىزەدى. جولدان قايتقاندا اكەسى ۇلكەن ءبىر ءىس تىندىرعانداي: «بالام، ادامداردىڭ قانشالىقتى كەدەي بولۋى مۇمكىن ەكەنىن بايقادىڭ با؟» - دەپ سۇرايدى. بالاسى دا جۇلىپ العانداي بىردەن جاۋاپ قايىردى: «ءيا، اكە، كوردىم!»
- ەندى سودان كوكىرەگىڭە نە ءتۇيدىڭ، - دەپ سۇرادى اكە ماساتتانا.
- مەنىڭ بايقاعانىم مىناۋ، اكە. ءبىزدىڭ ۇيدە ءبىر يت بولسا، ولاردا ءتورت يت بار ەكەن. بىزدە باقشامىزدىڭ ورتاسىن الىپ جاتقان قاۋىزىمىز بار بولسا، ولاردا تەرەڭ دە ءمولدىر كولدەرى بار ەكەن. ءبىزدىڭ اۋلامىزدى جاساندى شامدار جارىق توگىپ تۇرسا، ولاردا جارقىراپ تۇرعان جۇلدىزدار بار ەكەن. ءبىز تەك ءوز ەسىگىمىزدىڭ الدىن عانا كورەمىز، ولار سوناۋ كوكجيەككە دەيىن ەركىن كوز جۇگىرتە الادى ەكەن.
بالاسى سوزدەرىن اياقتاعاندا، اكەسى ايتارعا ءسوز، سۇيەنەرگە دالەل تاپپاي دال بولىپ وتىر ەدى. سول كەزدە بالاسى قوسىمشا تاعى ءبىر ءسوز ايتتى:
- اكە، ءبىزدىڭ قانشالىقتى جارلى ەكەنىمىزدى كورسەتىپ بەرگەنىڭە راحمەت، اللا رازى بولسىن.
دانالىق ءمانىسى
لۇقمان حاكىم اللانىڭ اۋليە قۇلدارىنىڭ ءبىرى بولۋمەن قاتار، ادەپپەن سويلەيتىن، پاراسات-پايىمى جوعارى ءارى ادەمى سوزدەرىمەن، ەرەكشە بىلىمدارلىعىمەن باسقالاردان وق بويى وزىق تۇرعان.
وسىنداي ادامي قاسيەتتەرىن اڭعارعان ءبىر كىسى وعان:
- مال باققان قويشى بولساڭ دا، ەل وسى نەلىكتەن سەنىڭ سوزىڭە قۇمار؟ - دەپ سۇرايدى. سوندا ول:
- ويتكەنى مەن كوزىمدى حارامعا جۇمدىم، تىم ەركىنە جىبەرمەي ءتىلىمدى تىستەدىم، از تاماقتاندىم، ۋادەمدە تۇردىم، ماعان قاتىسى جوق نارسەلەرگە كوڭىل اۋدارمادىم، - دەپ جاۋاپ بەرەدى.
ءحاىم لۇقماننىڭ قوجايىنى وعان ءبىر قوي سويىپ، سونىڭ ەڭ جاقسى جەرىنەن كەسىپ اكەلۋىن تاپسىرعاندا، ول ويلانىپ جاتپاستان سويعان قويىنىڭ ءتىلى مەن جۇرەگىن كەسىپ اكەلگەن ەكەن.
قوجايىنى وعان ارتىنشا تاعى ءبىر قوي سويىپ، بۇل جولى ەڭ جامان ەكى جەرىن كەسىپ الىپ تاستا دەگەندە، ول تاعى دا ويلانىپ جاتپاستان قويدىڭ ءتىلى مەن جۇرەگىن كەسىپ الىپ تاستايدى.
بۇعان تاڭعالعان قوجايىنى ونىڭ ءمانىسىن سۇراعاندا:
- تازا بولسا، ءتىل مەن جۇرەكتەن اسقان جاقسى نارسە جوق، ال ارام بولسا، تاعى دا ءتىل مەن جۇرەكتەن اسقان جامان نارسە بولمايدى، - دەپ تۇسىندىرەدى.
ودان ءبىر كۇنى:
- ادامداردىڭ قايسىسى بىلىمدىرەك؟ - دەپ سۇراعاندا:
- باسقالاردىڭ بىلىمىنەن كوبىرەك پايدالانا وتىرىپ، ءوز ءبىلىمىن ارتتىرا تۇسكەندەر، - دەپ جاۋاپ بەرگەن.
حاليفانىڭ عۇمىرى
حازرەتى ءابۋ باكىر (ر.ا.) حاليفا بولىپ تۇرعاندا، كۇنىگە كەشكىلىك جۇمىستان سوڭ، جاياۋلاتىپ قالا سىرتىنا شىعىپ كەتەدى ەكەن. قاسىنا ەشكىمدى ەرتپەيدى. قايدا باراتىنىن دا، نە ىستەيتىنىن دە ءتىرى جانعا ايتپايدى. بىردە ونى دوسى ومار (ر.ا.) اڭديدى. سويتسە ءابۋ باكىر قالا سىرتىنداعى جامان لاشىققا كىرەدى. ەت ءپىسىرىم ۋاقىتتان سوڭ شىعىپ، قالاعا قايتىپ كەتەدى. ول كەتكەن سوڭ الگى لاشىققا ومار كىرسە، ءوزى اۋرۋ، كوزى سوقىر كەمپىر مەن بىر-ەكى بالا ويناپ وتىر. امانداسىپ بولعان سوڭ، ومار:
– اپا، قالاي كۇنەلتىپ جاتىرسىز؟ - دەپ جاعداي سۇرايدى. سوندا اۋرۋ كەمپىر:
– شىراعىم، كورىپ وتىرسىڭ، تۇرمىس اۋىر. ايتەۋىر ءبىر مۇسىلمان كۇندە كەلىپ، ازىن-اۋلاق ازىق اكەلىپ، تاماق ءپىسىرىپ، ىدىس-تاباق، كىر-قوڭىمدى جۋىپ كەتىپ تۇرادى. وعان اللاھ رازى بولسىن، اينالايىن، - دەپتى. مۇنى ەستىگەن ومار:
– ۋا، ءابۋ باكىر، سەن بىزگە شەكتەن تىس مەجە قويىپسىڭ. ەندى ءقايتىپ ءبىز سەنەن ارتىق ساۋاپ جينايمىز، - دەپ جىلاپ جىبەرىپتى.
