Independent basylymyndaǵy maqalada ekonomıkalyq sarapshy Vladıslav Inozemsev qos memlekettiń ekonomıkalyq ahýalynan mynadaı ózgeshelikter baıqaǵan. Onyń oıynsha Reseı men Qazaqstan elıtasy daǵdaryspen kúreste múlde eki bólek tásil qoldanady.
– Reseı úkimetin el ekonomıkasy qyzyqtyrmaıdy, olar bar qarajatty qarýly kúsh pen quqyq qurylymyna jumsap jatyr. Al Qazaqstanda byltyr búdjet shyǵynynyń 39 paıyzy, al bıyl 55 paıyzy el ekonomıkasyn damytýǵa baǵyttalǵan, – dep jazady sarapshy. Sondaı-aq, ol Qazaqstannyń saıası elıtasyndaǵy erekshe qubylysqa aıyryqsha toqtalady. «Qazaqstandyq joǵary laýazymdy sheneýnikter kóptep memlekettik qyzmetten ketip, ózderiniń jańa bıznesin ashyp jatyr. Olar memlekettik qazynany urlap-jyrlaǵysy kelmeıdi, kerisinshe sheteldik ınvestısıalardy qoldaıdy», – deıdi ol.
Úsh sebep
Táýelsiz kásipkerler qaýymdastyǵynyń vıse-prezıdenti Tımýr Nazhanov qazaqstandyq sheneýnikter arasynda qyzmetinen óz erkimen ketip, bıznespen aınalysyp júrgen adamdardyń bar ekenin aıtady. Biraq muny jappaı qubylys deýge kelmeıtinin alǵa tartty.
– Elimizde VIP-tulǵa deımiz, ıaǵnı joǵary laýazymdy atqaminerlerdiń qyzmetin tastap, bızneske at basyn burýy ilýde bir kezdesetin jaǵdaı. Ondaılar kóp emes. Kerisinshe, bizdiń sheneýnikterdiń maıly da jaıly ornynda otyryp-aq, bıznesin dóńgelete beretini eshkimge jasyryn emes. Olar tek fırmasyn týysqanynyń nemese bóten bireýdiń atyna tirkep qoıady. Bul Qazaqstan ǵana emes, postkeńestik memleketterdiń barlyǵyna tán qubylys, – dedi. Degenmen Tımýr Nazhanov joǵary shendi tulǵalardyń óz qyzmetin tastap, kásipkerlikke bet burýynyń mynadaı úsh sebebin atap berdi.
– Bireýi urlaýdan sharshaıdy, biraq júıe ony májbúrleıdi. Sodan keıin eriksiz ketedi. Taǵy bireýleri – jumyssyz qalǵandar, otstavkaǵa ketkender. Endi bireýleri Úkimettiń bir salasynda birneshe jyl ter tógip, eńbek etkennen keıin, sol salanyń qyr-syryn ıgerip, myqty baılanys ornatady. Mundaılar Úkimettiń beretin jalaqysyna, taǵy bireýlerdiń qas-qabaǵyna qaraýdan sharshaǵan jandar, – dep jiktep kórsetipti T.Nazhanov.
Qyzmetten ketkenimen memleket qarjysyna qol suǵýyn doǵarmaıdy
Al saıasattanýshy Dos Kóshim de Inozemsovtiń maqalasynda keltirilgen faktilerdi jartylaı qoldamaıtyndyǵyn aıtady. Onyń pikirinshe, ókinishke qaraı, Qazaqstanda sybaılas jemqorlyq deńgeıi órshimese, ortaımaı tur.
– Qazaqstanda sheneýnikter bızneske ketip, memleket qazynasyn urlaý-jyrlaý tyıyldy degen múlde qate pikir. Bizdiń bılikke maqsatty túrde baıyǵysy keletinder barady. Ras, shendilerdiń arasynda bızneske ketip jatqandary bar shyǵar. Biraq olardyń bıznesi aınalyp kelgende memlekettik satypalýlar, tenderlerden turady ǵoı. Óıtkeni olar «barmaq basty, kóz qystymen» tenderdi qalaı alýǵa bolatynyn, kimge, qandaı «otmetkasyn» berýdi bilip alǵan qýlar. Demek, olar memlekettik qyzmetten ketkenimen, memlekettiń aqshasyna «qol suǵýdy» doǵarmaıdy. Al osyndaı bylyqtardyń ortasynda otyrǵan keıbir shendini jumystan shyǵarmaq túgili, ornynan qozǵaýdyń ózi qıyn. Negizi, qandaı da bir daýǵa ilikken memlekettik qyzmetker bizdegi «Memlekettik qyzmetkerdiń ar kodeksi» boıynsha óz erkimen jumysynan bas tartýy tıis. Biraq bizde «portfelinen» óz erkimen bas tarta qoıatyndar óte az. Óıtkeni bılikke kelgenderdiń kózdeıtini baılyq.
Derekkózi: 365info.kz
