Independent باسىلىمىنداعى ماقالادا ەكونوميكالىق ساراپشى ۆلاديسلاۆ ينوزەمسيەۆ قوس مەملەكەتتىڭ ەكونوميكالىق احۋالىنان مىناداي وزگەشەلىكتەر بايقاعان. ونىڭ ويىنشا رەسەي مەن قازاقستان ەليتاسى داعدارىسپەن كۇرەستە مۇلدە ەكى بولەك ءتاسىل قولدانادى.
– رەسەي ۇكىمەتىن ەل ەكونوميكاسى قىزىقتىرمايدى، ولار بار قاراجاتتى قارۋلى كۇش پەن قۇقىق قۇرىلىمىنا جۇمساپ جاتىر. ال قازاقستاندا بىلتىر بيۋدجەت شىعىنىنىڭ 39 پايىزى، ال بيىل 55 پايىزى ەل ەكونوميكاسىن دامىتۋعا باعىتتالعان، – دەپ جازادى ساراپشى. سونداي-اق، ول قازاقستاننىڭ ساياسي ەليتاسىنداعى ەرەكشە قۇبىلىسقا ايىرىقشا توقتالادى. «قازاقستاندىق جوعارى لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەر كوپتەپ مەملەكەتتىك قىزمەتتەن كەتىپ، وزدەرىنىڭ جاڭا بيزنەسىن اشىپ جاتىر. ولار مەملەكەتتىك قازىنانى ۇرلاپ-جىرلاعىسى كەلمەيدى، كەرىسىنشە شەتەلدىك ينۆەستيسيالاردى قولدايدى»، – دەيدى ول.
ءۇش سەبەپ
تاۋەلسىز كاسىپكەرلەر قاۋىمداستىعىنىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى تيمۋر نازحانوۆ قازاقستاندىق شەنەۋنىكتەر اراسىندا قىزمەتىنەن ءوز ەركىمەن كەتىپ، بيزنەسپەن اينالىسىپ جۇرگەن ادامداردىڭ بار ەكەنىن ايتادى. ءبىراق مۇنى جاپپاي قۇبىلىس دەۋگە كەلمەيتىنىن العا تارتتى.
– ەلىمىزدە VIP-تۇلعا دەيمىز، ياعني جوعارى لاۋازىمدى اتقامىنەرلەردىڭ قىزمەتىن تاستاپ، بيزنەسكە ات باسىن بۇرۋى ىلۋدە ءبىر كەزدەسەتىن جاعداي. وندايلار كوپ ەمەس. كەرىسىنشە، ءبىزدىڭ شەنەۋنىكتەردىڭ مايلى دا جايلى ورنىندا وتىرىپ-اق، بيزنەسىن دوڭگەلەتە بەرەتىنى ەشكىمگە جاسىرىن ەمەس. ولار تەك فيرماسىن تۋىسقانىنىڭ نەمەسە بوتەن بىرەۋدىڭ اتىنا تىركەپ قويادى. بۇل قازاقستان عانا ەمەس، پوستكەڭەستىك مەملەكەتتەردىڭ بارلىعىنا ءتان قۇبىلىس، – دەدى. دەگەنمەن تيمۋر نازحانوۆ جوعارى شەندى تۇلعالاردىڭ ءوز قىزمەتىن تاستاپ، كاسىپكەرلىككە بەت بۇرۋىنىڭ مىناداي ءۇش سەبەبىن اتاپ بەردى.
– بىرەۋى ۇرلاۋدان شارشايدى، ءبىراق جۇيە ونى ماجبۇرلەيدى. سودان كەيىن ەرىكسىز كەتەدى. تاعى بىرەۋلەرى – جۇمىسسىز قالعاندار، وتستاۆكاعا كەتكەندەر. ەندى بىرەۋلەرى ۇكىمەتتىڭ ءبىر سالاسىندا بىرنەشە جىل تەر توگىپ، ەڭبەك ەتكەننەن كەيىن، سول سالانىڭ قىر-سىرىن يگەرىپ، مىقتى بايلانىس ورناتادى. مۇندايلار ۇكىمەتتىڭ بەرەتىن جالاقىسىنا، تاعى بىرەۋلەردىڭ قاس-قاباعىنا قاراۋدان شارشاعان جاندار، – دەپ جىكتەپ كورسەتىپتى ت.نازحانوۆ.
قىزمەتتەن كەتكەنىمەن مەملەكەت قارجىسىنا قول سۇعۋىن دوعارمايدى
ال ساياساتتانۋشى دوس كوشىم دە ينوزەمسوۆتىڭ ماقالاسىندا كەلتىرىلگەن فاكتىلەردى جارتىلاي قولدامايتىندىعىن ايتادى. ونىڭ پىكىرىنشە، وكىنىشكە قاراي، قازاقستاندا سىبايلاس جەمقورلىق دەڭگەيى ورشىمەسە، ورتايماي تۇر.
– قازاقستاندا شەنەۋنىكتەر بيزنەسكە كەتىپ، مەملەكەت قازىناسىن ۇرلاۋ-جىرلاۋ تىيىلدى دەگەن مۇلدە قاتە پىكىر. ءبىزدىڭ بيلىككە ماقساتتى تۇردە بايىعىسى كەلەتىندەر بارادى. راس، شەندىلەردىڭ اراسىندا بيزنەسكە كەتىپ جاتقاندارى بار شىعار. ءبىراق ولاردىڭ بيزنەسى اينالىپ كەلگەندە مەملەكەتتىك ساتىپالۋلار، تەندەرلەردەن تۇرادى عوي. ويتكەنى ولار «بارماق باستى، كوز قىستىمەن» تەندەردى قالاي الۋعا بولاتىنىن، كىمگە، قانداي «وتمەتكاسىن» بەرۋدى ءبىلىپ العان قۋلار. دەمەك، ولار مەملەكەتتىك قىزمەتتەن كەتكەنىمەن، مەملەكەتتىڭ اقشاسىنا «قول سۇعۋدى» دوعارمايدى. ال وسىنداي بىلىقتاردىڭ ورتاسىندا وتىرعان كەيبىر شەندىنى جۇمىستان شىعارماق تۇگىلى، ورنىنان قوزعاۋدىڭ ءوزى قيىن. نەگىزى، قانداي دا ءبىر داۋعا ىلىككەن مەملەكەتتىك قىزمەتكەر بىزدەگى «مەملەكەتتىك قىزمەتكەردىڭ ار كودەكسى» بويىنشا ءوز ەركىمەن جۇمىسىنان باس تارتۋى ءتيىس. ءبىراق بىزدە «پورتفەلىنەن» ءوز ەركىمەن باس تارتا قوياتىندار وتە از. ويتكەنى بيلىككە كەلگەندەردىڭ كوزدەيتىنى بايلىق.
دەرەككوزى: 365info.kz
